W ostatni czwartek (24 pa¼dziernika br.) w Klubie O¶rodka Kultury Kraków Nowa Huta w osiedlu Zgody spotkali siê seniorzy z ko³a Zwi±zku Rencistów i Emerytów nr 24.
Tym razem okoliczno¶æ by³a bardziej uroczysta - 20 pa¼dziernika obchodzony jest Europejski Dzieñ Seniora By³ wiêc ma³y poczêstunek, kawa i ciastko, a przede wszystkim czas na spotkanie, rozmowy przy stole i ¿yczenia. M.in. od przewodnicz±cego Rady Dzielnicy XVIII Stanis³awa Moryca, radnej nowohuckiej Krystyny Jastrzêbskiej, przedstawicielka Polskiego Zwi±zku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Nowej Hucie Wandy Toty, dyrektor O¶rodka Kultury Kraków Nowa Huta Ma³gorzaty Jezutek i El¿biety Ratajewskiej, kieruj±cej klubem O¶rodka w os. Zgody. Wszyscy - ¿yczyli zebranym zdrowia, a sobie - takiej energii jakie ma starsze pokolenie, szczególnie aktywne w kole 24. Ko³o zrzesza 130 cz³onków. Niemal po³owa cz³onków to osoby w wieku siedemdziesi±t i wiêcej lat, ale ci±gle s± to osoby aktywne, które nie chcia³yby zaszywaæ siê w domach. W te czwartki w klubie jest gwarno i weso³o.
Ko³em od 34 lat kieruje pani Maria Szymu¶, pe³na dobrej energii i niestrudzenie aktywna. Mi³± uroczysto¶æ Dnia Seniora umili³ wystêp zespo³u Zawilec pod kierunkiem Heleny Ratajewskiej. Panie z zespo³u przygotowa³y specjalnie na tê uroczysto¶æ program, w którym znalaz³y siê zarówno piosenki jak i wiersze, a przeboje sprzed lat za¶piewali, a przynajmniej nucili z zespo³em zebrani na uroczysto¶ci. I choæ – jak mówi± seniorzy – te lata co za nimi minê³y jak jeden dzieñ, to wielu z nich nadal ma wiele energii i chêci o wspólnego dzia³ania.
Nie damy siê staro¶ci – to has³o mo¿e przy¶wiecaæ seniorom z Nowej Huty, a choæ kruche marzenia trzeba je mieæ i wierzyæ. W ka¿dym wieku.
(kl)
Wystawa retrospektywna w Klubie „Karino” – Cha³upki wczoraj i dzi¶
W Klubie „Karino” O¶rodka Kultury Kraków Nowa Huta przy ul. Truskawkowej spotka³a siê spo³eczno¶æ Cha³upek, aby powspominaæ historiê osiedla i obejrzeæ wystawê ze zdjêciami jego mieszkañców z lat powojennych poprzedniego wieku oraz wspó³czesnych. Zaproszonych go¶ci powita³a kierowniczka klubu El¿bieta Nowak. Przybyli m.in.: wiceprzewodnicz±cy RMK S³awomir Pietrzyk, przewodnicz±cy Dzielnicy XVIII Stanis³aw Moryc, przewodnicz±ca Komisji Kultury UMK El¿bieta Mitka, ksi±dz proboszcz parafii w Ruszczy Andrzej Kott, dyrektor Szko³y Podstawowej nr 74 w Branicach Renata Dudek, kierownik WTZ Ewa Antas, przedstawiciele Stowarzyszenia Bezpieczna Ruszcza oraz MOPS realizuj±cy program aktywno¶ci lokalnej oraz przyjaciele klubu i mieszkañcy osiedla. Uroczystego otwarcia wystawy dokonali dyrektor O¶rodka Kultury Kraków Nowa Huta Ma³gorzata Jezutek oraz S. Moryc. Swój wiersz okoliczno¶ciowy recytowa³a Ludwika Finda. Zgromadzeni uczestniczyli w mini quizie dotycz±cym prezentowanych zdjêæ. Kierownik Klubu „Jêdru¶” Waldemar Cichy wy¶wietli³ film o dzia³aniach Klubu „Karino”. Medale za pracê spo³eczn± na rzecz Cha³upek oraz kultywowanie dobrych tradycji lokalnych otrzymali: Stanis³aw Gêbala, Stanis³aw Nowak, Józef Twardowski, Zofia Trojak, Boles³aw Baran, Piotr Cecuga, Leszek Chudziak, Jan Sendor, Ludwik Pyrz, Andrzej Tokarski, W³adys³aw Szybiñski, Maria Perlik, Franciszek Chudziak, Jan Chudziak, Andrzej Sendor, Halina Stanecka, W³adys³aw Semerda, Adam Bujas, Henryk i Stanis³aw Kozub oraz radna Dzielnicy XVIII Wies³awa Zboroch. Za¶ minut± ciszy uczczono tych co odeszli. Pó¼niej za zebranych czeka³ s³odki poczêstunek.
(mp)
Na pocz±tek 352. wydania Nowohuckiej Kroniki Filmowej zobaczymy, jak w naszej dzielnicy powstawa³ pierwszy wielki mural. No ¶cianie Nowohuckiego Centrum Kultury (od strony £±k Nowohuckich) mo¿na ju¿ ogl±daæ oryginalne malowid³o, które zajê³o powierzchniê wielko¶ci prawie 600 metrów! O pracy nad muralem, który powsta³ w ramach Nowohuckiego Festiwalu Sztuki opowie koordynator prac Micha³ Pa³asz z Uniwersytetu Jagielloñskiego, a tak¿e autorka projektu Aleksandra Toborowicz z Akademii Sztuk Piêknych w Krakowie.
Nastêpnie us³yszymy znan± piosenkê Tomasza Kamiñskiego „Anio³y do mnie wysy³aj”, któr± kamera Kroniki zarejestrowa³a podczas koncertu w M³odzie¿owym Domu Kultury Fort 49 Krzes³awice. Licznie zgromadzona publiczno¶æ gor±co oklaskiwa³a piosenkarza. Tomasz Kamiñski jest kompozytorem, autorem tekstów, a tak¿e wspó³twórc± zespo³u Nocna Zmiana Bluesa. Wspó³pracowa³ tak¿e z zespo³em D¿em i Zdrowa Woda.
Kronikê zakoñczy temat po¶wiecony rakietom, które pojawia³y siê nad Now± Hut± w latach 60. i 70. w trakcie badañ naukowych „polskiego programu rakietowego”. Celem by³o stworzenie rakiet penetruj±cych górne warstwy atmosfery. Marzono równie¿ o podboju kosmosu. Próby z rakietami przeprowadzano m.in. na lotniskach w Czy¿ynach i Pobiedniku. Ponadto eksperymenty z rakietami odbywa³y siê na £±kach Nowohuckich, wykorzystuj±c wie¿ê spadochronow±, która kiedy¶ sta³a na tym terenie. O przebiegu dzia³añ badawczych opowiadaæ bêdzie m.in. dr Andrzej Bielak, a ca³o¶æ ilustrowana zostanie unikalnymi materia³ami filmowymi, które pozyska³ operator Piotr Augustynek przy wspó³pracy z nowohuckim stowarzyszeniem Trzeci Tor.
Od pi±tku Kronika prezentowana bêdzie przed seansami filmowymi w Kinie Studyjnym „Sfinks” oraz na antenie Telewizji Kraków w sobotê o godz. 15.40, niedzielê o 22.50 i poniedzia³ek o godz. 17.35. Archiwalne wydania mo¿na zobaczyæ na stronach: www.kronika.com.pl
(jr)
W ubieg³± niedzielê, 20 pa¼dziernika, w dolnej kaplicy ko¶cio³a ¶w. Maksymiliana Kolbego w Mistrzejowicach, odby³ siê kolejny ju¿ koncert z cyklu Koncertów Mistrzejowickich. Tym razem mi³o¶nicy muzyki i poezji spotkali siê z kwartetem smyczkowym Alla Breve. Kwartet zaprezentowa³ utwory takich muzycznych znakomito¶ci jak: Franz Schubert, Astor Piazzolla czy Giovanni Battista Pergolesi. Zebrani wys³uchali równie¿ poezji ks. Jana Twardowskiego, ks. Janusza Pasierba i Zygmunta Ficka w interpretacji aktorów Teatru Ludowego Barbary Sza³apak i Andrzeja Franczyka. Organizatorem koncertu by³ O¶rodek Kultury im. C.K. Norwida.
(f)
Z okazji Dnia Edukacji w Nowohuckim Centrum Kultury odby³o siê uroczyste spotkanie Zarz±du Oddzia³owej Sekcji Emerytów i Rencistów Zwi±zku Nauczycielstwa Polskiego w Krakowie Nowej Hucie. By³o to okazj± do uhonorowania zas³u¿onych zwi±zkowców. Pe³nomocnik prezydenta Miasta Krakowa do spraw rodziny i polityki spo³ecznej Marzena Paszkot wrêczy³a odznaczenia Honoris Gratia: Marii Grzegorzewskiej, Barbarze Sosnowskiej-Ko³ek, Józefowi Figlewiczowi i Aleksandrowi Sosinowi (na zdjêciu). Odznakê za 50-letni± przynale¿no¶æ do ZNP z r±k prezes Okrêgu Ma³opolskiego ZNP Gra¿yny Ralskiej otrzymali: Zofia Drewniak, El¿ebieta Jagie³³, Urszula £yziak, Helena Krzykawska, Jadwiga Szlezinger-Mildner, Janina Sosin i Gra¿yna Weso³owska. Zarz±dy Oddzia³u i Oddzia³owej Sekcji Emerytów i Rencistów przygotowa³y listy gratulacyjne dla jubilatów-seniorów, którzy ukoñczyli 80 lat. Prezes Izabela Oleksy-Franik przekaza³a je: Bronis³awie B³aut, Marii Czai, Adeli Lizak, Krystynie Ma³ysz, Alicji Podrylczuk, El¿biecie Stepczenko, Alicji Stolec i Zofii Strug. Specjalne podziêkowania za wiele lat pe³nienia, do niedawna, funkcji ³±czniczki, otrzyma³a Stanis³awa Czop. Dla seniorów wyst±pili m³odzi arty¶ci z NCK. Catering zapewni³a firma „Kaskada”.
(mp)
Do udokumentowania historii wydarzeñ, miejsc oraz obrazu odleg³ej rzeczywisto¶ci, od lat 30’ XIX wieku wykorzystywana jest fotografia, której odkrycie zawdziêczamy francuskiemu fizykowi Josephowi Nicéphore Niépce. W XX wieku sposób wykonania fotografii nieco siê zmieni³, sta³ siê bardziej zaawansowany technicznie ni¿ w XIX wieku i z czasem wynalazek ten sta³ siê powszechny i dostêpny dla ka¿dego.
Równie¿ w archeologii znalaz³a ona swoje miejsce i przyczyni³a siê do zadokumentowania wygl±du stanowisk w czasie prowadzonych badañ, gdy¿ pamiêæ ludzka jest zawodna i nie zawsze dok³adnie odtworzy nawet nieodleg³± przesz³o¶æ. Fotografia jest równie¿ nieod³±cznym elementem w archiwizowaniu odkrytych na stanowiskach zabytków archeologicznych i pozwala ukazaæ je bardziej realistycznie, ni¿ wykorzystywana do tego celu rycina.
Dzi¶ w archeologii mo¿na wydzieliæ cztery kategorie zastosowania fotografii. Pierwszym typem s± zdjêcia dokumentacyjne, które zawieraj± fotografiê: stanowisk, warstw, obiektów, zabytków ruchomych oraz zabytków in situ, czyli takich, które nie zosta³y przeniesione z miejsca odkrycia. Kolejnym typem s± ilustracje, wykorzystywane do sprawozdañ i publikacji. Do trzeciego typu nale¿± prze¼rocza, u¿ywane podczas publicznych prezentacji. Ostatnim ale bardzo wa¿nym rodzajem zdjêæ wykorzystywanych w archeologii s± zdjêcia lotnicze.
Gdy we¼miemy do rêki zdjêcie ukazuj±ce osobê, przedmiot b±d¼ dane wydarzenie, mo¿emy sporo siê dowiedzieæ na ich temat. Sztuk± jest wykonanie fotografii tak± metod±, aby ukazywa³a ona wszystkie te najistotniejsze elementy, które chcemy pokazaæ. Aby wykonaæ jak najlepsze zdjêcie podczas badañ archeologicznych trzeba zwracaæ uwagê na parê bardzo istotnych aspektów. Przede wszystkim strefa stanowiska, która ma byæ sfotografowana musi byæ odpowiednio przygotowana. ”Temat fotografii” powinien byæ „oczyszczony”, poprzez usuniêcie lu¼nej ziemi czy py³u oraz sprzêtu i narzêdzi, aby widoczne by³y tylko te, detale, które s± dla nas wa¿ne i które chcemy uchwyciæ na zdjêciu. W fotografowaniu wa¿n± rolê odgrywa równie¿ o¶wietlenie. Nale¿y zwróciæ uwagê, aby fotografowany obiekt nie by³ zacieniony, dlatego do tego celu warto wybraæ odpowiedni± porê dnia. Przy wykonywaniu zdjêcia, wrêcz obowi±zkowo powinny znajdowaæ siê tablice z informacj± o ulokowaniu stanowiska tj. nazwa miejscowo¶ci, rok prowadzonych badañ itp. Pomocne w dokumentacji stanowisk s± umieszczane celowo do zdjêcia, strza³ki wyznaczaj±ce pó³nocny kierunek wraz z miark± przybli¿aj±c± wielko¶æ danego stanowiska.
Fotografie, które zosta³y wykonane od lat 50’ XX wieku na terenie Nowej Huty, gdzie prowadzone by³y prace archeologiczne na olbrzymi± skalê, s± prawdziw± skarbnic± informacji. Zawieraj± nie tylko podstawowe dane o fotografowanych stanowiskach, ale równie¿ o ca³ej ówczesnej otaczaj±cej je infrastrukturze Nowej Huty. Mo¿na dopatrzeæ siê na nich budowy wtedy powstaj±cych, a dzi¶ okazale stoj±cych budynków mieszkalnych, panuj±cych zwyczajów zwi±zanych m.in. z wypasem zwierz±t w pobli¿y dzisiejszego Placu Centralnego. Zauwa¿yæ mo¿na, dzi¶ ju¿ niekursuj±ce pojazdy tj. lokomotywê, przemierzaj±c± tereny osiedli Nowej Huty. Fotografie s±, zatem doskona³ym ¼ród³em historycznym i to nie tylko dla historyków, ale równie¿ dla tych wszystkich osób, które pragn± poznaæ i zobaczyæ uchwycone momenty dawnych lat.
Fotografie by³y, s± i bêd±, wycinkiem historii, ujêtym w jednej przemijaj±cej chwili. Chwili, która ju¿ nie powróci, a która skrywa tak wiele sekretów o bezpowrotnie minionych czasach.
Iwona Krzysztonek
Z redakcyjnego dy¿uru – Alan ma marzenie, by wyzdrowieæ
Dla 9-letniego Alana, w ostatni± sobotê zagrali w NCK Mali Hamernicy, a wolontariusze zbierali datki. Na terapiê potrzebna jest jednak olbrzymia kwota. Ch³opiec zachorowa³ dwa lata temu - Alana Koz³owskiego dopad³ z³o¶liwy nowotwór, neuroblastoma. Guz ulokowa³ siê na krêgos³upie, pod p³ucami ch³opca. Pó³tora roku temu Alan przeszed³ operacjê. Teraz choroba wróci³a.
Neuroblastoma to nowotwór zakwalifikowany do grupy wysokiego ryzyka i wymagaj±cy intensywnego, skojarzonego leczenia. Dot±d, oprócz operacji usuniêcia guza ¶ródpiersia Alan przeszed³ te¿ wielolekowa chemioterapiê indukcyjn±. Leczenie jest kontynuowane. Przewidywana jest megachemioterapia i autoprzeszczepienie hematopoetycznych komórek macierzystych oraz radioterapia. W celu zwiêkszenia szansy na ca³kowite wyleczenie, lekarze podpowiadaj± przeprowadzenie immunoterapii z u¿yciem swoistych przeciwcia³. Obecnie w naszym kraju nie ma mo¿liwo¶ci przeprowadzenia takiego zabiegu, a leczenie za granic± nie jest refundowane przez NFZ. Koszt leczenia przeciwcia³ami, mo¿liwy w innych krajach europejskich to du¿a kwota - 80 000 euro. I tê kwotê postanowili dla Alana zebraæ najbli¿si.
- Puszki na datki dla Alanka wystawi³y panie z gabinetów fryzjerskich w os. Kolorowym, teraz z wdziêczno¶ci± my¶lê o Ma³ych Hamernikach... Chcia³abym zaapelowaæ do wszystkich, rodziców i dziadków, firm. Bêdziemy wdziêczni za ka¿de wsparcie finansowe – mówi babcia Alana, która przysz³a na dy¿ur redakcyjny z pro¶b±, by akcjê rozpropagowaæ.
Konto dla zbierania pieniêdzy dla Alana udostêpni³a Fundacja na Rzecz Dzieci z Chorob± Nowotworow± „Wyspy Szczê¶liwe”; PKO BP IO Kraków, nr konta 83 1020 2892 0000 5302 0150 8522, has³o „Koz³owski Alan”. Fundacja ma status organizacji po¿ytku publicznego, nr KRS: 0000225443. Mo¿na pomóc Alanowi, uzyskuj±c jednocze¶nie ulgê podatkow±. W tym celu mo¿na siê kontaktowaæ z przedstawicielami finansowymi Fundacji, tel. 505 119 701.
Alan odwa¿nie i z u¶miechem patrzy w obiektyw aparatu. Nic to, ze wszystko boli, ¿e straci³ fryzurê po chemioterapii, ¿e leki skutkuj± nadwag±. Nic to, ¿e choroba wyklucza go z ¿ycia, jakie wiod± jego rówie¶nicy. Od dwóch lat walczy. W maju przyst±pi³ o komunii ¶w. Uda³o siê zd±¿yæ - choæ jeszcze w poprzedzaj±cy uroczysto¶æ pi±tek le¿a³ w szpitalu Klinice Onkologii i Hematologii Dzieciêcej Uniwersyteckiego Szpitala Dzieciêcego w Krakowie. Teraz te¿ tam jest hospitalizowany - w „akwarium”, specjalnej izolatce, bo jego wyniki badania krwi wykazuj± niemal zupe³ny brak odporno¶ci – mówi jego babcia.
Alan to zwyk³y dziewiêciolatek. Chcia³by ¿yæ jak jego rówie¶nicy. Ró¿ni go od nich jedno marzenie - by wyzdrowieæ...
(kl)
Bieg Memoria³owy im. Bogdana W³osika – Po raz dziewiêtnasty na starcie
Tegoroczny XIX Bieg Memoria³owy im. Bogdana W³osika odbêdzie siê w najbli¿sz± sobotê 12 pa¼dziernika br. Od samego pocz±tku, przez wszystkie te lata, zawsze s± z zawodnikami jego honorowi patroni - pañstwo Irena i Julian W³osikowie.
To imieniem ich syna Bogdana nazwano ten bieg. Bieg, który w zamiarze jego pomys³odawców mia³ przypominaæ przede wszystkim m³odzie¿y, o tragicznych wydarzeniach z czasów stanu wojennego i o m³odych ludziach z tamtych lat, którzy manifestuj±c swoje patriotyczne pogl±dy ryzykowali ¿yciem. W³a¶nie po to co roku po ukoñczonym biegu delegacje reprezentuj±ce organizatorów tego sportowego wydarzenia, jej sponsorów, a tak¿e zawodników, udaj± siê pod pomnik Bogdana W³osika oraz innych ofiar stanu wojennego, gdzie sk³adaj± wi±zanki kwiatów i zapalaj± znicze. Co roku kilkuset zawodników w wieku od 12 lat wzwy¿, niezale¿nie od warunków pogodowych (a w najbli¿sz± sobotê pogoda ma byæ bardzo ³adna), pokonuje ca³± trasê i jest klasyfikowanych przez zespó³ sêdziowski. Klasyfikacja dokonywana bêdzie w ramach 16 kategorii.
12 pa¼dziernika tu¿, tu¿. Tak wiêc przypominamy wszystkim, którzy chc± wzi±æ w nim udzia³, ¿e ju¿ niewiele czasu zosta³o na przygotowania i dopracowanie kondycji. Liczymy jednak, ¿e zawodnicy, którzy od dawna uczestnicz± w tej sportowej imprezie, s± dobrze przygotowani i bêd± ambitnie walczyæ o jak najlepsze miejsca na mecie. Zawodnicy musz± pokonaæ licz±c± 4,2 km trasê. Trasa, zaczynaj±c od startu pod bram± g³ówn± hutniczego kombinatu, wiedzie ulicami Nowej Huty (al. Solidarno¶ci, Plac Centralny, ul. gen. W³. Andersa, ul. Lud¼mierska, ul. Obroñców Krzy¿a) i koñczy siê na pl. Bogdana W³osika przy Arce Pana.
Przypominamy:
* W biegu mog± braæ udzia³ osoby urodzone w 2001 roku i starsze, które od dnia 07.10.br. w godz. 10.00 – 15.00 dokonaj± zg³oszenia osobi¶cie lub telefonicznie (tel. 12 290-18-19, 12 290-37-62, fax 12 290-37-68) w biurze zawodów tj. w bud. adm. „S” ArcelorMittal Poland – Kraków, ul. Ujastek 1, pok. 103.
* Zg³oszenia indywidualne osób zamieszka³ych poza gmin± Kraków mog± byæ dokonywane w dniu zawodów do godz. 11.00.
* Wydawanie numerów i ¿etonów startowych oraz podpisanie listy startowej (budynek administracyjny S, hol przed sal± teatraln±): od godz. 10.00 do 11.45 w dniu biegu.
* Start spod bramy g³ównej huty: 12 pa¼dziernika 2013 r. (sobota) - godz. 12.15.
* Warunkiem uczestnictwa w biegu jest otrzymanie numeru i ¿etonu startowego (na podstawie za¶wiadczenia lekarskiego o zdolno¶ci do biegu, a w przypadku osób niepe³noletnich pisemnej zgody rodziców) za okazaniem dokumentu to¿samo¶ci.
Zwyciêzc± poprzedniej edycji Biegu Memoria³owego im. Bogdana W³osika zosta³ Sylwester Lepiarz z MUKS THM Ostrowiec, który pokona³ dystans 4,2 km w czasie 11 minut i 45 sekund, co jest rekordem trasy. Najszybsz± kobiet± by³a Mo³dawianka Lilia Fiskowicz.
G³ównym organizatorem odbywaj±cego siê od 1995 roku biegu jest Komisja Robotnicza Hutników NSZZ „Solidarno¶æ” ArcelorMittal Poland S.A. - Kraków – tegoroczny laureat „Cracoviae Merenti”. W tym roku swój start w biegu zapowiedzia³ przewodnicz±cy Komisji Krajowej NSZZ „Solidarno¶æ” – Piotr Duda.
(f) Komitet Organizacyjny XIX Biegu Memoria³owego im. Bogdana W³osika informuje, ¿e w dniu 12 pa¼dziernika 2013 r. (sobota) nast±pi zmiana organizacji ruchu na trasie biegu, który bêdzie wiód³: al. Solidarno¶ci - pl. Centralny im. R. Reagana - al. Andersa - ul. Lud¼mierska - ul. Obroñców Krzy¿a - plac B. W³osika (Arka Pana). Kierowców prosimy w tym dniu o stosowanie siê do znaków drogowych ustawionych na trasie biegu. Za utrudnienia przepraszamy.
Branice zawsze by³y blisko zwi±zane z rodzinami ksi±¿±t i królów polskich, rz±dz±cymi krajem najpierw ze sto³ecznego Krakowa, a potem z Warszawy. £±cznikiem wi±¿±cym tê miejscowo¶æ z panuj±cymi byli poszczególni w³a¶ciciele Branic pe³ni±cy zaszczytne funkcje pañstwowe i dworskie. Kilkakrotnie w historii Branic zdarza³y siê sytuacje, kiedy losy poszczególnych osób pochodz±cych z rodzin Branickich i Pileckich ³±czy³y siê bardzo ¶ci¶le z dziejami polskich w³adców. Historia królowej El¿biety, która ¿y³a w XIV-XV wieku, a pochodzi³a z Pileckich, opisana zosta³a w poprzednim artykule. Jednak równie¿ nowsze czasy obfituj± w podobne epizody.
Rekonstrukcja sukni królowej Konstancji Habsburg wykonana przez firmê "Mme Chantberry - Kostiumologia i Krawiectwo Artystyczne" dla Muzeum Miejskiego w ¯ywcu - Stary Zamek.
To niegdy¶ kwitn±ca, podkrakowska wie¶, w latach 60.tych ubieg³ego wieku upchniêto miêdzy tzw. zwa³kê a hutê. Wielu mieszkañców pod naciskiem poszerzania terenu kombinatu przeprowadzi³o siê do miasta. Teraz, po zniesieniu strefy ochronnej wokó³ kombinatu, niektórzy wracaj± na ojcowiznê. I do czego jeszcze?
Licz±cy dzi¶ 340 mieszkañców Pleszów to znowu nie takie byle osiedle. B±d¼ co b±d¼ odwiedzi³ go sam Karol, ksi±¿ê Wali, w 2002 roku sk³adaj±c wizytê na hutniczej ha³dzie, na której gospodarowa³a polsko-szkocka spó³ka Slag Recycling. A w odleglejszej przesz³o¶ci zawita³ tu sam Naczelnik Tadeusz Ko¶ciuszko.
Ludwika Hacu¶, dzi¶ starsza pani, jest jedn± z tych, którzy wrócili. Wróci³ tu równie¿, jej syn Leszek Hacu¶. Oboje udzielaj± siê w Towarzystwie Przyjació³ Ziemi Pleszowskiej.
Jako stowarzyszenie mieszkañców w Dzielnicy XVIII nie byli pierwsi. Pierwsze by³o Stowarzyszeni Obrony Ruszczy, zawi±zane na fali protestu przeciwko budowie interwencyjnego osiedla. Dziêki wspólnemu stanowisku mieszkañców pierwotny kszta³t osiedla ostatecznie zmieniono.
- Spotkali¶my siê w 2005 roku, jeszcze w starej ¶wietlicy przy ko¶ciele. To by³ impuls: ze nie mamy wody, kanalizacji, gazu, chodników, a w osiedlu nic siê nie dzieje. Pozostali starsi mieszkañcy, z pokolenia które prze¿y³o czasy, gdy w³adza „zabiera³a” albo „dawa³a”, wyznaj±cy opcjê, ¿e „powinni nam zrobiæ”. S³ucha³em ludzi, ale zwróci³em uwagê, ¿e musimy sami na nasze, potrzeby popatrzeæ inaczej. Jako Towarzystwo Przyjació³ i Ziemi Pleszowskiej chcemy nie tylko ¿yæ histori±, ale zmieniaæ nasze osiedle. Dzia³amy – mówi Leszek Hacu¶ dzi¶ prezes Towarzystwa.
Choæ wróci³ do Pleszowa z centrum Krakowa, nie ukrywa, ¿e Nowa Huta bardzo go interesuje. A w³asne osiedle szczególnie. Dlatego zwróci³ uwagê na projekt Ogrody Nowej Huty prowadzony przez O¶rodek Kultury im. C.K.Norwida. I zainspirowa³ siê pomys³em przekszta³cenia zaniedbanego osiedlowego skweru w park, z jednoczesnym upamiêtnieniem Tadeusza Ko¶ciuszki.
Prawd± jest ¿e Ko¶ciuszko w Pleszowie nocowa³. Gdy zmierza³ w stronê Rac³awic zatrzyma³ siê w dobrach i drewnianym dworku rodziny Czartoryskich, rodziny która ³o¿y³a na jego wychowanie. Mieszkañcy d³ugie lata pamiêæ tego epizodu kultywowali. Symbolem sta³a siê „³aweczka” na której siedzia³ Ko¶ciuszko stoj±ca przy wje¼dzie do Pleszowa. Jedno z ostatnich zdjêæ, tego zabytku, cementowej czy granitowej ³aweczki, wykona³ w 1968 roku, pochodz±cy st±d W³adys³aw Rospondek, hutnik i fotograf, w którego kadrach ocala³y widoki dawnej wsi. Dzi¶ po ³aweczce nie pozosta³ ¶lad, ale na budynku dawnego baru Meksyk, którego w³a¶cicielem by³ wówczas Jerzy Bednarski i za jego spraw±, zawis³a tablica po¶wiêcona temu wydarzeniu.
- My¶la³em o tym naszym zaniedbanym osiedlowym ryneczku... To by³oby dobre miejsce by i uczciæ Naczelnika, i zmieniæ go w ³adne, reprezentacyjne miejsce – mówi L. Hacu¶. Warto, bo s±siedztwo te¿ jest znakomite – zabytkowy ko¶ció³, w g³êbi za nim pa³ac a tu¿ przy – urokliwa kapliczka.
Dobry pocz±tek juz zosta³ zrobiony. Kilka lat temu za osiedlowym sklepem i ¶wietlic± powsta³ ogródek jordanowski. Teraz mieszkañcy splantowali pod nowy ogród teren obok i skwer na ¶rodku rynku.
Jaki kszta³t przyjmie „pleszowski park” ostatecznie – tego jeszcze nie wiadomo.
Najlepiej gdyby rewitalizacja objê³a ca³y oko³o 2-hektarowy teren w centrum osiedla. Oczywi¶cie z wykorzystaniem rosn±cego ty urokliwego starodrzewia.
Sam Ko¶ciuszko ma byæ upamiêtniony inaczej. Leszkowi Hucusiowi najpierw marzy³ siê zwyk³y kamieñ, z pami±tkow± tablic±, po³o¿ony na ¶rodku uporz±dkowanego skweru. Teraz pomys³ rozwija siê, w konsultacji ze specjalistami od krajobrazu i dróg z Politechniki Krakowskiej, gdzie L. Hacu¶ pracuje.
- Jak to zrobimy – to jeszcze sprawa do ostatecznego rozstrzygniêcia. Mo¿e bêdzie to pomnik ³aweczka z siedz±cym Naczelnikiem, a mo¿e nawi±zuj±c do krakowskiej tradycji i kopiec i kamieñ na nim po³o¿ony – zawiesza g³os L. Hacu¶.
W wyremontowanej w 2007 roku ¶wietlicy osiedlowej dumnie wisi sztandar PSL ufundowany przez mieszkañców Pleszowa w 1936 roku. Przetrwa³ wojnê, przechowywany jako obraz, w ko¶ciele. Po wojnie zaopiekowa³ siê nim Stanis³aw Kawula, który przekaza³ sztandar Towarzystwu Przyjació³ Ziemi Pleszowskiej. I choæ rolników w osiedlu niemal ju¿ nie ma to przetrwa³a ludowa tradycja uwidaczniaj±ca siê podczas do¿ynek osiedlowych, nowohuckich i Dni Pleszowa.
Pleszów zaczyna o¿ywaæ. M³odzi wracaj±, ale wprowadzaj± siê równie¿ nowi mieszkañcy - na ul. Martenowskiej wbudowano cztery nowe domy.
- Jest coraz lepiej. Po pierwsze powietrze ju¿ idealne. Dawniej nie da³o siê okna otworzyæ, teraz oddycha siê swobodnie – podkre¶la Ludwika Hacu¶.
Ale do idea³u daleko i Towarzystwo Przyjaciól Ziemi Pleszowskiej ma o co walczyæ. Doskwiera brak chodników. Z zapowiadanego projektu ich budowy wykonano zaledwie jeden odcinek, wzd³u¿ ul. Igo³omskiej. Osiedle nie ma kanalizacji, choæ niezbyt odlegle, biegnie kolektor ¶ciekowy, zrzucaj±cy ¶cieki do oczyszczalni Kujawy, w³a¶ciwie na terenie Pleszowa. Samo osiedle mo¿e zostanie skanalizowane w 2015 roku, ale na razie nic siê nie dzieje w tej sprawie. W Pleszowie nie ma gazu. Dlatego interesuj±ce bêdzie rozwi±zanie, jakie miasto bêdzie musia³o z zastosowaæ w kontek¶cie zakazu opalania wêglem!
O ile mieszkañcy sami zadbaj± o swoje obej¶cia: domy i ogrody, to o wygl±dzie osiedla ¶wiadczy wspólna, osiedlowa przestrzeñ. I ten skwer, który trudno omin±æ. Ale i tu co¶ siê zmienia. Najpierw w okolicach kapliczki, która zostanie bardziej wyeksponowana. Prace ruszaj± w tym tygodniu.
Krystyna Lenczowska
Jubileuszowy koncert z okazji 30-lecia Nowohuckiego Centrum Kultury – PER£A W KORONIE KULTURALNEJ KRAKOWA
W minion± sobotê w Nowohuckim Centrum Kultury odby³ siê koncert jubileuszowy z okazji 30-lecia tej zas³u¿onej dla Krakowa placówki kulturalnej. W poprzednim numerze „G³osu” przybli¿yli¶my potencja³ NCK, który by³ czê¶ciowo ukazany w czasie Dni Otwartych, w miniony weekend. Tym razem Adam Grzanka i Micha³ Pa³ubski z Formacji Chatelet przybli¿yli na weso³o historiê NCK, przypominaj±c, ¿e w ci±gu tych 30 lat, by³o tylko czterech dyrektorów: Leon Lijowski, Krystyna Morek i najd³u¿ej, bo 25 lat Ferdynand Nawratil. Czwartym dyrektorem od roku jest Zbigniew Grzyb, który w swoim wyst±pieniu przybli¿y³ instytucjê, któr± kieruje przypominaj±c ludzi, którzy odegrali istotn± rolê w jej rozwoju. W imieniu prezydenta M. Krakowa Jacka Majchrowskiego ¿yczenia przekaza³a z-ca prezydenta Magdalena Sroka, wrêczaj±c Odznakê Honoris Gratia dla NCK. Wiceprzewodnicz±cy Rady M. Krakowa S³awomir Pietrzyk przekaza³ Medal XX-lecia Odrodzonego Samorz±du i podkre¶li³ istotn± rolê NCK w rozwoju spo³eczno¶ci lokalnej. Dziêkuj±c ca³ej „encekowskiej” za³odze podkre¶li³, ¿e NCK jest prawdziw± per³± w koronie kulturalnej Krakowa. Prof. Stanis³aw Tabisz rektor ASP i prezes Zwi±zku Polskich Artystów Plastyków podziêkowa³ za wk³ad NCK w promocjê i popularyzacjê sztuki.
Pó¼niej odby³ siê koncert Doroty Mi¶kiewicz wraz z zespo³em w sk³adzie: Robert Luty – perkusja, Tomasz Ka³wak – instrumenty klawiszowe, Patryk Stachura – gitara basowa, Artur Lesicki – gitara oraz jej Przyjació³ tj. Zbigniewa Wodeckiego, Kuby Badacha i Wojciecha W±glewskiego. Po koncercie przy torcie jubileuszowym zaproszeni go¶cie i przyjaciele sk³adali ¿yczenia dalszego rozwoju placówki.
(mp)
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
Tegoroczny XIX Bieg Memoria³owy im. Bogdana W³osika odbêdzie siê w najbli¿sz± sobotê 12 pa¼dziernika br. Od samego pocz±tku, przez wszystkie te lata, zawsze s± z zawodnikami jego honorowi patroni - pañstwo Irena i Julian W³osikowie.
