Rada Konsultacyjna ds. Parku Edukacyjnego Branice rozpoczê³a dzia³alno¶æ – Jak bêdzie wygl±da³ krakowski park etnograficzny?
W czwartek 5 listopada odby³o siê inauguracyjne posiedzenie Rady Konsultacyjnej ds. Parku Edukacyjnego Branice, powo³anej przez prezydenta Krakowa. Ze wzglêdu na sytuacjê epidemiczn± cz³onkowie rady spotkali siê online, a tematem by³a koncepcja przysz³ego parku maj±cego ocaliæ od zapomnienia unikatowe, stare, drewniane domy pamiêtaj±ce nierzadko prze³om minionych stuleci.
Spotkanie otworzy³ zastêpca prezydenta Krakowa ds. zrównowa¿onego rozwoju Jerzy Muzyk.
– Celem dzia³ania naszej Rady jest wsparcie merytoryczne Spó³ki Kraków Nowa Huta Przysz³o¶ci, której powierzono realizacjê ambitnego przedsiêwziêcia – budowy Parku Edukacyjnego Branice. Powstanie tej instytucji bêdzie realizacj± postulatów zg³aszanych przez liczne ¶rodowiska kultury i mi³o¶ników Krakowa, dotycz±cych ochrony obiektów architektury drewnianej – powiedzia³ wiceprezydent, witaj±c uczestników posiedzenia.
Podczas obrad przedstawiona i poddana pod dyskusjê zosta³a koncepcja urbanistyczno-architektoniczna parku przygotowana przez dr. hab. in¿. arch. Micha³a Twardowskiego, na zlecenie Spó³ki Kraków Nowa Huta Przysz³o¶ci, która jest odpowiedzialna za realizacjê przedsiêwziêcia. Koncepcja zyska³a pozytywn± opiniê Rady.
Zio³a, zbo¿a i drzewa – opiekunowie, czyli zieleñ w skansenie.
Koncepcja projektowa bazowa³a na materia³ach strategicznych dla tego obszaru, w tym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz na rysie historycznym i funkcjonalnym podkrakowskiej wsi. Dlatego te¿ domy przy trakcie okólnym od strony po³udniowej przypominaæ bêd± zabudowê w uk³adzie wsi „rzêdówka”, natomiast kompozycja pó³nocnej strony terenu opracowania nawi±zuje do uk³adu rozproszonego zabudowy (przypominaj±cego uk³ad wsi „samotniczej”). Oba rozwi±zania usytuowane zosta³y na zewn±trz traktu okólnego tworz±c wyd³u¿ony, nieco od pó³nocnej strony nieregularny zielony plac na którym organizowane bêd± ró¿nego rodzaju przedsiêwziêcia. Na tym placu zaplanowano równie¿ rekonstrukcjê drewnianego ko¶cio³a lub kaplicy. Na wschodnim krañcu „wsi”, na skrzy¿owaniu po³udniowego i pó³nocnego traktu okólnego znajdzie siê karczma.
Ide± projektu jest tak¿e odwzorowanie charakterystycznej zieleni wiejskiej, z jednoczesnym uwzglêdnieniem edukacyjnych i ekologicznych aspektów projektowanego parku. Koncepcja ma na celu - w mo¿liwie jak najwiêkszym stopniu - przybli¿enie u¿ytkownikom krajobrazu kulturowego wsi koñca XIX i pocz±tku XX wieku. W procesie projektowym nieocenione okaza³y siê materia³y etnograficzne dotycz±ce najchêtniej stosowanych ro¶lin zarówno w najbli¿szym otoczeniu zagrody, jak i ro¶lin uprawianych na polach.
- Koncepcja wykorzystuje przede wszystkim tradycyjn± zieleñ pojawiaj±c± siê w przydomowych ogródkach, warzywnikach, zielnikach, sadach, a tak¿e drzewa, krzewy i ro¶liny zielne dziko rosn±ce na podwórkach, ³±kach czy przy drogach. Dawne ogrody wiejskie ³±czy³y piêkno z u¿yteczno¶ci±, a ich elementy czêsto posiada³y znaczenie symboliczne, dlatego w koncepcji projektowej zaproponowano ro¶liny pojawiaj±ce siê w wielu wzmiankach dotycz±cych lecznictwa, wierzeñ, obrzêdów oraz zwyczajów ludowych. St±d w³a¶nie m.in. obecno¶æ drzew-opiekunów przy ka¿dym domu – wskazuje dr Artur Paszko, prezes zarz±du KNHP.
Kiedy w skansenie mog± pojawiæ siê pierwsi go¶cie?
G³ówne wej¶cie do Parku Edukacyjnego „Branice” znajdzie siê w nowoczesnym budynku wystawowym. Projekt zak³ada nawi±zanie do okolicznych zabudowañ poprzez kszta³t po³±czonych chat wykonany jednak ju¿ w nowoczesnym stylu. Odwiedzaj±cy bêd± mogli skorzystaæ tam z szatni, sklepiku z pami±tkami i wydawnictwami o polskiej wsi, dwóch sal konferencyjnych, czê¶ci wystawowej i toalet. Dodatkowo bêd± tam te¿ pomieszczenia magazynowe, techniczne oraz administracyjne. Ca³o¶æ kompleksu Parku uzupe³ni parking na prawie 50 samochodów, stacja ³adowania samochodów elektrycznych i odnawialne ¼ród³a energii w postaci pomp ciep³a i paneli fotowoltaicznych.
Skansen bêdzie stanowiæ czê¶æ powstaj±cego Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Przylasek Rusiecki” realizowanego w ramach projektu „Kraków – Nowa Huta Przysz³o¶ci”. Poza Parkiem Edukacyjnym w sk³ad Centrum ma wej¶æ tak¿e modernizowane w³a¶nie k±pielisko przy zbiorniku nr 1, centrum geotermalne oraz tereny rekreacyjne pomiêdzy nimi, które maj± zostaæ uporz±dkowane. Park Edukacyjny ma powstaæ najwcze¶niej za 3 lata, a w trzecim kwartale przysz³ego roku planowany jest odwiert sprawdzaj±cy wystêpowanie gor±cych ¼róde³ w tej okolicy.
Na realizacjê Parku Edukacyjnego Branice Miasto Kraków przeznaczy³o tereny znajduj±ce siê w rejonie Przylasku Rusieckiego i daj±ce szansê na stworzenie kolejnego miejsca, które o¿ywi wschodni± czê¶æ dzielnicy Nowa Huta. Projekt bêdzie komplementarny w stosunku do innych dzia³añ podejmowanych na tym obszarze, takich jak rewitalizacja zbiorników wodnych czy utworzenie pola campingowego. W przysz³o¶ci miejsce to bêdzie stanowi³o atrakcjê zarówno dla mieszkañców, jak i turystów.
(f)
Pracownicy O¶rodka Kultury Kraków-Nowa Huta zwracaj± siê do mieszkañców z ofert± wydarzeñ kulturalnych: Jeste¶my on-line!
Tak jak wiosn±, instytucje kultury stanê³y ponownie przed konieczno¶ci± zamkniêcia swoich placówek, ich sal oraz pracowni i przeniesienia dzia³alno¶ci do sieci internetowej. Dla pracowników O¶rodka Kultury Kraków-Nowa Huta, którzy tworz± te miejsca wspólnie z uczestnikami zajêæ i wydarzeñ, utrata bezpo¶redniego kontaktu, niezwyk³ej atmosfery spotkañ, nie jest ³atwa. Tym chêtniej podejmuj± wiêc wysi³ki, by dalej spotykaæ siê z gronem swoich klubowych przyjació³, g³o¶no wo³aj±c „Jeste¶my on-line”!
Jeszcze zanim dosz³o do zawieszenia dzia³alno¶ci instytucji kultury do sieci przenios³y siê, dofinansowane przez Miasto Kraków Kluby Rodziców. Ich dzia³alno¶æ trwa w facebookowych grupach, utworzonych na stronach Klubów: 303, Dukat, Jêdru¶, Karino i Zakole. W ramach Klubów Rodziców on-line mo¿na spotkaæ siê, porozmawiaæ i uzyskaæ pomoc specjalistów, wspólnie poruszaæ i poæwiczyæ z dzieæmi, a tak¿e zaj±æ milusiñskich zabawami edukacyjnymi.
Tak¿e czê¶æ zajêæ sta³ych, których charakter na to pozwala³, a uczestnicy byli zainteresowani kontynuacj±, organizowana jest przez kluby w sieci, czêsto za pomoc± dodatkowych aplikacji i wideokomunikatorów internetowych. Kluby szykuj± siê te¿ do przeniesienia w sieæ wydarzeñ artystycznych. Ju¿ wkrótce otwarte zostan± wystawy on-line, które pierwotnie mia³y prezentowaæ prace w przestrzeniach wystawienniczych. Galeria M Plus Klubu Mirage, która udanie prezentowa³a ju¿ prace artystów na klubowym facebooku, tym razem szykuje projekt „W duecie A i B”, na który z³o¿± siê obrazy autorstwa Anny Cichoñ i Bo¿eny Ma³gorzaty Ch³opeckiej. Klub Jedno¶æ zaprosi z kolei na „Sza³ szali” – prezentacjê w³asnorêcznie wykonywanych szali jedwabnych Agaty Ku¶ i we³nianych Gra¿yny Turek.
Obecne ograniczenie dzia³alno¶ci instytucji kulturalnych pozwala te¿ powróciæ do wcze¶niejszych wydarzeñ, utrwalonych na zdjêciach czy w materia³ach wideo. Wiele internetowych dzia³añ – nie tylko z wiosny – znajduje siê choæby na kanale O¶rodka Kultury Kraków-Nowa Huta w serwisie Youtube. Odnale¼æ tam mo¿na miêdzy innymi zapis niezwyk³ego koncertu, który pod koniec wrze¶nia tego roku odby³ siê w kru¿gankach Klasztoru oo. Cystersów w Mogile. W wydarzeniu z cyklu Nowa Huta. Dlaczego Nie?!, zatytu³owanym znamiennie „Koncert na trudny czas…” wyst±pili krakowscy niekoniecznie z urodzenia, ale zawsze z wyboru – arty¶ci: Agata Rymarowicz z synem Emilianem, Agata ¦lazyk z Tomaszem Kmiecikiem, Basia Stêpniak-Wilk w towarzystwie Ja¶ka Kuska, Marta Bizoñ, Robert Kasprzycki z basist± Krzysztofem Wyrw±, a na koñcu prowadz±ca koncert Lidia Jazgar z Ryszardem Br±czkiem. Ca³o¶æ trwaj±cego blisko 2 godziny wydarzenia zosta³a zarejestrowana, a niedawno opublikowana w serwisie Youtube. W planach jest tak¿e realizacja i publikacja nagrañ kolejnych koncertów w ramach muzycznych cyklów organizowanych przez O¶rodek we wspó³pracy z partnerami - Muzyczne Spotkania na Wzgórzach Krzes³awickich oraz Nowa Huta. Dlaczego Nie?!.
O¶rodek Kultury Kraków-Nowa Huta wraz ze Stowarzyszeniem Przyjació³ Nowej Huty prowadzi tak¿e dzia³ania on-line dla seniorów. Zawieszone zajêcia stacjonarne Nowohuckiej Akademii Seniora stopniowo uruchamiane s± za po¶rednictwem internetowych narzêdzi komunikacji. Dzia³aj± ju¿ zajêcia z jêzyka angielskiego i gimnastyka on-line. Wkrótce rusz± joga i jêzyk niemiecki.
Nieco bardziej o¶mieleni ju¿ w temacie „kultury w sieci” i zapoznani z tajnikami funkcjonowania internetowych komunikatorów, mo¿emy ¶wiadomiej i pewniej siêgn±æ po interesuj±ce nas propozycje. Warto, aby nie traciæ kontaktu z grupami zajêciowymi, w których nie tylko zdobywali¶my wiedzê czy nowe umiejêtno¶ci, ale i po prostu dobrze spêdzali¶my czas. Dlatego te¿ O¶rodek Kultury Kraków-Nowa Huta podtrzymuje swoj± dzia³alno¶æ w sieci, by wci±¿ dawaæ mo¿liwo¶ci rozwoju, kreatywnej zabawy i rozrywki.
(f)
Ca³e lato park Tysi±clecia by³, w wiêkszo¶ci, niedostêpny dla mieszkañców pobliskich osiedli. Akurat ta ca³o¶ciowa modernizacja instalacji rekreacyjnych i infrastruktury pechowo zbieg³a siê z pandemi± koronawirusa. Z koñcem lata stopniowo zaczêto otwieraæ kolejne urz±dzenia. Jednym z ostatnich jest rampa dla deskorolkarzy, znajduj±ca siê w s±siedztwie ul. Bora-Komorowskiego.
W wyniku remontu Park Tysi±clecia wzbogaci³ siê w ró¿norodn± zieleñ, place zabaw dla dzieci, taras (do opalania siê?), a - co najwa¿niejsze – ustawiono w parku wiele ³awek. A¿ szkoda, ¿e te wszystkie walory spacerowicze bêd± mogli w pe³ni doceniæ dopiero wiosn± przysz³ego roku.
(k)
W bardzo trudnej sytuacji znalaz³o siê krakowskie Hospicjum ¶w. £azarza, które w pobli¿u Arki Pana dzia³a ju¿ od blisko 40 lat. Wszystko przez pandemiê koronawirusa. Hospicjum w du¿ej mierze utrzymuje siê z datków. Jak mówi± pracownicy placówki, ka¿dego roku udawa³o siê zebraæ setki tysiêcy z³otych miêdzy innymi podczas kwesty na cmentarzach. W tym roku najprawdopodobniej siê ona nie odbêdzie, a je¶li ju¿, to w mocno ograniczonym zakresie.
Dlatego przedstawiciele Hospicjum uruchomili internetow± zbiórkê pieniêdzy. Zachêcamy do wp³at, a tym samym do pomocy tym, którzy potrzebuj± hospicyjnej opieki. Adres wirtualnej puszki mo¿na znale¼æ na stronie: https://hospicjum.krakow.pl/wirtualna-puszka/.
(f)
„Tam, gdzie wi±zów i cisów chyl± siê korony
Nad rz±dkiem nieforemnych wypuk³o¶ci ziemi,
¦pi± – ka¿dy w w±skiej celi na zawsze z³o¿ony –
Praojcowie tej wioski, od wielu lat niemi.”
T. Gray, Elegia napisana na wiejskim cmentarzu (fragment)
Refleksja nad fenomenem ¶mierci towarzyszy ludziom od niepamiêtnych czasów. ¦mieræ bowiem od zawsze by³a dla cz³owieka wydarzeniem prze³omowym – z jednej strony niepokoj±cym, z drugiej za¶ daj±cym nadziejê na przysz³e bytowanie w za¶wiatach. Oczywi¶cie za¶wiaty te mia³y ró¿n± postaæ, a sposób ich postrzegania ukszta³towa³y za¶ obowi±zuj±ce ówcze¶nie systemy wierzeñ. W wielu kulturach panowa³o przekonanie o istnieniu ¿ycia pozagrobowego podobnego do ¶wiata ¿yj±cych, w innych ¶mieræ postrzegano jako przej¶cie do odmiennego, znacznie lepszego wymiaru. Mimo tych ró¿nic mo¿na zauwa¿yæ istotn± wspóln± cechê, charakterystyczn± dla niemal¿e wszystkich kultur – otó¿ ju¿ od czasów prahistorycznych ludzie przywi±zywali du¿± wagê do obrzêdów pogrzebowych i grzebania swoich bliskich.
Ka¿da z cywilizacji mia³a swój w³asny styl ¿ycia i mia³a te¿ swój sposób na jego po¿egnanie. Rytua³y towarzysz±ce odprawianiu zmar³ych z tego ¶wiata wi±za³y siê z wierzeniami danego ludu. Ceremonie pogrzebowe by³y czym¶ powszechnym, zakorzenionym w tradycji. Niejednokrotnie zmar³ych chowano z wyposa¿eniem niezbêdnym do zapewnienia mu wszelakich wygód w innym, alternatywnym ¶wiecie. Jednak¿e nie ka¿dy pochowany cz³onek danej spo³eczno¶ci dostawa³ takie same dary grobowe. Ich rodzaj zale¿a³ od pozycji jak± zmar³y osi±gn±³ jeszcze za ¿ycia.
Zwyczaje pogrzebowe ulega³y ewolucji, upraszcza³y siê b±d¼ przeciwnie, stawa³y siê coraz bardziej teatralne, niektóre stopniowo zanika³y, inne przenika³y z jednej kultury do drugiej. Zarówno jednak dzi¶, jak i przed wiekami, kres ludzkiego ¿ycia upamiêtniano tworz±c miejsca dla tych, którzy odeszli. Zmar³ych zazwyczaj grzebano w pewnym oddaleniu od domostw, a miejsce gdzie ich pochowano z regu³y przybiera³o rozpoznawaln± formê (np. kurhanu). Z czasem zaczêto zak³adaæ cmentarze, bêd±ce przestrzeni± utrwalenia pamiêci o bliskich. Nekropolie sta³y siê wa¿nym elementem krajobrazu kulturowego, a ich wygl±d i otoczenie odzwierciedla zró¿nicowanie wierzeñ, tradycji, historii oraz estetyki poszczególnych nacji.
Liczne ¶wiadectwa archeologiczne wskazuj± na to, ¿e zagadnienia eschatologiczne zajmowa³y wa¿n± czê¶æ w ¿yciu cz³owieka w ka¿dym krêgu kulturowym. Cmentarze bowiem s± ¶wiadectwem naszej przesz³o¶ci, odzwierciedlaj± poziom kultury ludzi z ró¿nych epok. Dokumentuj± te¿ dzieje poszczególnych osób, sk³aniaj±c ¿yj±cych do zadumy nad przemijaj±cym czasem.
Miejsca pochówku s± równie¿ ³±cznikiem miêdzy rzeczywisto¶ci± a duchowo¶ci±, ¿yciem a ¶mierci±. Maj± ogromne znaczenie symboliczne i s± bardzo wa¿nym elementem krajobrazu historycznego. Wielokrotnie posiadaj± tak¿e wyj±tkowe warto¶ci estetyczne, a ich specyfikê podkre¶laj± nie tylko wysublimowane detale architektoniczne, ale i ro¶linno¶æ. Nekropolie „dotykaj±” tematyki przemijania, pomagaj± te¿ w lepszym zrozumieniu historii oraz zachowaniu tradycji. Owe niezwyk³e miejsca pamiêci by³y i s± tworzone z poczuciem „ulotnej chwili”.
Anna Kolasa
Sezon remontowy w krakowskiej elektrociep³owni na finiszu
Elektrociep³ownia PGE Energia Ciep³a pracuje dwadzie¶cia cztery godziny na dobê przez ca³y rok. Wszystko po to, aby zapewniæ ponad 60 proc. mieszkañców Krakowa odpowiedni komfort cieplny oraz ciep³± wodê u¿ytkow± przez ca³y rok. Szczególnie wa¿ne jest to zim±, kiedy zapotrzebowanie na ciep³o jest najwiêksze. Przegl±dy, modernizacje i remonty urz±dzeñ produkuj±cych i magazynuj±cych energiê ciepln± zaczynaj± siê wraz z wiosn±.
Podstawowym zadaniem krakowskiej elektrociep³owni jest produkcja ciep³a. Najwy¿sza temperatura wody grzewczej, któr± urz±dzenia elektrociep³owni mog± wyprodukowaæ i wprowadziæ do miejskiej sieci ciep³owniczej to a¿ 135C. Zmienno¶æ zapotrzebowania na ciep³± wodê u¿ytkow± i ciep³o, jej okre¶lon± temperaturê oraz ilo¶æ, zale¿y od pory dnia i roku. Wielko¶æ produkcji musi zostaæ optymalnie zaplanowana, co wi±¿e siê m.in. z rozplanowaniem pracy odpowiednich urz±dzeñ.
- Ostatnie tygodnie pokazuj±, jak trudno precyzyjnie przewidzieæ pogodê. A co za tym idzie – zapotrzebowanie na ciep³o potrzebne do ogrzewania mieszkañ, szpitali, a tak¿e innych obiektów u¿yteczno¶ci publicznej. Niemniej jednak ciep³ownicy uwzglêdniaj± zmienno¶æ aury w planach przegl±dów i bie¿±cych modernizacji. Prace w krakowskiej elektrociep³owni s± prowadzone, tak aby w razie och³odzenia zwiêkszyæ produkcjê i tym samym elastycznie zareagowaæ na potrzeby cieplne mieszkañców Krakowa. Nasza dzia³alno¶æ to podstawa bezpieczeñstwa energetycznego mieszkañców Krakowa – mówi Grzegorz ¯ebrowski, dyrektor krakowskiej Elektrociep³owni PGE Energia Ciep³a.
Energia elektryczna i ciep³o produkowane s± przede wszystkim w blokach energetycznych. W zale¿no¶ci m.in. od wielko¶ci zapotrzebowania na ciep³o, wykorzystywane jest od jednego do czterech bloków energetycznych. W razie potrzeby mo¿na równie¿ uruchomiæ kot³y szczytowe. Przez ostatnie miesi±ce, oprócz remontów prowadzone by³y tak¿e doroczne przegl±dy urz±dzeñ. W¶ród najwa¿niejszych, zwi±zanych z przygotowaniem urz±dzeñ elektrociep³owni do zimy, warto zwróciæ uwagê na remont kapitalny dwóch bloków energetycznych oraz remont ch³odni kominowej.
- Podczas remontów kapitalnych bloków energetycznych, modernizowane s±: podstawowo turbina
i kocio³ oraz g³ówne urz±dzenia uczestnicz±ce w procesie produkcji. Czê¶ci sk³adowe remontowanych elementów wa¿± nawet kilkana¶cie ton, a wymagaj± zegarmistrzowskiej precyzji na ka¿dym etapie prac. Poszczególne czê¶ci pasowane s± ze sob± z odpowiedni± tolerancj±. Jak wa¿ny jest to proces mo¿na sobie wyobraziæ, maj±c na uwadze, ¿e masa turbogeneratora wiruj±cego z prêdko¶ci± 3000 obrotów na minutê wynosi niemal 78 ton, czyli tyle ile mniej wiêcej wa¿y lokomotywa! Dlatego tak wa¿na jest dla nas dok³adno¶æ i przestrzeganie zasad bezpieczeñstwa – podkre¶la Antoni Korus, dyrektor techniczny Elektrociep³owni PGE Energia Ciep³a
Zakoñczy³y siê prace zwi±zane z remontem wewnêtrznej powierzchni p³aszcza ¿elbetowego ch³odni kominowej oraz konstrukcji wsporczej zraszalnika. Wyremontowana powierzchnia p³aszcza kominowego wynosi oko³o 16 tys. m2 (czterokrotna powierzchnia Rynku G³ównego w Krakowie). Podczas prac inwestycyjno-remontowych wymieniono równie¿ stalowe obarierowanie i schody.
(f)
W ko¶ciele na Szklanych Domach – Ods³oniêto tablicê po¶wiêcon± ¶p. o. Niwardowi Karszni
W niedzielê, 18 pa¼dziernika br., w ko¶ciele Matki Bo¿ej Czêstochowskiej zosta³a ods³oniêta i po¶wiêcona tablica pami±tkowa po¶wiêcona budowniczemu ko¶cio³a i klasztoru oraz pierwszemu proboszczowi cysterskiej parafii na Szklanych Domach, ¶p. o. Niwardowi Karszni OCist. Tablicê po¶wiêci³ oraz uroczystej Mszy ¶w. przewodniczy³ opat mogilski o. Piotr Chojnacki OCist.
W trakcie uroczysto¶ci dokonano tak¿e instalacji relikwiarza z relikwiami b³ogos³awionego ks. Jerzego Popie³uszki – w przeddzieñ 36. rocznicy jego porwania i mêczeñskiej ¶mieci.
(f)
O Nowej Hucie opowiada dr Luca Palmarini, autor ksi±¿ki „Nowa Huta. La citta ideale”.
+ W tym roku ukaza³a siê, chyba jako pierwsza w jêzyku w³oskim, ksi±¿ka o Nowej Hucie, której jest Pan autorem. Proszê nam powiedzieæ, jak to siê sta³o, ¿e znalaz³ siê Pan w Polsce, w Krakowie?
- Mieszkam na sta³e w Krakowie od roku 2000. Moj± pierwsz± podró¿ do Polski odby³em na pocz±tku lat dziewiêædziesi±tych. Nale¿ê do pokolenia Interrail, jeden bilet kolejowy na ca³± Europê, wa¿ny na jeden miesi±c. To by³a równie¿ epoka zaraz po upadku muru Berliñskiego, pierwsze lata po zakoñczeniu podzielenia Europy w dwóch blokach, zachodni i wschodni. Chcia³em odnale¼æ ¶lady materialne, jak równie¿ skutki w ludzkim my¶leniu, które ¿elazna kurtyna pozostawi³a za sob±. Zdecydowa³em siê na podró¿ do Europy ¶rodkowo-wschodniej: Wêgry, Czeska i S³owacka Republika Federacyjna (wtedy jeszcze ta nazwa obowi±za³a), ziemie by³ej NRD i Polska. Oczywi¶cie odnalaz³em wiele tych ¶ladów, o których wy¿ej by³a mowa. Ci±gle pamiêtam, ¿e na Wêgrzech widzia³em cokó³ pomnika i na cokole by³y same stopy. Resztê pomnika zabra³a ze sob± zmiana ustrojowa. Pierwszym polskim miastem, które zwiedzi³em by³y Katowice. Powody by³y logistyczne (przesiadka do Krakowa) jak równie¿ trochê ciekawo¶ci, poniewa¿ wcze¶niej czyta³em, ¿e Katowice to miasto z mocnymi wp³ywami architektonicznymi z okresu PRLu. A wreszcie Kraków: stacja autobusów naprzeciwko galicyjskiego dworca kolejowego, bar mleczny Smok, du¿o kiosków, czêsto w zwi±zku na denominacjê z³otego na produktach, widnia³y ceny w dwóch cyfrach. Na ulicy Floriañskiej by³o wielu ludzi, niektórzy oferowali „korzystn± wymianê walut”, panie sprzedawa³y woreczki z nasionami s³oneczników. To by³a jesieñ, ju¿ trochê zimno. Patrzy³em na szlachetne kamienice ulicy Floriañskiej, przy oknach zauwa¿y³em kilka staruszek, które obserwowa³y ruch na ulicy. Powietrze pachnia³o wêglem. A potem gotycki ko¶ció³ Mariacki, magiczny Rynek, wzgórze z majestatycznym zamkiem i katedr±. Na ulicy Kanoniczej wiêkszo¶æ kamienic by³a jeszcze w ciê¿kim stanie… ale i tak mistyczny widok. Zakocha³em siê w Krakowie od pierwszego wejrzenia. Punktualnie co roku wraca³em do tego miasta, a w 2000 roku dosta³em stypendium ministerialne i z kolej pracê, w zwi±zku z tym przeprowadzi³em siê do królewskiego miasta. + A kiedy po raz pierwszy i w jakich okoliczno¶ciach zetkn±³ siê Pan z Now± Hut±? Dlaczego Nowa Huta Pana zainteresowa³a?
- Mia³em okazjê zobaczyæ Now± Hutê w po³owie lat dziewiêædziesi±tych. O tej dzielnicy s³ysza³em kilkakrotnie w ró¿nych rozmowach z mieszkañcami grodu Kraka, którzy czêsto opowiadali mi historiê o decyzji budowy wielkiego miasta robotniczego obok Krakowa, aby zniszczyæ jej inteligencjê, natomiast na koñcu Kraków zniszczy³ Now± Hutê. O tym, czy to prawda czy to mit, pisze siê i mówi siê jeszcze dzisiaj. W³a¶nie w zwi±zku z tymi opowiadaniami zdecydowa³em siê jechaæ do Nowej Huty. ¦rodkiem transportu oczywi¶cie by³ tramwaj. Do Nowej Huty jedzie siê tramwajem: to uwieczniono nawet w literaturze. Je¼dzi³em do tego miejsca wielokrotnie, mia³em okazjê rozmawiaæ z lud¼mi i dowiedzieæ siê jaka faktyczne by³a rola tej dzielnicy w walce z komunizmem. + Co w sposób szczególny zaintrygowa³o Pana w Nowej Hucie? Jej historia? Jej architektura? Ludzie?
- Trudno powiedzieæ, co najbardziej mnie zainteresowa³o w Nowej Hucie, poniewa¿ ka¿dy aspekt by³ i nadal jest dla mnie zaskakuj±cy: historia tego miasta to nie tylko budowa du¿ego o¶rodka miejskiego dla klasy robotniczej, ale tak¿e rozwój mitologii stworzenia nowego ¶wiata, jak równie¿ symbol zwyciêstwa klasy robotniczej. To samo dotyczy architektury. Na pierwszy rzut oka Nowa Huta mo¿e sprawiaæ poczucie pewnej monotonii i geometrii, ale za jej zwarto¶ci± kryj± siê tak¿e ró¿ne koncepcje: miasta idealnego, miasta gloryfikuj±cego re¿im, jedno¶ci s±siedzkiej, miasta-twierdzy, miasta-ogrodu. Jednocze¶nie spacer po Nowej Hucie jest jak czytanie ksi±¿ek z historii i historii sztuki: od pierwszych dzielnic, wzorowanych jeszcze na miasteczka robotnicze z prze³omu XIX i XX wieku, po triumf socrealizmu placu Centralnego, Budynków Z i S, Centrum Administracyjnego Kombinatu, kina ¦wit i innych, w których widaæ wp³ywy Renesansu i Klasycyzmu. Od najwcze¶niejszych ¶wiadectw modernizmu, takich jak Blok Szwedzki, po przyk³ady postmodernizmu. I dalej mamy to co najwa¿niejsze, to znaczy ludzi. Od ojców za³o¿ycieli miasta, którzy reprezentowali klasê robotnicz± w czasie socjalizmu, do dzisiejszych pokoleñ postindustrialnych, które w Nowej Hucie odnajduj± miasto z ludzkim wymiarem, z dostêpnymi przestrzeniami zielonymi i rekreacyjnymi, z unikatow± atmosfer±. Pomiêdzy by³a walka o krzy¿ i o demokracjê. Spo³eczeñstwo Nowe Huty pokaza³o, ¿e nie podda³o siê indoktrynacji. W Nowej Hucie ka¿de miejsce jest legend±: od tych najwa¿niejszych, jak np. krzy¿ i Arka Pana, albo gdzie sta³ pomnik Lenina, do tych bardziej osobistych jak sklep ¦wiat Dziecka, Restauracja Stylowa i inne, gdzie toczy³o siê codzienne ¿ycie mieszkañców.
Cieszê siê, ¿e starsze pokolenia s± dumne z faktu, ¿e zbudowa³y miasto a potem stworzy³y spo³eczno¶æ, która po stabilizacji zjednoczy³a siê, a tak¿e cieszy mnie dba³o¶æ i szacunek, jakie m³odsze pokolenia ukazuj± przestrzeni i architekturze. A zupe³nie z innej tematyki mogê jeszcze powiedzieæ, ¿e us³yszeæ w Nowej Hucie zwrot „jadê do Krakowa”, gdy kto¶ informuje, ¿e jedzie do centrum, to bardzo ciekawy element socjolingwistyczny. Fascynuje mnie to silne poczucie to¿samo¶ci, przynale¿no¶ci do Nowej Huty ze strony mieszkañców, w mie¶cie, które jest stosunkowo m³ode. + Kogo¶ mo¿e dziwiæ, ¿e Nowa Huta mog³a zafascynowaæ W³ocha, który w swoim kraju ma tyle przepiêknych i pe³nych uroku miast i miasteczek. Co Pan na to?
- W pe³ni rozumiem tê my¶l, która w rzeczywisto¶ci ma swoj± w³asn± logikê. W³oskie miasteczka s± kolorowe, urokliwe, z krêtymi i w±skimi drogami. Nowa Huta jest monumentalna, jednolita (te¿ w kolorystyce), czêsto symetryczna. Ale mo¿e w³a¶nie ta ró¿norodno¶æ mo¿e przyci±gn±æ W³ocha. Nowa Huta jest owocem autorytarnego re¿imu komunistycznego, którego my, W³osi, nie poznali¶my. Podczas gdy W³osi wychodzili z 20-letniej faszystowskiej dyktatury i wkraczali na drogê ku demokracji, na tê czê¶æ Europy niestety opada³a ¿elazna kurtyna. Nowa Huta by³a w³a¶nie odzwierciedleniem tego podzia³u Europy, przyjêcia ustroju socjalistycznego, uleg³o¶ci wyra¿aj±cej siê tak¿e w sztuce i architekturze. Architektonicznie i ideologicznie Nowa Huta jest ¶wiadectwem ¶wiata komunistycznego, którego my W³osi nie poznali¶my. Na pewno kto¶ mo¿e przeciwstawiaæ fakt, ¿e we W³oszech istniej± miasta za³o¿one podczas faszystowskiej dyktatury. Te o¶rodki, miejskie, choæ przedstawiaj± odmienn± koncepcjê architektoniczn±, zawieraj± pewne cechy wspólne z Now± Hut±. To mit miasta idealnego, za³o¿onego z niczego i zwi±zanego z szybkim rozwojem przemys³u, z reprezentacyjn± funkcj± placu centralnego i alej, na których mia³y siê odbywaæ parady ku chwale re¿imu, monumentalizm. To miasta ze specjaln± rol± m³odzie¿y i organizacji m³odzie¿owych w ich budowie.
Na zakoñczenie nie mo¿na nie wspomnieæ o nawi±zaniach artystycznych, które Nowa Huta zawiera, przede wszystkim koncepcjê miasta idealnego i miasta-ogrodu, bêd±cego ju¿ przedmiotem badañ w urbanistycznej wizji Renesansu w³oskiego. Do tego, my¶lê, ¿e dla W³ocha, i nie tylko dla niego, bardzo interesuj±ce jest odkrycie ówczesnej koncepcji sztuki: „socjalistycznej w tre¶ci, narodowej w formie” (dziêki temu polski socrealizm nieco siê odró¿nia od sowieckiego), która pozwoli³a polskim architektom na czerpanie z ró¿nych stylów, które utrwali³y siê w Polsce, w tym polskiego Renesansu, który, jak wiemy, z kolei czerpa³ z nurtu w³oskiego. Z reszt±, mo¿na sobie wyobra¿aæ zdziwienie W³ocha gdy us³yszy, ¿e Centrum Administracyjne jest potocznie nazywany Pa³acem Do¿ów (a nawet Watykanem), albo jak zwiedzaj±c Now± Hutê sam zobaczy okaza³e ³uki osiedla Stalowego, które przypominaj± np. te z ko¶cio³a ¦wiêtego Andrzeja w Mantui. + Dziêkujê bardzo za rozmowê.
ArcelorMittal Poland poinformowa³ w ubieg³y czwartek (8 pa¼dziernika), ¿e zamierza na sta³e zamkn±æ czê¶æ surowcow± w swoim krakowskim oddziale. Proces zamykania instalacji wielkiego pieca i stalowni rozpocznie siê w pa¼dzierniku i potrwa kilka tygodni.
Wielki piec i stalownia zosta³y tymczasowo wy³±czone w listopadzie 2019 roku z powodu spadku zapotrzebowania na stal i du¿ego wolumenu importu wyrobów stalowych spoza krajów UE. Od tego czasu wiêkszo¶æ pracowników dotkniêtych postojem tych instalacji znalaz³a zatrudnienie w innych zak³adach ArcelorMittal Poland b±d¼ – od marca 2020 roku i nadej¶cia pandemii Covid-19 – przebywa na tzw. urlopach postojowych. Firma podjê³a te dzia³ania w czasie, kiedy nie wiadomo by³o, jak w d³u¿szej perspektywie bêdzie siê kszta³towa³ popyt na stal.
Europejskie hutnictwo bardzo ucierpia³o w zwi±zku z pandemi±. Praktycznie wszystkie bran¿e staloch³onne ograniczy³y swoj± dzia³alno¶æ; niektóre z nich podjê³y decyzje o tymczasowym zamkniêciu zak³adów. Dane makroekonomiczne wskazuj±, ¿e prawdopodobieñstwo szybkiego odbicia popytu na stal jest bardzo ma³e. ArcelorMittal Poland musia³ podj±æ trwa³e dzia³ania, aby dostosowaæ siê do ni¿szego popytu.
- Pandemia COVID-19 ma ogromne konsekwencje dla europejskiego hutnictwa. Mimo ¿e od kilku tygodni obserwujemy niewielki wzrost popytu, spowodowany g³ównie uzupe³nianiem zapasów, to zapotrzebowanie na stal jest wci±¿ znacz±co ni¿sze ni¿ przed pandemi±. A to oznacza, ¿e musimy podj±æ trudne decyzje – w tym przypadku niestety decyzjê o trwa³ym zamkniêciu wielkiego pieca i
stalowni w Krakowie – powiedzia³ Sanjay Samaddar, prezes zarz±du i dyrektor generalny ArcelorMittal Poland.
Wed³ug przedstawicieli koncernu, poza pandemi±, kilka innych kwestii strukturalnych sprawi³o, ¿e dzia³alno¶æ firmy sta³a siê nierentowna. Te czynniki to:
+ brak skutecznych ¶rodków ochrony europejskiego rynku i niedawna decyzja Komisji Europejskiej o kolejnym zwiêkszeniu kontyngentów bezc³owych na import wyrobów stalowych spoza UE w czasie, gdy zapotrzebowanie na stal w Europie gwa³townie spad³o;
+ wysokie koszty energii i wprowadzenie dodatkowych op³at w ramach rynku mocy, który wejdzie w ¿ycie w styczniu 2021 roku;
+ brak równowagi pomiêdzy europejskimi producentami stali i producentami z krajów trzecich, którzy, w przeciwieñstwie do hutnictwa w UE, nie ponosz± kosztów zwi±zanych z EU ETS (europejski system handlu uprawnieniami do emisji CO2). Ceny uprawnieñ do emisji rosn±, a nie wprowadzono jeszcze mechanizmu wêglowej op³aty wyrównawczej – to negatywnie odbija siê na konkurencyjno¶ci europejskich producentów stali. £±czny efekt tych wszystkich czynników to ucieczka emisji, czyli przenoszenie produkcji poza Europê do krajów, w których nie obowi±zuje ETS.
- Bior±c pod uwagê te czynniki, podjêli¶my decyzjê o skoncentrowaniu produkcji surówki ¿elaza w dwóch wielkich piecach w naszym oddziale w D±browie Górniczej. To pozwoli nam zwiêkszyæ nasz± konkurencyjno¶æ kosztow±. Chcemy nadal produkowaæ stal w Polsce i kontynuowaæ dostawy na rzecz naszych klientów w oparciu o schemat, który zak³ada funkcjonowanie czê¶ci surowcowej tylko w jednej lokalizacji. Bêdziemy blisko wspó³pracowaæ z naszymi partnerami spo³ecznymi, aby wypracowaæ mo¿liwie najlepsze rozwi±zania dla pracowników, których dotyka ta decyzja – wyja¶ni³ Sanjay Samaddar, prezes zarz±du i dyrektor generalny ArcelorMittal Poland.
Koksownia w krakowskim oddziale ArcelorMittal Poland bêdzie pracowa³a nadal, tak jak i czê¶æ przetwórcza huty (dwie walcownie, linia ocynkowania i malowania blach), w któr± firma w ostatnich piêciu latach zainwestowa³a 500 mln z³. Slaby (pó³produkty) na potrzeby krakowskich walcowni bêd± pochodzi³y g³ównie ze stalowni w D±browie Górniczej. W tym zak³adzie firma planuje inwestycje o warto¶ci 180 mln z³ w projekty zwiêkszaj±ce moce produkcyjne i umo¿liwiaj±ce wytworzenie takich gatunków stali, które bêd± u¿ywane w dalszej produkcji stali o ziarnie zorientowanym. Zamkniêcie pieca huty w Krakowie dotknie oko³o 650 pracowników ArcelorMittal. dla których spó³ka – jak deklaruj± jej w³adze - szukaæ bêdzie rozwi±zañ ochronnych.
(f)
Jedn± z dwóch organizacji realizuj±c± zadanie publiczne finansowane ze ¶rodków miasta Krakowa pod nazw± „Szyldy w Nowej Hucie” jest fundacja Fundusz Partnerstwa. Za zadanie jest odpowiedzialny Wydzia³ Przedsiêbiorczo¶ci i Innowacji wraz z Referatem ds. Rewitalizacji Urzêdu Miasta Krakowa.
G³ównym celem zadania jest wsparcie lokalnych przedsiêbiorców, w granicach podobszaru rewitalizacji „stara” Nowa Huta wyznaczonego w Miejskim Programie Rewitalizacji Krakowa, w zakresie edukacji na temat wchodz±cej w ¿ycie 29 listopada 2020 roku Uchwa³y Rady Miasta Krakowa nr XXIX/757/19 w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazw± Park Kulturowy Nowa Huta oraz tzw. uchwa³y krajobrazowej. Kluczowe dla zadania jest wsparcie lokalnych przedsiêbiorców, przewidziane w postaci przygotowania opracowania graficznego 4 projektów szyldów, witryn oraz stworzenia koncepcji aran¿acji 4 witryn, z których dla co najmniej jednego przedsiêbiorcy zostanie wykonany i wdro¿ony projekt szyldu i witryny do koñca 2020 r.
Za nami spacer edukacyjny dla przedsiêbiorców i mieszkañców po kluczowych dla podobszaru "stara" Nowa Huta sklepach i punktach us³ugowych od pl. Centralnego im. R. Reagana wzd³u¿ alei Ró¿ a¿ do ul. S. ¯eromskiego. Podczas spaceru mówione zosta³y wybrane witryny w kontek¶cie historycznej architektury Nowej Huty, przestrzeni publicznej i zmian, wynikaj±cych z zapisów o parku kulturowym Nowa Huta oraz uchwa³y krajobrazowej. Spacer poprowadzi³ Micha³ Sagucki nowohucianin (od jakiego¶ czasu), absolwent gospodarki przestrzennej, marketingu i logistyki, autor bloga o urbanistyce i polskich miastach.
W pa¼dzierniku rozpoczêli¶my cykl spotkañ edukacyjnych dla przedsiêbiorców w Muzeum Nowej Huty, os. Centrum E 1. 4.10 Kuba Pogorzelski z portalu £ADny Kraków poprowadzi³ spotkanie na temat funkcjonowania i zasad wynikaj±cych z zapisów o parku kulturowym Nowa Huta. W zakresie estetyki elewacji uczestnicy i uczestniczki spotkania dowiedzieli siê m.in., ¿e szyld mo¿e byæ umieszczony p³asko na elewacji, w witrynie lokalu albo na wysiêgniku; powierzchnia szyldu na no¶niku p³aszczyznowym nie mo¿e przekraczaæ 2 m², przy czym szyld umieszczony w witrynie mo¿e zajmowaæ maksymalnie 30% jej powierzchni; na terenie parku obowi±zuje zakaz umieszczania wiêcej ni¿ jednego szyldu na budynku, w którym jest prowadzona dzia³alno¶æ. W przypadku dzia³alno¶ci prowadzonej w lokalu z doj¶ciem wy³±cznie od strony ogólnodostêpnego wnêtrza urbanistycznego, dopuszcza siê umieszczenie od tej strony dodatkowego szyldu. Ponadto: umieszczenie szyldu na obiekcie wpisanym do rejestru zabytków wymaga uzyskania pozwolenia na budowê, a na pozosta³ych obiektach zg³oszenia do Wydzia³u Architektury i Urbanistyki, umieszczenie szyldu na budynku wymaga uzyskania opinii Plastyka Miasta. Ponadto dla budynku po³o¿nego w obrêbie uk³adu urbanistycznego dzielnicy Nowa Huta lub wpisanego do gminnej ewidencji zabytków konieczne jest uzyskanie opinii Miejskiego Konserwatora Zabytków, a dla budynku wpisanego do rejestru zabytków - pozwolenia konserwatorskiego, umieszczenie szyldu w pasie drogowym (szyld na wysiêgniku) wymaga uzyskania zezwolenia zarz±dcy drogi (Zarz±d Dróg Miasta Krakowa).
Z kolei 11.10 na drugim spotkaniu edukacyjnym edukatorka i badaczka Olga Wojdyñska przeprowadzi wywiad fokusowy z przedsiêbiorcami a projektantki Sylwia Doliszna i Justyna Podczasi przedstawi± m.in. inspiratorium, czyli metamorfozy polskich witryn. Bêdzie te¿ czas na przeanalizowanie konkretnej nowohuckiej witrynê pod k±tem wspó³tworzenia krajobrazu ulicy, zapoznamy siê ze stylami architektonicznymi Nowej Huty i poznamy rodzaje oraz materia³y, z których szyldy wykonuje siê. Natomiast 18.10 odbêd± siê warsztaty dotycz±ce wp³ywu estetyki i formy szyldów oraz aran¿acji witryn na odbiór przez klientów oraz technik komunikacji marketingowej. Podczas warsztatów zostan± poruszone zagadnienia zwi±zane z rol± reklamy, promocj± marek lokalnych, marketingu terytorialnego, psychologii koloru i kszta³tu w kontek¶cie aran¿acji witryn i uk³adu asortymentu oraz obecno¶ci reklamy w przestrzeni publicznej i wirtualnej. Warsztaty poprowadzi Micha³ Sagucki.
Ka¿dy przedsiêbiorca – uczestnik otrzyma broszurê, informator oraz Vademecum” – wszystkie wydawnictwa zosta³y przygotowane przez Referat ds. Parków Kulturowych oraz Wydzia³ Planowania Przestrzennego UMK.
Zachêcamy do udzia³u, zapisy na maila: fundusz@ffp.org.pl. Szczegó³owe informacje publikujemy w mediach spo³eczno¶ciowych: Szyldy w Nowej Hucie. Uwaga: Wydarzenia odbywaj± siê w rygorze sanitarnym z godnie z wytycznymi GIS, MKiDN oraz wewnêtrznymi regulacjami Muzeum Nowej Huty
W kolejnym etapie projektu „Szyldy w Nowej Hucie” projektantka systemów wystawienniczych i wnêtrz komercyjnych, z wykszta³cenia historyczka, graficzka warsztatowa przygotowuje wstêpny koncept dla z 4 witryn dla nowohuckich przedsiêbiorców. Projekty zostan± dopracowane z ka¿dym z przedsiêbiorców na konsultacji w dogodnym terminie w siedzibie fundacji Fundusz Partnerstwa, os. Teatralne 5/13. Po zaopiniowaniu projektów przez plastyka miasta i miejskiego konserwatora zabytków, nowohucianie w plebiscycie internetowym wybior± jeden projekt, który zostanie wdro¿ony do koñca roku.
Zainteresowanych tematem polecamy dzia³aj±cy w Punkcie Info Kraków na os. Zgody 7 punkt konsultacyjny, w którym mieszkañcy i przedsiêbiorcy mog± uzyskaæ wszelkie informacje dotycz±ce nowych przepisów. Punkt jest czynny w poniedzia³ki i ¶rody w godz. 16.00-18.00.
Ma³gorzata Szymczyk-Karnasiewicz,
koordynatorka projektu Szyldy w Nowej Hucie
Obecny rok jest ciê¿ki dla gospodarki, sportu, kultury. Wysi³ek i oczy wszystkich skierowane s± na walkê z koronawirusem. Firmy borykaj± siê trudno¶ciami finansowymi, a wszyscy staraj± siê spotykaæ raczej na odleg³o¶æ. Czasami jednak powstaje co¶ innego, pozytywnego. Tak± inicjatyw± jest powstanie nowej wystawy w zespole dworsko-parkowym w Krakowie Branicach.
Poprzedni rok by³ rokiem jubileuszowym dla Nowe Huty, miasta-dzielnicy stworzonej od podstaw dla celów przemys³owych lub jak niektórzy powiedz± ideologicznych. Siedemdziesiêciolecie to trzy pokolenia w nowo¿ytnej historii Krakowa, ale tak¿e tyle samo lat w ¿yciu ró¿nych instytucji. Nowohucki Oddzia³ Muzeum Archeologicznego w Krakowie, choæ formalnie powsta³ w roku 1950, to pracownicy w nim zatrudnieni byli obecni na placach budowy ju¿ rok wcze¶niej. Kontrolowali wykopy i przegl±dali ha³dy ziemi w poszukiwaniu ¶ladów zamierzch³ej przesz³o¶ci. To ich odkrycia i upór sprawi³y, ¿e w Nowej Hucie powsta³a pierwsza placówka kulturalna, zajmuj±ca siê archeologi±. Po up³ywie siedemdziesiêciu lat, rêkami ich nastêpców, powsta³a wystawa „70 lat – archeolodzy dla Nowej Huty”. Ekspozycjê umieszczono w zabytkowym, pó¼norenesansowym dworze tzw. lamusie. Sk³adaj± siê na ni± plasze, gabloty, ogromny baner oraz monitory z prezentacjami multimedialnymi. Na planszach mo¿na zapoznaæ siê z histori± i dzia³alno¶ci± Oddzia³u. Przedstawione zosta³y te¿ pradzieje i wczesne ¶redniowiecze terenów Nowej Huty. Wyj±tkowe przedmioty znajduj± siê w gablotach. S± to zabytki u³o¿one w kolejno¶ci chronologicznej. Niektóre z nich po raz pierwszy s± prezentowane szerokiej publiczno¶ci. Wcze¶niej znali je tylko specjali¶ci od dawnych dziejów. Ich wizerunki znajdowa³y siê co prawda w archeologicznych publikacjach naukowych, ale nie ma jak bezpo¶redni kontakt z zabytkiem. Warto wiedzieæ jak wygl±da³y pierwsze podkrakowskie naczynia gliniane. Czym ¶cinano drzewa w epoce neolitu, a czym w epoce br±zu? Dlaczego nie u¿ywano guzików do spinania ubrañ? Co to by³y i do czego s³u¿y³y fibule dwa tysi±ce lat temu? Jaka by³a pierwsza moneta i przez kogo by³a bita pod Krakowem? Z czego wykonywano grzebienie przed setkami lat? Tego mo¿na dowiedzieæ siê z prezentowanej wystawy. Na ekspozycji mo¿na obejrzeæ te¿ oryginaln± dokumentacjê archeologiczn±, zarówno tê wykonywan± w czasie wykopalisk, jak i tak± prowadzon± w zaciszu gabinetów. Na ekranach monitorów mo¿na obejrzeæ zdjêcia zabytków oraz wykonywane z drona wizerunki miejsc badañ terenowych. Zobaczyæ bêdzie mo¿na stare opakowania po ró¿nych przedmiotach i produktach oraz dowiedzieæ siê do czego s³u¿y³y archeologom. Warto obejrzeæ te¿ wiele starych fotografii z czasów postawania kombinatu i dzielnicy. Mo¿na tak¿e przyjrzeæ siê linii czasu, aby u¶wiadomiæ sobie jak niewielkim punktem s± na niej nasze czasy.
Zabytki odkopane na terenach Nowej Huty mia³y i maj± zasadnicze znaczenie dla poznania pradziejów, ¶redniowiecza i czasów nowo¿ytnych obecnych ziem Polski. Bez nich nasza historia by³aby ubo¿sza. Dlatego zapraszamy do zespo³u dworsko-parkowego w Krakowie Branicach do obejrzenia nowej wystawy o dziejach terenów ma³ej ojczyzny Nowej Huty, które s± czê¶ci± historii Polski. Zapraszamy od poniedzia³ku do pi±tku w godzinach od 10.00 do 14.00 oraz w soboty i niedziele (ale tylko do koñca pa¼dziernika) w godzinach od 14.00 do 18.00. W czasie zwiedzania pamiêtajmy o maseczkach i dystansie spo³ecznym. Zapraszamy!!!
Janusz Bober
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
