W trakcie uroczystej sesji Rady Miasta Krakowa, odbytej 19 wrze¶nia, Komisja Robotnicza Hutników NSZZ Solidarno¶æ otrzyma³a Srebrny Medal Cracoviae Merenti. Odznaczenie wrêczyli laureatom prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski oraz przewodnicz±cy Rady Miasta Krakowa Bogus³aw Ko¶mider.
W imieniu Komisji Robotniczej Hutników NSZZ „Solidarno¶æ” Srebrny Medal „Cracoviae Merenti” odebrali: Mieczys³aw Gil - pierwszy przewodnicz±cy NSZZ „Solidarno¶æ”, Maciej Mach - przywódca struktur podziemnych i W³adys³aw Kielian – aktualny przewodnicz±cy Komisji Robotniczej Hutników NSZZ „Solidarno¶æ”.
- W Nowej Hucie, która mia³a byæ symbolem socjalistycznego pañstwa, zrodzi³ siê ruch, który odegra³ decyduj±c± rolê w ostatecznym obaleniu niesprawiedliwego systemu i którego przedstawiciele wziêli udzia³ w budowaniu demokratycznej Polski. Dzi¶ dziêkujemy wszystkim, którzy doprowadzili do tego historycznego momentu swoj± odwag±, determinacj±, po¶wiêceniem. Dziêkujemy za demokratyczn± Polskê, dziêkujemy za samorz±dny Kraków – powiedzia³ podczas uroczystej sesji prezydent Jacek Majchrowski.
- Bohaterom nowohuckiej Solidarno¶ci zawdziêczamy nie tylko wygran± walkê o wolno¶æ, ale równie¿ zrêby naszego pañstwa. Nie poprzestali na dzia³alno¶ci zwi±zkowej. Ich nazwiska znale¼æ mo¿na w samorz±dach gminnych i zawodowych, w organizacjach spo³ecznych i charytatywnych, w rozmaitych sferach ¿ycia publicznego – podkre¶li³ podczas uroczystej sesji przewodnicz±cy Rady Miasta Krakowa Bogus³aw Ko¶mider. Historia tworzenia Komisji Robotniczej Hutników NSZZ Solidarno¶æ siêga pocz±tku lat 80. XX w. W sierpniu 1980 roku w wydzia³ach Huty im. Lenina wybuch³a fala strajków ekonomicznych i solidarno¶ciowych. We wrze¶niu delegaci 16 komitetów strajkowych stworzyli Komitet Robotniczy Hutników. Na terenie Huty im. Lenina powsta³ Miêdzyzak³adowy Komitet Robotniczy Hutników obejmuj±cy 60 zak³adów pracy z Krakowa. W tym samym czasie na spotkaniu w Gdañsku delegaci komitetów za³o¿ycielskich nadali nowemu zwi±zkowi nazwê NSZZ „Solidarno¶æ”. W grudniu 1980 roku Komitet Robotniczy Hutników zrzesza³ ju¿ ponad 34 tysi±ce pracowników.
W marcu 1981 roku odby³o siê I Walne Zebranie Delegatów KRH NSZZ „Solidarno¶æ”, podczas którego dokonano wyboru w³adz oraz przyjêto program. W styczniu 1982 roku powsta³a Regionalna Komisja Wykonawcza Solidarno¶ci Ma³opolskiej. W kwietniu na szczeblu krajowym powsta³a Tymczasowa Komisja Koordynacyjna Solidarno¶ci. W sierpniu w drug± rocznicê powstania solidarno¶ci pod has³em „nie oddamy sierpnia” w pochodach i walkach ulicznych w Nowej Hucie uczestniczy³o 20 tysiêcy osób. We wrze¶niu na terenie Huty im. Lenina utworzy³a siê Tajna Komisja Robotnicza Hutników NSZZ „Solidarno¶æ”. W pa¼dzierniku w³adze komunistyczne rozwi±za³y NSZZ „Solidarno¶æ”. Spod bram Huty im. Lenina ruszy³ pochód 3 tysiêcy hutników skanduj±cych solidarno¶ciowe has³a. W efekcie staræ zgin±³, zastrzelony przez funkcjonariusza SB, m³ody robotnik Huty im. Lenina Bogdan W³osik. Do kolejnych manifestacji oraz walk ulicznych dosz³o listopadzie.
W grudniu Rada Pañstwa PRL zawiesi³a stan wojenny z dniem 31 grudnia 1982 roku. Minister Spraw Wewnêtrznych zwolni³ wszystkich internowanych jednocze¶nie nakazuj±c aresztowanie kilku liderów Komisji Krakowskiej Solidarno¶ci. W Hucie im. Lenina powsta³a w inicjatywy Tajnej Komisji Robotniczej Hutników „Spo³eczny Fundusz Pomocy Pracowniczej”, samopomocowa organizacja dzia³aj±ca niejawnie i obejmuj±ca 7 tysiêcy pracowników nowohuckich zak³adów.
W sierpniu 1983 roku powsta³o duszpasterstwo hutników w ko¶ciele na os. Szklane Domy, a w grudniu 1984 roku w ko¶ciele w Mistrzejowicach ks. Kazimierz Janczar utworzy³ Chrze¶cijañski Uniwersytet Robotniczy. Rok pó¼niej walkami ulicznymi, represjami oraz aresztowaniami zakoñczy³ siê pochód 1-majowy. Kolejny raz hutnicy strajkowali w pa¼dzierniku. We wrze¶niu 1986 roku z inicjatywy Lecha Wa³êsy powsta³a Jawna Tymczasowa Rada Solidarno¶ci. W pa¼dzierniku dzia³acze „Solidarno¶ci” Huty im. Lenina reaktywowali Jawn± Komisjê Robotnicz± Hutników. Rok 1987 przyniós³ kolejne fale demonstracji. W ca³ej Polsce strajkowa³o 200 tysiêcy osób.
Nowohuckie akcje protestacyjne z 1988 roku da³y pocz±tek demokratycznym przemianom w Polsce. Przyspieszy³y decyzje o okr±g³ym stole, którego uczestnicy uzyskali kompromis w zakresie m.in. legalizacji NSZZ „Solidarno¶æ”, powo³ania urzêdu Prezydenta, przeprowadzenia wolnych wyborów do senatu. W wyniku wyborów do parlamentu w czerwcu 1989 roku w Sejmie „kontraktowym” mandat zdoby³o 161 pos³ów rekomendowanych przez „Solidarno¶æ” i 99 senatorów w 100 osobowym Senacie. W sierpniu 1989 roku Sejm na stanowisko Premiera RP powo³a³ Tadeusza Mazowieckiego – kandydata „Solidarno¶ci”. Czas ten oznacza³ koniec ustroju komunistycznego w Polsce.
Determinacja hutników w czasie kszta³towania siê zmian ustrojowych oraz w latach poprzedzaj±cych wydarzenia 1989 roku podobna by³a do determinacji stoczniowców. Krakowscy hutnicy licznie uczestniczyli w manifestacjach oraz starciach ulicznych, daj±c wyraz dezaprobaty dla sytuacji polityczno-ekonomicznej. Determinacja ta kierowana przez Komisjê Robotnicz± Hutników NSZZ „Solidarno¶æ” mia³a tak¿e ogromny wp³yw na demokratyczne przemiany dokonuj±ce siê w Krakowie.
(f)
Trwa tradycyjny odpust Podwy¿szenia Krzy¿a ¦wiêtego w Mogile. W niedzielê, 15 wrze¶nia, odby³y siê g³ówne uroczysto¶ci odpustowe, na które przyby³o kilkana¶cie tysiêcy pielgrzymów. Odpustowej sumie pontyfikalnej, na wype³nionym wiernymi placu b³. Jana Paw³a II, przewodniczy³ metropolita krakowski ks. kard. Stanis³aw Dziwisz. Odpust zakoñczy siê w najbli¿sz± sobotê, 21 wrze¶nia, msz± ¶w. o godz. 18.00.
(f)
Te kwiaty na kasztanowcu w Alei Solidarno¶ci nie s± zapowiedzi± d³ugiej i s³onecznej jesieni. To efekt szkodnika i choroby drzew. Piêkny szpaler m³odych kasztanowców wzd³u¿ alei zbr±zowia³ za wcze¶nie.
A to za spraw± szrotówka kasztanowcowiaczek – motyla z rodziny kibitnikowatych. Jest on uznawany za szkodnika kasztanowców, poniewa¿ wskutek jego ¿erowania na zajêtym li¶ciu powstaje br±zowa plama. Niestety, szrotówek kasztanowcowiaczek jest szkodnikiem drzew trudnym do wyeliminowania. Opanowane przez niego drzewa kwitn± jesieni±, ale nie maj± szans wydaæ owoców. To jesienne kwitnienie dodatkowo os³abia drzewa.
Kasztanowce kojarz± nam siê z pocz±tkiem matur – piêkny i obfity kwiatostan pojawia siê na nich z pocz±tkiem maja oraz z pierwszym szkolnym dzwonkiem w jesieni. Wtedy jedn± z ulubionych rozrywek i rekreacji najm³odszych jest zbieranie br±zowych kasztanów. M³ode owoce wykorzystuje siê tak¿e w farmacji, jako sk³adnik leków stosowanych w chorobach uk³adu krwiono¶nego.
Kasztanowiec zwyczajny, czêsto dzi¶ spotykany w krakowskich parkach i przy reprezentacyjnych alejach, sadzony jest g³ownie w parkach i wzd³u¿ dróg, a niekiedy, ze wzglêdu na nasiona stanowi±ce cenny pokarm dla zwierzyny, zw³aszcza dla saren i jeleni – równie¿ w lasach. Z powodu podobieñstwa owoców mo¿e byæ mylony z kasztanem jadalnym. Kasztanowiec nie jest prastarym europejskim drzewem - zosta³ rozpowszechniony w Europie w XVI i XVI wieku, jako drzewo ozdobne. Spo¶ród znanych 25 gatunków kasztanowca, tylko jeden wystêpuje w Europie, w warunkach naturalnych – na Ba³kanach. Kilka jego gatunków spotyka siê w Azji, natomiast najwiêcej ro¶nie ich w Ameryce Pó³nocnej.
Szrotówka – jak pisze Barbara G³owacka z Instytutu Badawczego Le¶nictwa to nowy szkodnik. Jego wystêpowanie odnotowano dopiero w 1984 roku. Najpierw w Macedonii, w pobli¿u jeziora Ohryd. To ma³y oko³o 5 milimetrowy motylek, który w ci±gu kilkunastu lat opanowa³ ca³a Europê. Powoduje, przedwczesne brunatnienie i zasychanie li¶ci kasztanowców. W Polsce efekty jego szkodliwej dzia³alno¶ci zaobserwowano po raz pierwszy w 1998 roku w okolicach Wroc³awia. Dzi¶ ju¿ szrotówka wystêpuje na terenie ca³ej Polski. Zajmuje kolejne drzewa gdy¿ ma zdolno¶æ unoszenia siê z wiatrem na przestrzeni wielu kilometrów. Zagro¿one s± nie tylko kasztanowce, ale równie¿ li¶cie jaworu i klonu. Zimuje w stadium poczwarki na opad³ych li¶ciach. I to jest moment by ze szkodnikiem powalczyæ, usuwaj±c i pal±c suche li¶cie Mo¿na te „³apaæ” motyle, które roj± siê trzy razy w roku na specjalnych opaskach lepowych. Mo¿na tez stosowaæ chemiczne ¶rodki w postaci iniekcji w pnie odpowiedniego preparatu lub opryskiwanie li¶ci.
Tak mówi± naukowcy. W Krakowie na razie pod koniec sierpnia li¶cie kasztanowców zaczynaj± brunatnieæ. I w ostatnich latach nie widaæ by powa¿nie potraktowano ten problem. A mo¿e pomog± chocia¿ sikorki? Ponoæ one s± naturalnym wrogiem szrotówki. (l)
W mogilskim klasztorze – Uroczysto¶ci Podwy¿szenia Krzy¿a ¦wiêtego
Wrzesieñ jest szczególnym miesi±cem w naszym sanktuarium. Jest to czas, w którym prze¿ywamy odpust ku czci Krzy¿a ¦wiêtego (14 wrze¶nia). Sama nazwa tego ¶wiêta pochodzi od faktu odnalezienia krzy¿a, na którym umar³ Jezus Chrystus. Z tym wydarzeniem zwi±zana jest postaæ cesarzowej – ¶wiêtej Heleny, której pa³ac przekszta³cono na bazylikê. W tej ¶wi±tyni umieszczono nastêpnie drogocenn± relikwiê Krzy¿a przywiezion± z Jerozolimy. W mogilskim sanktuarium czcimy relikwie Chrystusowego Krzy¿a oraz zwi±zany od wieków z nasz± bazylik± ³askami s³yn±cy wizerunek Pana Jezusa Ukrzy¿owanego. Jego dzieje, a zw³aszcza pocz±tki, gin± w zakamarkach historii. W po³udniowej ¶cianie kru¿ganków klasztornych znajduje siê wmurowana p³yta pochodz±c± z kaplicy Krzy¿a ¦wiêtego, nosz±c± ¶lady wy¿³obione kolanami pielgrzymów. Jest ona ¶wiadectwem bardzo ¿ywego kultu, który rozwija³ siê w poprzednich wiekach.
Odpust w Krakowie-Mogile rozpoczynaj± Nieszpory (13 wrze¶nia, godz. 17.15) ¶piewane po ³acinie przez cystersk± Wspólnotê zakonn± oraz Msza ¶w. (godz. 18.00) z procesj± pokutn±, podczas której niesione s± relikwie Krzy¿a ¦wiêtego. W dni powszednie odpustu, wed³ug sta³ego porz±dku, odprawiane s± w bazylice Msze ¶w. (6.00, 7.00, 8.30, 10.00, 11.30, 15.30, 18.00) i nabo¿eñstwa, podczas których przybywaj±cy licznie pielgrzymi rozwa¿aj± bolesn± mêkê naszego Zbawiciela, uwielbiaj± Go i dziêkuj± za wszelkie dobro w ¿yciu. W tych dniach o godz. 11.30 odprawiana jest uroczysta Msza ¶w., której przewodnicz± wspólnoty zakonne z Krakowa: dominikanie, franciszkanie konwentualni, franciszkanie reformaci, ksiê¿a misjonarze ¶w. Wincentego á Paulo oraz paulini. Przypadaj±cy w odpustowym tygodniu pi±tek (20 wrze¶nia, godz. 11.30) prze¿ywany jest w naszym sanktuarium jako dzieñ diecezjalnej pielgrzymki chorych i niepe³noprawnych. Wieczorna Msza ¶w. o godz. 18.00 gromadzi licznie przyby³ych pielgrzymów z parafii nowohuckich i okolic, aby pod przewodnictwem swoich duszpasterzy uczciæ Chrystusowy Krzy¿ i prosiæ o potrzebne ³aski w codziennym ¿yciu. Przed Eucharysti± o godz. 17.15 odprawiane jest nabo¿eñstwo Drogi krzy¿owej w ogrodzie klasztornym.
Centralna uroczysto¶æ odpustowa przypada w niedzielê 15 wrze¶nia. Mszy ¶w. o godz. 11.00 celebrowanej przy o³tarzu polowym na Placu b³. Jana Paw³a II bêdzie przewodniczy³ i S³owo Bo¿e wyg³osi metropolita krakowski, ks. kard. Stanis³aw Dziwisz. W tym dniu Msze ¶w. bêd± sprawowane w bazylice o godz.: 6.00, 6.30, 8.00, 9.30, 13.00, 14.00, 17.00, 18.15. O godz. 16.00 zostan± odprawione Nieszpory, po których wyruszy procesja eucharystyczna.
W ostatni dzieñ odpustu (21 wrze¶nia) sprawowana jest uroczysta Msza ¶w. o godz. 18.00, której przewodnicz± Cystersi z klasztorów w Krakowie-Mogile i na os. Szklane Domy. Jest to dzieñ dziêkczynienia za otrzymane ³aski od Chrystusa Ukrzy¿owanego w czasie koñcz±cego siê odpustu.
o. Maciej Majdak, cysters
Somewhere over the rainbow, czyli… PO DRUGIEJ STRONIE ALEI RÓ¯
Muzyka towarzyszy³a pokazom filmowym niemal od pierwszych dni kina, choæ wówczas wykonywana by³a na ¿ywo. Ta odmiana muzyki mo¿e byæ ilustracj± albo dope³niaæ, charakteryzowaæ postaci, nastrój czy prze¿ycia psychiczne bohaterów. 7 wrze¶nia krakowska Aleja Ró¿ rozbrzmiewa³a d¼wiêkami muzyki filmowej i musicalowej.
Porozumienie Dzielnic Nowohuckich – Dzielnice: XIV Czy¿yny, XVI Bieñczyce, XVII Wzgórza Krzes³awickie, XVIII Nowa Huta, Stowarzyszenie Przyjació³ Nowej Huty oraz O¶rodek Kultury Kraków-Nowa Huta zaprosili mieszkañców Krakowa na 36. koncert z cyklu Nowa Huta. Dlaczego Nie ?! – Filmy w muzyce zaklête. Z towarzyszeniem Chóru i Orkiestry Krakowskiej M³odej Filharmonii oraz chóru Salt Singers z Bochni wyst±pi³a polska ¶piewaczka operetkowa, musicalowa oraz operowa Gra¿yna Brodziñska.
Podczas koncertu zaprezentowane zosta³y utwory autorstwa znakomitych polskich jak i zagranicznych kompozytorów muzyki filmowej i musicalowej, m.in. Vangelisa, Nino Rota, Andrew Lloyd Webber, Howard Shore, Henryka Wars czy Wojciecha Kilara. Koncert rozpoczê³y utwory Póki siê znów nie spotkamy oraz znane z licznych aran¿acji Somewhere over the rainbow. Nie zabrak³o tak¿e znanych motywów muzycznych z filmów i musicali: Ojciec chrzestny, W³adca pier¶cieni, Noce i dnie czy Upiór w operze. Starszej publiczno¶ci z pewno¶ci± najbardziej podoba³y siê utwory w wykonaniu Gra¿yny Brodziñskiej. M³odzie¿ za¶ z entuzjazmem przyjê³a niezwykle energetyczne wykonanie motywu z Piratów z Karaibów. Nad ca³o¶ci± czuwa³ dyrygent - Tomasz Chmiel, a wydarzenie poprowadzi³a Lidia Jazgar.
Gra¿yna Brodziñska na scenie zadebiutowa³a w 1970 roku, jeszcze podczas studiów w Gdyni. W latach 1969-1976 pracowa³a w Teatrze Muzycznym w Gdyni. W pó¼niejszych latach ¶piewa³a w Teatrze Muzycznym w Szczecinie. By³a solistk± Operetki Warszawskiej i Teatru Muzycznego Roma w Warszawie. Od roku 2002 wspó³pracuje miêdzy innymi z Gliwickim Teatrem Muzycznym. Nagra³a trzy recitale telewizyjne. Koncertuje w kraju i za granic±. ¦piewa repertuar operetkowy, operowy, musicalowy i piosenki ze ¶wiatowego repertuaru. Wspó³pracuje z wieloma krajowymi orkiestrami filharmonicznymi i operowymi. Dokona³a licznych nagrañ telewizyjnych i radiowych. Ma w swoim dorobku artystycznym wiele g³ównych ról w przedstawieniach muzycznych.
Wydarzeniu towarzyszyli jak zawsze, wolontariusze nowohuckiego Hospicjum im. ¶w. £azarza w Krakowie, którzy przeprowadzili kwestê na rzecz jego podopiecznych. Nie zabrak³o tak¿e przedstawicieli s³u¿b mundurowych, na których pomoc organizatorzy cyklu zawsze mog± liczyæ. Koncert nie móg³by siê odbyæ, gdyby nie nieocenione wsparcie Województwa Ma³opolskiego, EDF Kraków, LOTTO, Impel Cleaning Sp. z o.o oraz CEZ – Elektrownia Skawina.
Kolejny koncert Nowa Huta. Dlaczego Nie ?! ju¿ w grudniu. W koncercie kolêd wyst±pi rodzina Pospieszalskich. Szczegó³owe informacje wkrótce na www.nhdn.pl.
(f)
2 wrze¶nia w samo po³udnie przed budynkiem Zespo³u Szkó³ Ogólnokszta³c±cych Integracyjnych nr 5 zgromadzili siê go¶cie, uczniowie i poczty sztandarowe. Uczeñ zagra³ na tr±bce hejna³. Komendant szczepu „Têczowego” Piotr Salwiñski wyda³ rozkaz „Flaga na maszt. Do hymnu!” Harcerze uderzyli w werble. Podczas wci±gania flagi na maszt odegrano hymn pañstwowy. Przez okna s³ychaæ by³o fragment przemówienia Stefana Starzyñskiego z czasu wybuchu II wojny ¶wiatowej, nastêpnie alarm i ryk nadlatuj±cych samolotów. Z okazji 74. rocznicy 1 wrze¶nia 1939 r. uczczono minut± ciszy wszystkich obroñców ojczyzny. Dyrektorka szko³y Ewa Donhoffner powita³a zebranych i poprosi³a prezydenta miasta Krakowa prof. Jacka Majchrowskiego oraz ma³opolskiego wicekuratora Grzegorza Barana o inauguracjê roku szkolnego 2013/2014 w gminie Kraków. Po wyprowadzeniu sztandarów i ¿yczeniach udanej pracy uczniów, pedagogów i pracowników o¶wiaty, wszyscy wys³uchali wiersza Wis³awy Szymborskiej pt. „Notatka”. Po przej¶ciu do nowo oddanej do u¿ytku uczniów hali sportowej, dyrektorka poprosi³a o przeciêcie wstêgi prezydenta prof. Jacka Majchrowskiego, wicekuratora Grzegorza Barana, radnego miasta Krakowa i zarazem absolwenta szko³y Tomasza Urynowicza, przewodnicz±c± rady szko³y oraz jednego z uczniów. Zaproszonych go¶ci natomiast zaprosi³a na trybuny w nowej hali. W przej¶ciu mo¿na by³o wpisaæ siê do wystawionych ksi±g pami±tkowych. Now± arenê zmagañ sportowców po¶wiêci³ prezes Polskiej Kongregacji Cystersów Ojciec Opat Piotr Chojnacki, reprezentuj±cy arcybiskupa Stanis³awa Dziwisza. W czê¶ci artystycznej uczniowie SP 105 i G 49, wchodz±cych w sk³ad ZSOI nr 5, zaprezentowali program muzyczny „STACYJKA SOL INVICTUS”, a go¶ciom wrêczono pami±tki. Nastêpnie siatkarze z „Hutnika” i AGH rozegrali sparring z uczniami szko³y.
Po meczu go¶cie zostali zaproszeni przez Ewê Donhoffner na poczêstunek do starej sali sportowej i tutaj nast±pi³a niespodzianka. Dyrektorka przypomnia³a, ¿e obecny na uroczysto¶ci radny miasta Krakowa Tomasza Urynowicz w latach 1980 – 1988 by³ uczniem Szko³y Podstawowej nr 105. Uczêszcza³ do klasy „a”, a jego wychowawczyniami by³y panie Longina Wtorkiewicz i Maria Mê¿yk. Ta ostatnia wypu¶ci³a go z murów tej szacownej placówki z zachowaniem poprawnym. Jednak pó¼niejsze jego uczynki przekona³y radê pedagogiczn±, ¿e drzemie w nim potencja³ na spo³ecznika. Zgodnie z punktowym systemem oceniania zachowania… przyznane zosta³o mu 50 punktów dodatnich za prace na rzecz szko³y. W zwi±zku z tym uchwa³± rady pedagogicznej z dnia 2 wrze¶nia 2013 r. na mocy statutu gimnazjum paragraf 48 pkt 1, mówi±cym o postêpowaniu zgodnym z dobrem szkolnej spo³eczno¶ci oraz paragrafu 58, który brzmi: „Pomaga s³abszym w ró¿nych sytuacjach. Aktywnie i systematycznie uczestniczy w pracach na rzecz klasy, szko³y lub ¶rodowiska, inicjuje lub anga¿uje siê w dodatkowe dzia³ania. Swoj± postaw±, odniesionymi sukcesami w konkursach, turniejach lub zawodach przynosi zaszczyt szkole” - ocena zachowania zosta³a podniesiona do najwy¿szej, czyli wzorowej. Nast±pi³o wrêczenie specjalnego dyplomu. Radny Tomasz Urynowicz zosta³ ponadto wybrany patronem honorowym rady absolwentów, dzia³aj±cej przy Zespole Szkó³ Ogólnokszta³c±cych Integracyjnych nr 5 w Krakowie. Ponadto mo¿na by³o zwiedziæ budynek ZSOI nr 5 i obejrzeæ
projekcjê filmu z budowy hali.
***
W uroczysto¶ciach udzia³ wziêli tak¿e: przewodnicz±cy Rady Miasta Krakowa Bogus³aw Ko¶mider, wiceprezydent Miasta Krakowa Tadeusza Matusz, pos³owie i senatorowie Rzeczpospolitej Polskiej, radni Miasta Krakowa, przedstawiciele kuratorium oraz Urzêdu Miasta Krakowa, przewodnicz±cy Rady Dzielnicy XVIII Stanis³aw Moryc, przewodnicz±cy Rad Dzielnic Nowej Huty, dyrektorzy placówek o¶wiatowych Nowej Huty, duchowni z Parafii Matki Bo¿ej Czêstochowskiej, przedstawiciele s³u¿b mundurowych, kawalerowie Orderu U¶miechu, prezesi klubów i o¶rodków sportowych Nowej Huty, zwi±zki zawodowe, nauczyciele emeryci ZSOI nr 5,
architekci i wykonawcy hali sportowej, dyrektorzy ZEO Kraków, przedstawiciele stowarzyszeñ o¶wiatowych, sojusznicy szko³y, absolwenci ZSOI nr 5, poczty sztandarowe szkó³, rodzice, uczniowie ZSOI nr 5, pracownicy szko³y ZSOI nr 5, komendanci i harcerze szczepu „Têczowego” oraz media.
(mp)
W Klubie „Dukat” O¶rodka Kultury Kraków Nowa Huta, podczas fina³u XVI edycji konkursu „Ogródek przed domem”, og³oszono werdykt jury w sk³adzie Maciej Czajka (przewodnicz±cy), Szczepan Chlebowski i Zygmunt Kiszka. Osobom wyró¿nionym, za najlepiej pielêgnowan± i zaaran¿owan± zieleñ w przydomowych ogródkach, wrêczono pami±tkowe dyplomy. Przewodnicz±cy Rady Dzielnicy XVII Stanis³aw Madej, wiceprzewodnicz±cy RMK S³awomir Pietrzyk, kierownik klubu „Dukat” Zygmunt Kiszka, dyrektorka OKKNH Ma³gorzata Jezutek oraz Maciej Czajka z Wydzia³u Kszta³towania ¦rodowiska UMK przekazali nastêpuj±ce uhonorowania: KATEGORIA „OGRÓDKI”: W³adys³awa Adamska (Branice), Joanna i Norbert Bielowie (Kantorowice), Marlena Jeleñ (Branice), Agnieszka Szafrañska (Lesisko). KATEGORIA „WODA W OGRODZIE”: Dorota Ra¼ny (£uczanowice), Izabella i Jerzy Wojtusikowie (Grêba³ów). KATEGORIA „SKALNIAKI”: El¿bieta Ku¶nierz (Cha³upki), Ewa i Marian Noga (Grêba³ów), Iwona Paos (Wadów), Danuta i Konrad Tomsiowie (Krzes³awice), Józefa i Wies³aw Wojnarscy (Kantorowice). KATEGORIA „KWIETNE OGRODY”: Maria Bajo³ek (Krzes³awice), Gra¿yna Baran (Ko¶cielniki), Halina Dziura (Ko¶cielniki), Agnieszka i Micha³ Grudniowie (Branice), Zofia Grymek (Krzes³awice), Janina Luty (£uczanowice), Krystyna i Stanis³aw Nowakowie (Wolica), Zofia Pietras (Wolica), Maria Stachnik (Cha³upki), Halina Zawadzka (£uczanowice). W konkursie wziê³o udzia³ 38 uczestników, z tego wyró¿niono 21 osób, a 17 otrzyma³o dyplomy za udzia³ w konkursie. Stanis³aw Boczkowski i Ireneusz Kawula przekazali drzewka ozdobne wybranym przez siebie w³a¶cicielom ogródków. Dekoracjê sali klubu „Dukat” wykona³a Janina Nowak. Organizatorzy dziêkuj± kole¿ankom i koledze z klubów O¶rodka Kultury Kraków – Nowa Huta za pomoc oraz wszystkim tym którzy pomogli u¶wietniæ to spotkanie. Na koniec poczêstowano wszystkich przyby³ych pysznym ciastem.
(mp)
345. wydanie Nowohuckiej Kroniki Filmowej rozpocznie relacja z Do¿ynek Miejskich, jakie w tym roku odby³y siê w Wolicy. Organizatorami imprezy by³a Rada i Zarz±d Dzielnicy XVIII, O¶rodek Kultury Kraków - Nowa Huta oraz Wspólnota Gruntowa w Wolicy. W konkursie na wieniec do¿ynkowy przyznano dwie pierwsze nagrody. A wiêc za wieniec tradycyjny nagrodzono zespó³ „Nutki” z Klubu „Herkules” O¶rodka Kultury Kraków – Nowa Huta w Branicach, a za wieniec nowoczesny zespó³ „Woliczanki” z Klubu „Jedno¶æ” O¶rodka Kultury Kraków – Nowa Huta w Wolicy. Widzowie Kroniki obejrz± nagrodzone wieñce, poznaj± laureatki konkursu oraz jurorkê Annê Chudzik – Wanio, zobacz± te¿ inne atrakcje do¿ynkowe.
Nastêpnie Kronika „przeniesie widzów” do ko¶cio³a ¶w. Brata Alberta (os. Dywizjonu 303) na Z³oty Jubileusz Kap³añstwa ks. Jana Bielañskiego. W uroczysto¶ci udzia³ wziê³o liczne duchowieñstwo, w³adze dzielnicy, t³umy wiernych, a tak¿e chóry i zespo³y góralskie. Podczas wyst±pieñ przypomniano zas³ugi ks. Jana Bielañskiego, m.in. prace przy budowie ko¶cio³a, kategoryczn± odmowê wspó³pracy ze s³u¿b± bezpieczeñstwa, duszpastersk± pos³ugê podczas strajku w Hucie im. Lenina oraz dzia³alno¶æ skierowan± na rzecz ubogich i parafian. Pod koniec uroczysto¶ci Przewodnicz±cy XIV Dzielnicy – Wojciech Krzysztonek wrêczy³ ks. Janowi Bielañskiemu okoliczno¶ciowy medal.
Na zakoñczenie zobaczymy unikalny film „Impresje hutnicze”, który przed laty zrealizowany zosta³ w Amatorskim Klubie Filmowym „Nowa Huta”. W 1968 roku na Ogólnopolskim Konkursie Filmów Amatorskich w Warszawie film uzyska³ Nagrodê Specjaln± Jury, któr± wrêczono m³odemu twórcy z Nowej Huty – Jurkowi Ridanowi. W filmie wystêpuje Zespó³ Pie¶ni i Tañca „Nowa Huta”, który w tym roku obchodzi 60.- lecie dzia³alno¶ci.
Od pi±tku Kronika prezentowana bêdzie przed seansami filmowymi w Kinie Studyjnym „Sfinks” oraz na antenie Telewizji Kraków w poniedzia³ek o godz. 17.35 i 22.18. Archiwalne wydania mo¿na zobaczyæ na stronach: www.kronika.com.pl
(jr)
Historiê kraju lub regionu mo¿na sobie wyobraziæ ró¿nie, np. jako grub± ksiêgê. Na jej poszczególnych kartkach zapisywane s± najwa¿niejsze wydarzenia, panuj±cy w³adcy oraz obowi±zuj±ce prawa. Ka¿dy, kto chcia³by poznaæ interesuj±cy go fragment dziejów, otwiera³by ksiêgê na okre¶lonej stronie i czyta³by zawarte tam informacje. Jednak co by siê sta³o gdyby wyrwano losowo trochê kartek? Nowi czytelnicy nie mogliby poznaæ fragmentów historii. Wyobra¼my sobie dzieje kraju jako mur stawiany z wielu cegie³. Ka¿de zdarzenie jest kolejn± cegie³k± dodawan± przez pokolenie. Takich cegie³ek jest wiele, jedne wiêksze, drugie mniejsze, czasami radosne, innym razem bolesne.
Historia Polski te¿ zbudowana jest z takich elementów. O naszym kraju mo¿emy wiele dowiedzieæ siê czytaj±c stare kroniki czy pamiêtniki. Jednak ¼ród³a pisane s± niepe³ne oraz nieliczne i szczególnie pocz±tek polskiej pañstwowo¶ci kryje wiele tajemnic. A co zrobiæ z dziejami jakiego¶ rejonu, gdy nie mo¿na nic wyczytaæ w starych ksiêgach. W tym miejscu wkracza archeologia czyli nauka zajmuj±ca siê pradziejami, okresem historii pozbawionym ¼róde³ pisanych.
Nowa Huta od pocz±tku swego istnienia by³a rajem dla archeologów. Olbrzymie inwestycje spowodowa³y, ¿e pracuj±cy na nich specjali¶ci, m.in archeolodzy gromadz±c ogromne ilo¶ci zabytków spod ziemi, uzupe³nili swoj± wiedzê o prahistorii, nie tylko tego podkrakowskiego regionu, ale i Polski. Z czasem inwestycje zanik³y a razem z nimi ¶rodki finansowe na du¿e wykopaliska. Od czasu do czasu prowadzi siê niewielkie badania ratownicze w celu pozyskania wiedzy o danym miejscu np. w czasie budowy domu lub hipermarketu. Wykonuje siê te¿ prace sonda¿owe, które maj± wyja¶niæ czy le¿±cy na powierzchni materia³ zabytkowy jest wynikiem niszczenia jakich¶ podziemnych budowli.
W roku 2012 badania sonda¿owe rozpoczêto w Branicach na stanowisku 81. W artykule Nowa Huta nadal pod ziemi±” pisali¶my o odkryciu pieca o nieznanym przeznaczeniu, licznych innych palenisk i jam zasobowych czyli pradziejowych spi¿arni. Prace jednak przerwa³a d³uga zima. Archeolodzy z nowohuckiego Oddzia³u Muzeum Archeologicznego w Krakowie po przerwie wrócili na wykop i zakoñczyli je w bie¿±ce upalne lato. Piec zosta³ dok³adnie przebadany i okaza³o siê, ¿e zawiera³ interesuj±c± ceramikê z okresu wczesnego ¶redniowiecza, m.in. ze znakiem garncarskim (symbol wytwórcy) na jednym z naczyñ. Pobrano te¿ z niego próby do dalszych analiz. W zasypisku domniemanej ziemianki czyli budynku mieszkalnego, oprócz du¿ej ilo¶ci fragmentów ceramiki znaleziono kolejne metalowe przedmioty. Pod jednym z palenisk, którego wiek okre¶lono na ok. 2000 lat, czyli na okres gdy na coraz wiêkszych regionach Europy maszerowali rzymscy legioni¶ci, znaleziono pochówek psa. Dosz³y te¿ nowoodkryte pradziejowe spi¿arnie. Wszystkie te odkrycia da³y nowy obraz tej czê¶ci Branic po³o¿onej na skraju terasy wi¶lanej. Dowiedzieli¶my siê, ¿e na pewno zamieszkiwany by³ on w tzw. okresie wp³ywów rzymskich (oddzia³ywania handlowego imperium rzymskiego), prawdopodobnie przez ludno¶æ kultury przeworskiej. Istniej± te¿ podstawy do okre¶lenia tego miejsca po³o¿onego obecnie w zespole dworsko-parkowym w Branicach, jako osady lub terenu przemys³owego w pocz±tkach istnienia pañstwa polskiego. Pozosta³e materia³y zabytkowe zostan± poddane kolejnym analizom, które pozwol± na dok³adniejsze ich datowanie.
Archeolodzy nowohuccy pracuj±c na niewielkim obszarze i dysponuj±c skromnymi ¶rodkami finansowymi, do³o¿yli kolejne cegie³ki do tego ci±gle powstaj±cego muru, który jest histori± naszego pañstwa i skromnych Branic.
Janusz Bober
Edukacja regionalna najm³odszych – Polski Rok Obrzêdowy
Ten tekst publikujemy w czasie, gdy w gminach ca³ego kraju trwaj± obchody jednego z najwa¿niejszych w tradycji polskiej ¶wi±t – ¦wiêta Chleba. Do¿ynki maj± swoje wa¿ne miejsce w kalendarzu polskiego roku obrzêdowego. To jedno z tych ¶wi±t, które ³±cz± spo³eczno¶ci w poczuciu wspólnoty rodzinnej i obyczajowej, wspólnoty zapominanych dzi¶ korzeni, wspólnoty, któr± za wszelk± cenê nale¿y szanowaæ, rozumieæ, od nowa poznawaæ i podtrzymywaæ.
Tê wspania³± polsk± obyczajowo¶æ, której czê¶ci± s± Do¿ynki trzeba odkrywaæ od najm³odszych lat. Mieszaj±ce siê w niej domowe, chrze¶cijañskie a nawet dawne, pogañskie zwyczaje daj± w ci±gu roku mnóstwo wspania³ych ¶wi±t i wydarzeñ. Watro zapoznawaæ z nimi zw³aszcza dzieci, by wiedzia³y kim s± i z jakich tradycji siê wywodz±. Zapraszamy nauczycieli przedszkolnych (grup 5 i 6-latków) i wczesnoszkolnych (klas I-III ) do udzia³u wraz ze swoimi grupami i klasami w organizowanym przez O¶rodek Kultury im. C. K. Norwida projekcie zatytu³owanym „Polski Rok Obrzêdowy”. Cykl 6 spotkañ edukacyjnych prezentuje w ¿ywy i przystêpny sposób i „t³umaczy” kulturê narodow± i ludow±, w tym obrzêdy i zwyczaje, muzykê, taniec, rekwizyty, stroje i jêzyk. Wystêpuj± w nich autentyczne grupy obrzêdowe i zespo³y prezentuj±ce zgodne z tradycj± zwyczaje oraz ludow± muzykê, zwi±zan± z kolejnymi wydarzeniami i ¶wiêtami polskiego roku obrzêdowego. W ka¿dej z imprez najwa¿niejsze jest „t³umaczenie” z pozoru trudnej i nieczytelnej, zw³aszcza dla najm³odszych odbiorców, kultury ludowej, „rozszyfrowywanie” i odkrywanie zawartych w niej warto¶ci. Efektem tych dzia³añ jest budowanie spójno¶ci spo³eczeñstwa, które odnajduje swoje zapomniane korzenie i budowanie to¿samo¶ci regionalnej. W ca³orocznym cyklu prezentowane s± kolejno: Do¿ynki, Ludowe zwyczaje andrzejkowe, Kolêdnicy i kolêda, Marzanna i gaik, Obrzêdy Wielkiej Nocy, Lajkonik i Bractwo Kurkowe – ¿ywe legendy Krakowa. Ka¿de ze spotkañ zawiera w sobie ró¿norodne elementy, wywo³uj±ce autentyczne zainteresowanie i zaanga¿owanie m³odych odbiorców. Czê¶æ imprez ma charakter warsztatowy - dzieci tworz± elementy plastyki obrzêdowej – palmy, tradycyjne s³omiane Marzanny, ludowe ozdoby choinkowe. Do ka¿dego spotkania przygotowywana jest oddaj±ca charakter wydarzenia scenografia, by dzieci ³atwiej odnajdowa³y siê w tym czêsto zapomnianym ¶wiecie. Nauczyciele doskonale wiedz±, jak wa¿ne jest szerzenie w¶ród dzieci wa¿nej wiedzy o naszych wspólnych korzeniach. O¶rodek Kultury im. C. K. Norwida pomaga w tym zadaniu i zaprasza do udzia³u w projekcie. Szczegó³owe informacje mo¿na uzyskaæ u organizuj±cej i prowadz±cej cykl Ewy Borgosz pod nr tel.502-583-644.
(f)
Urz±d Miasta Krakowa zaprasza uczniów krakowskich szkó³ podstawowych na zajêcia z p³ywania w ramach projektu „Ju¿ p³ywam”. Projekt skierowany jest szczególnie do dzieci, które jeszcze nie potrafi± p³ywaæ.
Na 15 lekcjach, które przeprowadz± trenerzy i instruktorzy p³ywania, dzieci bêd± mia³y okazjê nauczyæ siê p³ywaæ oraz zapoznaæ siê z zasadami bezpieczeñstwa korzystania z k±pielisk i udzielania pierwszej pomocy. Ka¿dy uczestnik ponosi wy³±cznie koszt ubezpieczenia za ca³y kurs, który wynosi tylko 6 z³. Zg³aszaj±ce dzieci szko³y lub osoby prywatne zapewniaj± transport swoich podopiecznych oraz opiekê w czasie dowozu na basen. Pozosta³e koszty tj. wej¶cie na basen, op³ata trenerów i instruktorów finansowane s± z bud¿etu Województwa Ma³opolskiego oraz ¶rodków Urzêdu Miasta Krakowa. Zg³oszenia przyjmowane s± mailowo na adres: Com-Com Zone, ul. Ptaszyckiego 6, informacje i zapisy pod nr tel. 694 401 702 lub mailowo: plywalnia.nowahuta@comcomzone.pl + Com-Com Zone, ul. Kurczaba 29, informacje i zapisy pod nr tel. 694 401 701 lub mailowo: plywalnia.prokocim@comcomzone.pl + OSiR Kolna, informacje i zapisy pod nr tel. 12 259 35 40 wew. 50 lub 51 lub mailowo: basen@kolna.pl.
Ilo¶æ miejsc jest ograniczona, a o udziale w nauce p³ywania decyduje kolejno¶æ zg³oszeñ. (l) Harmonogram zajêæ, które bêd± odbywaæ siê od 2 wrze¶nia do 22 pa¼dziernika, jest dostêpny na stronie www.krakow.pl.
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
