Głos - Tygodnik Nowohucki

21/04/2025

Nawigacja

· Strona główna
· Nowohuckie Linki
· Fotohistorie
· Szukaj
· Dzielnice
· NH - Miejsce dobre do życia

W Głosie

Felietony
Miss Nowej Huty -
XXI edycja
Nowohucianie
Humor
Prawnik radzi

Ostatnie artykuły

· [2025.04.18] Przynęt...
· [2025.04.18] W oblic...
· [2025.04.18] Trzasko...
· [2025.04.11] Rozpocz...
· [2025.04.11] Bliżej ...

Ostatnio na forum

Najnowsze tematy

· Na sprzedaż działka ...
· Akcja poboru krwi
· Krótkie włosy - piel...
· Sekcja rekreacyjna G...
· TBS w nowej hucie?

Najciekawsze tematy

Brak tematów na forum

O nie! Ta strona potrzebuje włączonej obsługi języka JavaScript!

Twoja przeglądarka nie obsługuje tego języka lub ma wyłączoną jego obsługę. Włącz wykonywanie kodu JavaScript w swojej przeglądarce internetowej, aby skorzystać ze wszystkich funkcji strony
lub skorzystaj z programu obsługującego język JavaScript, np. Mozilla Firefox, Apple Safari, Opera, Google Chrome lub Windows Internet Explorer w wersji wyższej niż 6.

CZY NOWOHUCKA SKARPA RUNIE W DÓŁ?

Dwa tygodnie temu pisaliśmy o groźnie wyglądającym osuwisku nowohuckiej skarpy w pobliżu trwającej rozbudowy Państwowej Szkoły Muzycznej na os. Centrum E. Liczne telefony od mieszkańców pobliskich bloków i dokładne obejrzenie skarpy na odcinku od Nowohuckiego Centrum Kultury po budynki Szpitala im. Żeromskiego pozwalają przypuszczać, że sprawa jest o wiele poważniejsza i dotyczy stabilności skarpy na jej sporym obszarze.
By zdać sobie sprawę z potencjalnego zagrożenia dla znajdujących się nad nią budynków trzeba pamiętać, że nie na całej swojej długości skarpa jest tworem naturalnym. W latach 50. ubiegłego wieku, w trakcie budowy Nowej Huty i kombinatu metalurgicznego wysypywano tam zwały ziemi wybranej pod fundamenty budujących się bloków, a także pozostałej w wyniku wyrównywania gruntu. Wywożono tam również gruz, a nawet wywrotki betonu.
Przez dziesięciolecia skarpa trwała w stanie nienaruszonym. Później w jej pobliżu powstało nowe osiedle Centrum E, wybudowane zostały budynki Nowohuckiego Centrum Kultury, a obecnie trwa budowa nowych obiektów szkoły muzycznej. To wszystko oznacza miliony dodatkowych ton naciskających na grunt. Na to nałożyły się tegoroczne ulewy i miękkie podłoże nowohuckich łąk. W efekcie skarpa w wielu miejscach zaczyna się osuwać.
- Od kilku miesięcy obserwuję niepokojące zmiany – opowiada nam mieszkaniec os. Centrum E, Leszek Pilawa. – Z zawodu jestem geodetą, często robię pomiary w terenie i mam wyczulone oko na wygląd gruntów. Łączka rozpościerająca się pomiędzy moim blokiem a Nowohuckim Centrum Kultury była kiedyś płaska. Teraz, bliżej mojego bloku widać zagłębienie terenu. Tak jakby grunt w tym miejscu osiadał. Pęknięcia w ścianie skarpy znajdują się w kilku miejscach, niektóre zdążyły zarosnąć trawą i ich nie widać. Tak, że to nie jest sprawa tylko i wyłącznie tego jednego, dużego osuwiska. Ale najbardziej niepokoi mnie to, co dzieje się z asfaltową ścieżką, która biegnie brzegiem skarpy. W niektórych miejscach asfalt był już naprawiany, ale pojawiają się nowe pęknięcia. A o tym, że grunt nie jest stabilny świadczy też pochylenie się kilku betonowych słupów z lampami oświetleniowymi. Widać to szczególnie w okolicy, w której przygotowywane jest lądowisko dla helikopterów sanitarnych. Na kilku budynkach mieszkalnych, położonych od strony łąk, można zauważyć również pęknięcia ścian. Tak jest na budynkach nr 3, 5 i 25. Oczywiście nie jestem budowlańcem i nie wiem, czy jest to efekt błędów popełnionych w trakcie budowy tych bloków czy też efekt tego, że grunt „pracuje”- dodaje pan Leszek.
Obawy mieszkańca os. Centrum E potwierdza w rozmowie z nami, proszący o zachowanie anonimowości, jeden z wieloletnich pracowników NCK. – Ja też nie jestem pozbawiony obaw, gdy patrzę na to co dzieje się ze zboczem skarpy. Co prawda, gdy budynki NCK-u były budowane skarpa w tym rejonie była dodatkowo wzmacniana, ale nigdy nie wiadomo jak zachowa się ziemia, gdyby doszło do długotrwałych opadów – opowiada.
Problem wydaje się więc być poważny. I nie wystarczy jedynie naprawa jednego sporego urwiska. Władze miasta powinny zlecić badanie geologiczne całej skarpy. Chociażby po to, by uspokoić mieszkańców położonych w jej bezpośrednim sąsiedztwie bloków. A gdyby okazało się to konieczne, trzeba będzie znaleźć środki, by skutecznie zabezpieczyć ten teren na przyszłość. Bo przecież nikt nawet sobie nie wyobraża, że jeden z bloków mógłby się kiedyś po prostu zawalić.
Jan L. FRANCZYK

Asfaltowa alejka nad brzegiem skarpy pomimo bieżących napraw nadal pęka.
Fot. Leszek Pilawa

Okiem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Polskich NIE ROZUMIEM DZIAŁAŃ MINISTER EDUKACJI

Z Barbarą Nowak, prezesem Towarzystwa Nauczyciel Szkół Polskich i dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 85 im. Księdza Kazimierza Jancarza w Mistrzejowicach rozmawia Jan L. Franczyk

+ Kilka miesięcy temu rozmawialiśmy o kondycji polskiej edukacji. W ostatnich tygodniach w środowisku nauczycieli znów słychać głosy o zaskakujących decyzjach ministerstwa edukacji. Gdzie tkwi problem?
- Niestety, minister edukacji, pani Katarzyna Hall wpisuje się w aroganckie traktowanie społeczeństwa przez rząd premiera Donalda Tuska. Na swoim podwórku lekceważy uczniów, ich rodziców i nauczycieli. Dopiero 5 października doczekało się jej podpisu rozporządzenie na temat organizacji roku szkolnego 2010/2011, a przecież – jak wszyscy wiemy – rok szkolny rozpoczyna się 1 września. Wcześniej pojawiały się informacje o tym jak to dyrektorzy będą mogli, zgodnie z potrzebami lokalnymi, wytypować dni wolne od zajęć dydaktycznych - od 6 do 10 dni w różnych typach szkół. Potem nastąpiła niezrozumiała zwłoka w podpisaniu odpowiedniego zarządzenia. Zdezorientowane społeczności szkolne oczekiwały długo na konkretną decyzję. W jej efekcie dopiero po dwóch miesiącach trwania roku szkolnego będzie znany jego kalendarz. Naprawdę trudno zrozumieć powody takiej opieszałości w działaniu MEN. Nieudolność, czy zwykła demonstracja siły i wyraźne pokazanie kto tu rządzi?
+ To wyjątkowo ostra ocena resortu edukacji…
- Być może, ale takie myśli nasuwają się same, chociażby po ostatnich doniesieniach na temat dodatkowych kosztów poniesionych przy budowie placów zabaw zakładanych przy szkołach, a wynikających z zastosowania, na wyraźne polecenie MEN, kolorów tożsamych z barwami logo Platformy Obywatelskiej. Narzucenie takiej kolorystyki zaowocowało wzrostem kosztów budowy średniej wielkości placu zabaw o ponad 30 tys. zł, a ponieważ w całej Polsce w ciągu czterech lat ma ich powstać 14 tys., ministerialny wymóg będzie kosztować podatników blisko pół miliarda. Dalekowzroczna polityka budowania elektoratu PO jest godna podziwu, tylko dlaczego kosztami obarcza się wszystkich polskich podatników?
+ Pomysł z kolorami placów zabaw spotkał się w mediach z powszechną krytyką. Być może ministerstwo zdąży się z niego wycofać…
- Tego nie wiem, ale wiem, że nie jest to jedyna fanaberia rządu PO i ministerstwa edukacji. W sytuacji kryzysu finansów państwa i większych podatków dla społeczeństwa oraz wzrostu cen prawie wszystkich towarów i usług codziennego użytku, rząd kupuje luksusowe limuzyny za 6 mln zł., w tym samo ministerstwo edukacji narodowej zakupiło trzy auta za 371 tys. zł .
Gdyby rząd Donalda Tuska realizował wyborcze obietnice w takim tempie, w jakim kupuje limuzyny, wszystkim żyłoby się lepiej. Dziś bez wątpienia elitom PO, żyje się zdecydowanie luksusowo. Po wyborze Bronisława Komorowskiego na prezydenta RP Platforma Obywatelska poprosiło Polaków o 500 dni spokojnego, rządzenia. Jestem przekonana, że ten spokój potrzebny jest rządowi po to, by społeczeństwo przełknęło bez szemrania kolejny pakiet podwyżek dla obywateli i luksusu dla władzy. A sprawy naprawdę ważne, wręcz życiowe dla sporej części obywateli naszego państwa, nie znajdują zrozumienia u elity rządzącej. Jaskrawym przykładem jest absolutny brak polityki prorodzinnej w działaniach rządu. Z najnowszych danych ministerstwa edukacji wynika, że w Polsce jest 8,4 tys. przedszkoli publicznych i 1,6 tys. niepublicznych, zaś dzieci w wieku przedszkolnym jest około 1,6 mln. Oznacza to, że miejsc wystarcza zaledwie dla 40 proc. maluchów. Jest to jedna z przyczyn wysokiego bezrobocia wśród kobiet. Liczba chętnych do przedszkoli często wielokrotnie przekracza liczbę miejsc, a listy rezerwowe obejmują nawet kilkaset nazwisk. Oblężenie przeżywają placówki prywatne, w których mimo wysokiej ceny na jedno miejsce przypada kilkanaścioro dzieci. Prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Bochniarz ocenia, że dziś łatwiej dostać się na medycynę niż do przedszkola. Jego zdaniem obecnie poprawa sytuacji w dziedzinie edukacji przedszkolnej następuje w tak powolnym tempie, że potrwa jeszcze 11-12 lat, co oznacza kolejne dwa pokolenia dzieci bez możliwości dostępu do nauki przedszkolnej. Nie pozostaje to bez wpływu na rynek pracy – brak miejsc w przedszkolach winduje bezrobocie, zwłaszcza wśród kobiet.
+ Ale przecież rząd zapowiadał zwiększenie odpowiedzialności państwa za opiekę nad dziećmi?
- Zapowiadał, ale do Sejmu nie trafił jeszcze nawet projekt ustawy w tej sprawie. Tymczasem od trzech lat w zamrażarce marszałka Sejmu znajduje się projekt PiS-u, autorstwa Joanny Kluzik-Rostkowskiej dotyczący tego właśnie problemu. Nawet jeżeli nadaje się on tylko do poprawy nie można tego zrobić dopóki nie ujrzy światła dziennego. Słowem najwyraźniej Platformie Obywatelskiej nie zależy na zmianie katastrofalnej sytuacji w zakresie miejsc w przedszkolach.
+ Co w tej sytuacji robi Towarzystwo Nauczycieli Szkół Polskich, którego jest Pani prezesem?
- U progu nowego roku szkolnego 2010/11, przypominamy rządowi premiera Donalda Tuska o dotychczas niespełnionej obietnicy z jego kampanii wyborczej i sejmowego expose (przypomnę, że było to w roku 2007), wzrostu płac nauczycieli o 50%. W zamian za to w czasie rządów PO nauczyciele doczekali się tzw. „godzin karcianych” (art. 42 KN) i zapowiedzi w planach legislacyjnych MEN pensum 21 godzin. Nauczeni tym przykrym doświadczeniem nauczyciele zrzeszeni w TNSP pytają, czy kolejna obietnica Pana Premiera podwyżek dla nauczycieli jest również jedynie zagrywką polityczną obliczoną na zdobycie głosów nauczycieli w zbliżających się wyborach samorządowych i parlamentarnych (te drugie odbędą się w roku przyszłym), a po nich (po ewentualnych wygranych przez PO wyborach) powrót do starej taktyki, czyli znacznie zwiększonego pensum godzinowego, a co za tym idzie, licznych zwolnień nauczycieli z pracy?
+ Dziękuję za rozmowę.

W INTENCJI OFIAR KATASROFY SMOLEŃSKIEJ

W sobotę 9 października Jarosław Kaczyński wraz ze 120 parlamentarzystami PiS wziął udział w uroczystej mszy św. w Arce Pana w intencji ofiar tragedii smoleńskiej. Przyjechał do nowohuckiego kościoła, który 27 kwietnia bieżącego roku miał gościć prezydenta Lecha Kaczyńskiego na uroczystościach 50–lecia obrony Krzyża Nowohuckiego.
- Jest to bardzo ważny kościół dla „Solidarności”, a Lech Kaczyński też był człowiekiem „Solidarności” – wyjaśniał Mariusz Błaszczak. - Chcemy dziś oddać hołd tym, którzy zginęli 10 kwietnia, po mszy świętej pojedziemy na Wawel, by wspólnie pomodlić się przy grobie pary prezydenckiej - mówił rzecznik PiS.
Eucharystia zaczęła się dokładnie w chwili, gdy na dziedzińcu kościoła ogłoszono zwycięzców memoriału im. Bogdana Włosika, zastrzelonego naprzeciw Arki 13 października 1982 roku. Rozpoczynając mszę świętą, proboszcz Edward Baniak podkreślił: - Cieszę się, że para prezydencka została pochowana na Wawelu, było to najważniejsze uhonorowanie prezydenta, który starał się z całych sił ratować ducha Polski.
Homilę o zrozumieniu życia człowieka w tajemnicy krzyża wygłosił ks. Władysław Palmowski. Odwoływał się w niej do historii Nowej Huty, gdzie od wieków krzyż jest obecny w sanktuarium mogilskim i gdzie robotnicy przed 50 laty walczyli w jego obronie, a Jan Paweł II mówił o wartości ludzkiej pracy i życiu zrozumiałym tylko w krzyżu, znaku miłości i ofiary. Przywoływał męczenników z Katynia, Miednoje i innych miejsc zagłady oraz komunistycznych więzień, a także ks. Jerzego Popiełuszkę i Bogdana Włosika. Wspominając ofiary katastrofy smoleńskiej, powiedział: „Ich odejście tak nagłe od nas oraz to szczególne miejsce w dziejach mieszkańców tego miasta i ludzi „Solidarności” zobowiązuje dziś nas żyjących nie tylko do szanowania ich ofiary, ale nade wszystko do głębszej refleksji nad sobą i naszymi postawami. Przywołując w pamięci tragicznie poległych w katastrofie smoleńskiej, przywołujemy także te dzieła, które oni realizowali za życia, a które zobowiązani jesteśmy kontynuować. Dlatego niech wspomnienie ofiary ich życia staje się dla nas źródłem mocy w szukaniu dobra i odpowiedzialności za wartości, dla których oni oddali życie. A modlitwa do Boga za ich dusze i wspomnienie ich niech będzie naszym darem, tak jak darem dla społeczności Nowej Huty jest krzyż na osiedlu Teatralnym”. Na zakończenie eucharystii przewodniczący Rady Miasta Krakowa Józef Pilch przekazał prezesowi PiS reprint "Roczników" Jana Długosza, który miał być wręczony jego bratu z okazji obchodów 600-lecia bitwy pod Grunwaldem.
Następnie prezes PiS złożył kwiaty i modlił się przy odnowionym pomniku Bogdana Włosika. - To już tyle lat – mówił Kaczyński podczas powitania z jego rodzicami. Po czym udał się na Wawel do krypty św. Leonarda na grób swojego brata i bratowej.
(mm)

Po Mszy św. Jarosław Kaczyński złożył kwiaty pod pomnikiem Bogdana Włosika
Fot. Tadeusz Pałka

URWISKO PRZY PARKU ŻEROMSKIEGO

Od jakiegoś czasu spacerujący grzbietem skarpy nad nowohuckim łąkami obserwują urwisko, jakie powstało w okolicy Parku Żeromskiego, w bezpośrednim sąsiedztwie nieczynnego kolektora wyłączonego z eksploatacji przez MPWiK. Przechodzący tamtędy mieszkańcy reagują różnie. Jedni z ciekawością oglądają kawał urwanego brzegu skarpy. Bardziej spanikowani zastanawiają się, czy naprawdę bezpieczne są bloki os. Centrum E, położone najbliżej skarpy? Inni szukają przyczyn. Wśród nich wymieniają nieczynny kolektor, który mógł przeciekać, a przez to wypłukiwać podziemne korytarze, które w sytuacji nadmiernych opadów spowodowały zejście zwałów ziemi. Inni wskazują na budujące się nieopodal obiekty Państwowej Szkoły Muzycznej. Według nich obsunięcie się ziemi mogły spowodować prace budowlane i związane z nimi nadmierne obciążenie gruntu. Jeszcze inni przyczyn dopatrują się w długotrwałych w tym roku deszczach, które sprawiły, że grunt jest wyjątkowo namoknięty i skarpa w tym miejscu po prostu nie wytrzymała. Jedno wydaje się pewne. Nie wystarczy prowizoryczne odgrodzenie urwiska. Bo co się stanie, jeśli skarpa zaczęłaby obsuwać się także w innych miejscach?
W połowie września br. Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej Pracowników Oświaty i Wychowania, której bloki zlokalizowane są na os. Na Skarpie w pobliżu osuwiska, skierował pismo do prezydenta Jacka Majchrowskiego, w którym możemy m. in. przeczytać: „Spółdzielnia Mieszkaniowa Pracowników Oświaty i Wychowania w Krakowie zwraca się o pilne spowodowanie usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa publicznego w postaci oberwanej skarpy z betonową aleją parkową w Parku im. Żeromskiego w osiedlu Na Skarpie w Nowej Hucie. Poza terenem obecnie prowizorycznie ogrodzonym, widoczne są pęknięcia betonowej alei, które mogą tworzyć dalsze zagrożenie bezpieczeństwa w tym rejonie. (…) Zdaniem Spółdzielni oberwanie skarpy mogło nastąpić na skutek zwałowania przez Szkołę Muzyczną ogromnych mas ziemi związanych z budową, tuż przy ogrodzeniu terenu od strony południowej, w bezpośrednim sąsiedztwie oberwanej skarpy”. Pismo podpisała prezes Zarządu Spółdzielni Mirosława Możdżeń. Inwestor wykonujący prace związane z budową nowych obiektów szkoły muzycznej odpiera te zarzuty i wskazuje na inne możliwe przyczyny powstania osuwiska – m. in. ulewne deszcze. Tak czy inaczej osuwisko budzi niepokój mieszkańców.
Rada Dzielnicy XVIII, na której terenie doszło do tego zdarzenia, zna problem. Pismo do Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu z wnioskiem o pilną naprawę oberwanej skarpy wysłaliśmy już 14 czerwca br. – mówi Edward Porębski, przewodniczący Rady i Zarządu Dzielnicy XVIII. – 12 lipca br. otrzymaliśmy z ZIKiT-u odpowiedź. Z udzielonej nam odpowiedzi wynika, że ZIKiT złożył odpowiednie dokumenty do wojewody małopolskiego w celu uzyskania środków finansowych na opracowanie dokumentacji geotechnicznej i sposobu zabezpieczenia skarpy przed dalszym osuwaniem się, a także na naprawę wyrządzonych przez powódź szkód. Wstępna wycena naprawy skarpy została oszacowana na kwotę 2 milionów 700 tysięcy złotych, a wykonanie ekspertyzy geologicznej na kwotę 20 tysięcy złotych – opowiada przewodniczący Porębski.
Kiedy skarpa zostanie odbudowana? Wtedy, gdy ZIKiT otrzyma środki finansowe na ten cel. Tak przynajmniej wynika z pisma Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu do Rady i Zarządu Dzielnicy XVIII.
(f)

Oberwana skarpa w Parku im. Żeromskiego.

Nowohuckie Skalpele, Ryszardy Wu-Hae i Dwie Dorotki z Nowej Huty czyli... Muzyka rozrywkowa w Nowej Hucie

Wszyscy jesteśmy zaproszeni do współtworzenia tej wyjątkowej wystawy. Jej pomysłodawcy z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa szukają zdjęć, nagrań, historii a nawet instrumentów muzycznych związanych z nowohucką muzyką rozrywkową. Początek wystawy zaplanowano na kwiecień 2011r.
- Pomysł na wystawę dotyczącą muzyki rozrywkowej w Nowej Hucie, zrodził się kiedy robiliśmy wystawę plenerową Moja Nowa Huta 1949-2009. Zauważyłem wtedy, że wiele zdjęć, które są na niej prezentowane, to fotografie z imprez, potańcówek. „Widać” było na nich rozbawionych nowohucian, ich muzykę i... aż chciało się ją usłyszeć - opowiada Paweł Jagło, kierownik oddziału Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – Dzieje Nowej Huty.
Wspólnie ze znawcami historii nowohuckiej muzyki spoza muzeum: Krystyną Downar oraz Andrzejem Robakiem, zaczęli snuć plany, a ponieważ należą do ludzi czynu, szybko od planów przeszli do działań. Rozpoczęło się gromadzenie faktów, nazwisk, nagrań, zdjęć, które można by na takiej wystawie zaprezentować. Okazało się, że historia nowohuckiej muzyki jest bardzo bogata. Wystarczy wspomnień zespoły takie jak Ryszardy czy WuHaE, które zna większość z nas. Istniały i wciąż istnieją kluby muzyczne jak Wersalik, Wiolinka – gdzie odbywały i wciąż odbywają się koncerty i potańcówki.
- Chcemy na czas wystawy zamienić nasze muzeum w klub muzyczny – opowiada Paweł Jagło. Twórcy wystawy są w posiadaniu zdjęć, na podstawie, których odtworzone zostanie wnętrze nowohuckiego klubu muzycznego. Oczywiście będzie w nim można na chwilkę przysiąść i posłuchać muzyki.
W ramach wystawy powstanie również film. Będzie on kręcony w miejscach, w których grały nowohuckie zespoły. Jeśli nie pełnią już one funkcji rozrywkowej, zdjęcia będą kręcone przed obiektami np. przed wejściem do banku, do sklepu itp. Część filmu stanowić będą wywiady z osobami, które tworzyły i tworzą nowohucką muzykę rozrywkową. - Pojawi się w nim np. Stanisław Florek. Niezwykły człowiek – kawał historii Nowej Huty, napisanej przez muzykę - zapowiada Paweł Jagło. Powstanie również publikacja - katalog nowohuckiej muzyki rozrywkowej. Znajdą się w nim także zdjęcia z koncertów i wywiady z muzykami. Marzeniem pomysłodawców przedsięwzięcia jest nagranie pendriva z nowohucką muzyką. Sama wystawa ma z jednej strony pokazać zmiany polityczno- społeczne w Nowej Hucie odzwierciedlające się w muzyce, z drugiej zaś strony zaprezentować muzyków od „życiowej strony” – jako ludzi, którzy mają rodziny, zarabiają na życie, mają - inne niż muzyczne - hobby. Istniały zespoły, jak chociażby stworzony przez pracowników Szpitala Żeromskiego zespół Skalpele, czy zespół o wdzięcznej nazwie Dwie Dorotki z Nowej Huty, których historię poznać będzie można właśnie dzięki tej wystawie. Są jednak miejsca, zespoły, nagrania wciąż nie odkryte i tych również poszukują twórcy wystawy zwracając się z prośbą o pomoc do wszystkich Nowohucian.
Na tym etapie tworzenia wystawy poszukujemy wszelkich pamiątek po zespołach i muzykach nowohuckich. Interesują nas zdjęcia, nagrania – płyty winylowe, szpule i kasety magnetofonowe, a może mp3, plakaty. Może ktoś ma oryginalny sprzęt muzyczny, na którym grano podczas koncertów i prób. Może jednak ktoś ma np. ulotki zapraszające na jakieś muzyczne wydarzenie. Oczywiście poszukujemy również muzyków czy wręcz całych zespołów lub osób które znają ich historię. Wszystkich, którzy mogliby w jakikolwiek sposób pomóc przy tworzeniu tej wystawy prosimy o kontakt: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa oddział Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16, 31-958 Kraków, tel./fax (12) 425-97-75, tel. kom. 667 513 460, e-mail: p.jaglo@mhk.pl, nowahuta@mhk.pl – apelują organizatorzy.
Agnieszka Łoś

Trzeba docenić Nową Hutę

Z dr. nauk prawnych Andrzejem Dudą rozmawia Jan L. Franczyk

+ Przede wszystkim spytam, dlaczego zdecydował się Pan kandydować na urząd prezydenta Krakowa?
- Kraków to miasto mojego życia i jestem z niego dumny. Wielu moich znajomych z całej Polski, czy nawet z zagranicy, podziwia nasze miasto, jego zabytki i atmosferę. Dla nich Kraków to Rynek Główny, Wawel i sympatyczny wieczór na Kazimierzu. Taka jest prawda. Tymczasem życie codzienne krakowianina nie wygląda tak różowo. Trzeba sobie jasno powiedzieć, że od prawie 10 lat Kraków w zasadzie rozwija się bez planu. Panuje chaos inwestycyjny, ogromne kwoty publicznych pieniędzy są marnowane. Wydano je, a efektów nie widać i wygoda życia w Krakowie nie tylko się nie poprawiła, ale stale się pogarsza. Na dobrą sprawę dzisiejszy Kraków nie posiada miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a te które są dotyczą wybranych, niewielkich obszarów. Powstają nowe bloki, przybywa samochodów a nie buduje się ulic, parkingów, żłobków i przeszkoli. Efekt? Bałagan, korki i pogarszająca się jakość naszego życia. Nie można sprawnie poruszać się po mieście, trudno zaparkować samochód. Nie wiadomo, gdzie będzie wolno zrealizować konkretną inwestycję, bo nie ma planu miejscowego. Zdecyduje o tym dopiero urzędnik, a to jest korupcjogenne. Jeśli wszystko zsumujemy, to mamy sytuację, która jest dokuczliwa nie tylko dla mieszkańców, ale też zniechęca inwestorów, bo utrudnia normalne i uczciwe prowadzenie interesów. Skutek? Poważni biznesmeni omijają Kraków lub przenoszą swoje firmy do innych miast, a za nimi idą młodzi ludzie, którzy zdobyli wykształcenie w Krakowie i nie mogą tu znaleźć dobrej pracy. Ja obserwuję to od lat i uważam, że jest co raz gorzej, a władze miasta nie robią nic konkretnego by to zmienić i w dodatku w niewiarygodny sposób trwonią publiczne pieniądze. Jestem stąd, kocham Kraków i to mnie boli. Mam 38 lat, mnóstwo energii, pomysłów i nie boję się ciężkiej pracy. Kraków jest naszą dumą i powinien być europejską metropolią z prawdziwego zdarzenia. Do tego trzeba wysiłku, determinacji i odwagi w działaniu. Trzeba słuchać mieszkańców, dbać o wygodę ich codziennego życia i planować rozwój miasta nie na 5 czy 10 lat, ale na lat 30. Obecne władze przez dwie kadencje od 2002 roku pokazały, że nie potrafią tak działać. Dlatego zdecydowałem się kandydować.
+ Powiedział Pan: „Kraków to miasto mojego życia”, jak to rozumieć?
- Dla mnie ma to podwójne znaczenie. Po pierwsze tu się urodziłem, chodziłem do szkoły podstawowej, liceum i studiowałem prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie potem obroniłem doktorat. Tu w 1995 roku założyłem rodzinę. Z żoną najpierw mieszkaliśmy w starym Podgórzu, na ul. Józefińskiej. Mieliśmy po 23 lata. Wynajęliśmy małe mieszkanko w starej kamienicy. Było ciasno i bez komfortów. Zimą musiałem biegać z wiadrami po węgiel do piwnicy bo przestarzała instalacja elektryczna w budynku uniemożliwiała założenie grzałki do pieca kaflowego. W łazience nie było żadnego ogrzewania więc jak nam się urodziła córka Kingusia, dogrzewaliśmy „farelką”. Nie było łatwo, ale byliśmy szczęśliwi, bo mieliśmy własny kąt. W 2001 roku, dzięki pomocy rodziców, udało nam się kupić mieszkanie w bloku na osiedlu Biały Prądnik Wschód. Lubimy je i mieszkamy w nim do dziś. Żona jest nauczycielką w jednym z krakowskich liceów, córka chodzi do szkoły, a ja pracuję na Wydziale Prawa i Administracji UJ, gdzie uczę studentów. Krótko mówiąc, tu było i jest moje centrum życiowe. I to właśnie jest to pierwsze znaczenie.
Po drugie, jak już wcześniej powiedziałem, jestem z Krakowa dumny i chcę żeby rozkwitał, był nowoczesnym miastem europejskim, elegancką metropolią w której dobrze i wygodnie żyje się mieszkańcom. Jestem przekonany, że wielu krakowian też tego pragnie i czeka na to. Skierowanie Krakowa na drogę takiego rozwoju jest życiowym wyzwaniem. W tej sprawie jest ogromnie wiele do zrobienia i trzeba działać energicznie, a obecne władze Krakowa są jak stary niedźwiedź co mocno śpi. Brak parkingów, makabryczne korki, brak placów zabaw, miejsc w przedszkolach i żłobkach to codzienne problemy całego miasta. Kraków rozwija się bez planu, a to oznacza chaos, stagnację i brak perspektyw. Władze nic z tym nie robią, nie widać ani chęci ani woli. Co najwyżej modernizuje się istniejące ulice i przeważnie w centrum. Miał być szybki tramwaj dla osiedla Ruczaj i nie ma go do dziś. Ile kadencji mamy czekać na te inwestycje? To jest nasza smutna rzeczywistość, która musi się zmienić i to jak najszybciej.
+ Kilka lat przebywał Pan poza Krakowem. Jak nasze miasto spostrzegał Pan z perspektywy Warszawy?
- Oj! (śmiech) Pytanie jest podchwytliwe, bo moi konkurenci atakują mnie chwytając się tego tematu jak przysłowiowej brzytwy. Mówią, że pracowałem przez ostatnie 4 lata w Warszawie, więc nie znam krakowskich problemów, a nawet spotkałem się ze stwierdzeniem, że jestem tu przywieziony „w teczce”. Mógłbym na to złośliwie odpowiedzieć, że nie wychowałem się poza Krakowem jak Pan Prezydent Majchrowski i nie pracowałem przez ostatnich 20 lat poza Krakowem jak Pan Wojewoda Kracik, ale bądźmy poważni. Wielu krakowian wyjeżdżało i nadal wyjeżdża do pracy w innych miastach Polski, czy nawet za granicę. To niestety normalne w mieście, w którym trudno o dobrą pracę. Ja byłem jednak w trochę innej sytuacji. Zapewniam, że jako prawnik radziłem sobie w Krakowie całkiem nieźle i nie szukałem pracy. Jednak w 2006 roku otrzymałem propozycję objęcia stanowiska wiceministra sprawiedliwości, a w roku 2008 ministra w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej. Każdą z tych propozycji przyjąłem, bo możliwość pełnienia służby państwowej to był dla mnie ogromny zaszczyt. Tak mnie wychowano najpierw w domu, a potem także w harcerstwie, gdzie przyrzekaliśmy służyć Bogu i Polsce. Przypuszczałem też, że w szczególności funkcja prawnika Prezydenta Rzeczypospolitej śp. Pana Prof. Lecha Kaczyńskiego pozwoli mi zdobyć unikalne i bezcenne doświadczenie nie tylko w pracy prawniczej ale także na arenie międzynarodowej, jako osobie będącej w bezpośrednim otoczeniu głowy naszego Państwa. I nie myliłem się. Jestem pewien, że te doświadczenia i kontakty na krajowej i międzynarodowej scenie politycznej można wykorzystać dla Krakowa.
+ Jakie widzi Pan plusy i minusy Krakowa?
- Kraków nie wykorzystuje swojego potencjału. O problemach, które między innymi z tego wynikają i dziś zatruwają życie krakowianom, mówiłem już wcześniej. Tymczasem ten potencjał jest. Są nim ludzie, a w szczególności kadry krakowskich uczelni, ich absolwenci i studenci. Jest jedno z najlepszych w Polsce lotnisk. Jest autostrada i południowo-zachodnia obwodnica miasta, a także połączenie kolejowe, które pozwala biznesmenom i menadżerom w mniej niż 3 godziny dojechać z Krakowa do Warszawy. Niestety, trzeba powiedzieć, że władze innych miast w podobnej, a nawet gorszej sytuacji potrafią działać bez porównania skuteczniej. Myślę przede wszystkim o Wrocławiu, Poznaniu, Trójmieście. Tam jest o wiele więcej dużych inwestycji lokowanych przez firmy, w szczególności zagraniczne. To oznacza nie tylko miejsca pracy ale także wpływy z podatków do miejskiej kasy. W ten sposób miasta zdobywają środki na realizację zadań publicznych. Kraków jest wyjątkowy, ma niezaprzeczalne atuty i możliwości ale musi być lepiej zarządzany. Trzeba myśleć o poprawie jakości życia mieszkańców i nie można przechodzić do porządku dziennego nad faktem, że na stadion, który powinien kosztować 250 milionów złotych wydaje się z publicznej kasy ponad 500 milionów, bo te 250 milionów złotych wyrzuconych w błoto to np. co najmniej 20 nowych przedszkoli.
+ W tym kontekście chcę też Pana zapytać o Nową Hutę. Jak Pan widzi sytuację tej części Krakowa?
- Nowa Huta to wielka i ważna część Krakowa. Czasem spotykam się z głosami, że Nowa Huta to pomnik komunizmu. Nie mogę się z tym zgodzić, bo w mojej opinii jest to powierzchowne spojrzenie, tylko poprzez architekturę, którą uważa się za socrealistyczną. A dla mnie miasto to przede wszystkim ludzie, którzy w nim mieszkają i pracują. Dobrze pamiętam lata 80. W tamtym czasie właśnie Nowa Huta najsilniej w Krakowie przeciwstawiała się reżimowi komunistycznemu. Nigdy nie zapomnę transporterów opancerzonych, armatek wodnych i ciężarówek ZOMO jadących ul. Opolską w kierunku Huty. Doskonale wiedzieliśmy co to znaczy. Był wówczas taki okrzyk skandowany na wiecach: „Huta stoi! Rząd się boi!”. To robotnicy zatrudnieni w kombinacie i ludzie mieszkający w Nowej Hucie najbardziej wtedy ryzykowali i cierpieli. Bogdan Włosik zapłacił życiem za swoją postawę. Tego nie da się wymazać. To jest najnowsza historia naszego kraju, miasta i powód do dumy. Nie tylko Gdańsk, Radom, Ursus i Śląsk. Nasza Huta też jest bohaterem tamtych lat i zwycięstwa, które w końcu nastąpiło. Paradoks polega jednak na tym, że właśnie Nowa Huta otrzymała chyba najmniej dobrych owoców z przemian ustrojowych. Istotne części kombinatu zostały zlikwidowane, przepadły miejsca pracy. Wielu ludzi, którzy z kombinatem związali swoje życie zawodowe wciąż jest rozgoryczonych. Uważają, że zmarnowano ich dorobek, a bezrobocie wciąż jest wyższe niż w innych częściach Krakowa. Teraz, kiedy patrzy się na Nową Hutę widać uderzający kontrast. Dużo zieleni i przestrzeni publicznej, tak potrzebnej nowoczesnemu miastu. Teoretycznie powinno się tu wygodnie mieszkać, ale ta przestrzeń jest często zaniedbana albo w ogóle nie zagospodarowana. Stare centrum ma swój klimat ale nie ma się gdzie spotkać, bo brakuje kawiarenek i pubów. Budynki wymagają renowacji, wciąż jest wiele starych chodników, na których stoi woda. Tak w centrum, jak i na osiedlach brakuje miejsc parkingowych. Nie ma dobrej oferty dla dzieci i młodzieży. Brak nowoczesnych, estetycznych placów zabaw, za mało boisk i innych powszechnie dostępnych miejsc do czynnej rekreacji, szczególnie w parkach. Wiele szkół wymaga pilnych remontów, jak choćby szkoła na os. Na Skarpie, której zniszczona elewacja jest wymownym świadectwem braku troski o edukację i wychowanie młodzieży ze strony władz miasta. Na osiedlach, zwłaszcza tych gdzie wciąż buduje się nowe bloki, a zatem przybywa mieszkańców i to najczęściej ludzi młodych, doskwiera brak miejsc w przedszkolach i żłobkach. Potrzebna jest także dobra oferta dla seniorów, bo mieszka ich tu więcej niż w innych częściach Krakowa. To są często ludzie w pełni sił, którzy chętnie włączyliby się w jakąś aktywność społeczną ale nie stwarza się im takich możliwości. Nie mają się nawet gdzie spotkać, a wokół nie brakuje pustych lokali komunalnych, których koszty utrzymania ponosi miasto i nikt nie ma z tego pożytku. Gdzie tu jest zdrowy rozsądek i dobre zarządzanie mieniem z korzyścią dla mieszkańców?
+ W kwietniu 1960 roku to mieszkańcy Nowej Huty stanęli do walki w obronie krzyża. Nie pozwolili go usunąć, chociaż aresztowano wówczas blisko 500 osób, a wiele z nich skazano na kary więzienia. W tym roku świętowaliśmy właśnie 50 rocznicę obrony nowohuckiego krzyża. Patronat nad tymi obchodami objął Prezydent RP śp. Lech Kaczyński i wiemy, że planował wziąć w nich udział. Proszę powiedzieć jak wyglądały przygotowania do tej nowohuckiej wizyty, które prowadziła Kancelaria Prezydenta.
- Śp. Pan Prezydent Lech Kaczyński był doskonałym znawcą historii. Wiedział, że takie wydarzenia jak obrona krzyża w Nowej Hucie przyczyniają się do zmiany biegu dziejów. Pamiętał o rocznicy, jeszcze zanim otrzymał prośbę o honorowy patronat i zaproszenie na uroczystości. Jego obecność 27 kwietnia w Nowej Hucie nie podlegała dyskusji. Wizyta miała się rozpocząć od mszy świętej w kościele Arka Pana. Następnie Pan Prezydent miał dokonać, wraz z Prezesem IPN śp. Panem Januszem Kurtyką, otwarcia wystawy „Miasto bez Boga? Miasto Kościołów”. Potem, jeszcze przed przejściem po Krzyż Nowohucki ulicą Obrońców Krzyża, chciał złożyć kwiaty na pomniku Bogdana Włosika. Pod Krzyżem Nowohuckim zamierzał wygłosić przemówienie, wręczyć odznaczenia i nagrodzić laureatów młodzieżowego konkursu: „Nowa Huta na fundamencie Krzyża. Historia Kościoła, Parafii i Duszpasterzy”. Zgodnie ze zwykłymi procedurami, wizytę Pana Prezydenta poprzedziła tzw. wizyta przygotowawcza, którą przeprowadzili pracownicy Kancelarii. Uczestniczyła w niej między innymi nasza koleżanka śp. Kasia Doraczyńska. 10 kwietnia zginęła wraz z Panem Prezydentem i Jego Małżonką pod Smoleńskiem. Zginął też Pan Prezes Janusz Kurtyka. Miałem towarzyszyć Panu Prezydentowi w tej nowohuckiej wizycie. To było już ustalone. Trudno wspominać tamte dni…
+ Czy ma Pan jakiś pomysł na Nową Hutę?
- Jak już wcześniej powiedziałem, Nowa Huta to wielka i ważna część Krakowa. Niestety, obecne władze miasta ewidentnie nie doceniają jej znaczenia. Uważam, że to poważny błąd. Tu mieszka 30% krakowian, a podział środków finansowych na realizację zadań publicznych w mieście musi opierać się na zasadzie zrównoważonego rozwoju. Mieszkańcy Nowej Huty mają więc pełne prawo domagać się, aby ich dzielnicom poświęcano więcej uwagi i przekazywano więcej pieniędzy niż do tej pory. Trzeba poprawić i uzupełnić infrastrukturę komunikacyjną, w tym chodniki, a także budować parkingi, w szczególności takie, z których będą mogli korzystać mieszkańcy osiedli. Dziś samochody blokują wszystkie osiedlowe uliczki i są koszmarem mieszkańców. Kobieta z wózkiem dziecięcym często nie ma szans w normalny sposób dostać się do klatki schodowej. To utrudnia również pracę straży pożarnej i pogotowiu. Przede wszystkim jednak, Nowa Huta powinna mieć swoje centrum na miarę euro-metropolitalnych aspiracji Krakowa, czyli eleganckie i funkcjonalne. Dlaczego? To ważne nie tylko dla tego rejonu miasta, ale w ogóle dla Krakowa, którego główny nurt życia jest zbyt ścieśniony w szeroko pojętych okolicach Rynku Głównego, rozumianych jako obszar pomiędzy Alejami Trzech Wieszczów, Rondem Mogilskim, Rondem Kotlarskim i Wisłą. Zbyt wiele spraw załatwia się w tej części miasta i stąd ogromny ruch samochodowy, korki i wrażenie, że Kraków się dusi. Rewitalizacja Nowej Huty, zmierzająca do stworzenia tu atrakcyjnego, alternatywnego centrum życia miejskiego, które przyciągnie przedsiębiorców jest z pewnością dobrym i realnym rozwiązaniem. Tym bardziej, że koszty prowadzenia działalności, choćby ze względu na różnice czynszowe, są tu istotnie niższe niż w okolicach Plant. Nowa Huta jest pełna zieleni parkowej i ma wiele potencjalnych atrakcji, tylko trzeba je pokazać. To wymaga inwestycji, ale one mogą być zasilane ze środków UE i przyniosą wiele dobrego mieszkańcom, a przecież o to właśnie chodzi w wydawaniu publicznych pieniędzy. Są jednak też takie działania, które nie wymagają wielkich pieniędzy, a podnoszą jakość życia. Mam na myśli otwarcie dla młodzieży i dorosłych istniejących już boisk (np. orlików), które teraz są zamykane często już przed godziną 18.00, nawet w okresie letnim. To dziwna praktyka i tu trzeba więcej elastyczności, dopasowania obsługi obiektów do rzeczywistych potrzeb i oczekiwań mieszkańców. Znacznie poważniejszym wyzwaniem jest poprawienie estetyki miejskich parków i stworzenie w nich nowoczesnej, przyjaznej infrastruktury rekreacyjnej. Nie chodzi przy tym tylko o place zabaw dla dzieci, lecz także o zapewnienie dorastającej młodzieży atrakcyjnej rozrywki na przyzwoitym poziomie technicznym np. w ramach osiedlowego skate-parku. Ale jeśli już jesteśmy przy młodzieży, to kolejnym ważnym tematem jest bezpieczeństwo. W czasie moich spotkań z mieszkańcami krakowskich osiedli problem ten powraca za każdym razem. Co ciekawe, z reguły nie chodzi o poważne przestępstwa, lecz o drobne wybryki o charakterze chuligańskim, które utrudniają codzienne życie. Sądzę, że rozwiązania tego problemu, także na obszarze Nowej Huty, można poszukiwać w zmianie stylu pracy Straży Miejskiej. Więcej patroli pieszych, zwłaszcza w godzinach wieczornych i nocnych. Bo jak mówi stara maksyma: nic tak wyrostków nie peszy jak sunący patrol pieszy. Muszą też być dłużej czynne posterunki. Funkcjonariusz Straży Miejskiej musi przestać kojarzyć się tylko ze złośliwie wystawionym mandatem za parkowanie. To zniszczyło wizerunek Straży. Oni powinni być postrzegani przez mieszkańców, jako gwaranci porządku, spokoju i bezpieczeństwa.
Kończąc wspomnę tylko, że w Nowej Hucie powinien odżyć także sport. Dobrze, że Wanda ma ligę żużlową, bo nie było jej w Krakowie i to jest dla miasta wartość dodana, nowa specjalność. Mam nadzieję, że z czasem także Hutnik wróci na należne mu miejsce w polskiej piłce nożnej. Dziś może brzmi to wszystko nieprawdopodobnie ale ja mam taką zasadę, że wszystko do się zrobić. Jeśli nie da się inaczej to powoli i spokojnie. Jest tylko jeden zasadniczy warunek – trzeba naprawdę chcieć!
+ Dziękuję za rozmowę

60 lat zakładu fryzjerskiego na os. Zielonym.

Zakład fryzjerski na osiedlu Zielonym 5 zapewne znają wszyscy mieszkańcy Nowej Huty i nie tylko. 1 października br. mija okrągły jubileusz 60-lecia jego istnienia. Od początku działa w tym samym miejscu. Na przestrzeni lat zmieniały się tylko jego nazwy.
Początkowo działał w Spółdzielni „ Uroda” jako zakład nr 1, a w kolejnych latach w Spółdzielni Fryzjerskiej „Fala”. Po zmianach ustrojowych, od 1990 roku uległ prywatyzacji i przez współwłaścicieli nazwany został „SZOK – FRYZ”. Przez kolejne lata swojej działalności może się pochwalić wykształceniem nowych pokoleń wykwalifikowanych fryzjerów. Ileż to fryzur na różnego rodzaju okazje, począwszy od fryzur ślubnych po te, na co dzień, wyczarowały sprawne ręce mistrzyń? Trudno je zliczyć. Takie nazwiska jak kilkukrotna Mistrzyni Polski Janina Domagalska, Maria Szarek i Danuta Gryniewicz (ta ostatnia pracowała tu 43 lata), to dobrze znane postacie w świecie fryzjerskim. Między innymi ich wychowanka, Bernadetta Wójcik otwarła swój zakład i działa na własny rachunek.
Wnętrze zakładu przez kolejne lata przeszło kilka modernizacji. Czym jednak byłoby nawet najpiękniejsze wnętrze bez miłego i dobrze wykwalifikowanego personelu? Obecna mocna kadra, to mistrzynie w swoim fachu, panie: Maria Szarek, Barbara Katarzyńska, Agata Słup, Dorota Rajczyk, Marzena Kędziora i Edyta Katarzyńska. Ich celem jest podnoszenie kwalifikacji i zdobywanie nowych klientów. Cóż, ciągle zmieniające się mody i trendy zmuszają do tego. Wspomnieć wypada, że „czesało się” i „strzygło” tutaj wiele prominentnych osób. Nie zabrakło też znanych artystów i aktorów. Ich nazwiska wszyscy znają, jednak przez dyskrecję nie chcemy ich ujawniać. Wiadomo jednak, że podstawą egzystencji zakładu są stali klienci. Co tydzień, od początku istnienia, czyli od sześćdziesięciu lat zakład odwiedzają panie: Jadzia Zawadzka, Gienia Guc, Irena Gwóźdź, Basia Krzysiak, a od 20 lat pani Renata Bonarska. Czego życzą sobie panie fryzjerki na ten poważny już jubileusz? Odpowiadają, że wielu miłych klientów i ich zaufania, dużo twórczej wyobraźni, dobrego samopoczucia i uśmiechu klienta zadowolonego z nowej fryzury.
W.R.

Fot: Wojciech Ruśniak

W kościele św. Brata Alberta KONCERT NA GŁOS I RĘCE

Trzeci w tym roku koncert w ramach projektu społeczno-kulturalnego Nowa Huta. Dlaczego Nie?! zagościł w parafii pw. św. Brata Alberta na os. Dywizjonu 303. 18 września br. w Koncercie na głos i ręce przed wypełniającą kościół po brzegi publicznością, swoje niezwykłe możliwości wokalne zaprezentował Janusz Radek.
Podczas recitalu artysta zaprezentował swoje największe hity - od niezwykłych interpretacji piosenek z Piwnicy Pod Baranami, po własne autorskie kompozycje. Wokaliście towarzyszył krakowski pianista Paweł Piątek.
Tego wieczoru zabrzmiały między innymi utwory: Dziękuję za miłość, Stacja raj, Kolorowy anioł, Czekam wytrwale oraz Płaczesz kochana. Nie zabrakło również niezwykle poruszającego Kiedy u… kochanie do słów Haliny Poświatowskiej oraz Sur le pont D’Avignon na podstawie tekstu Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Pełen nastrojowości i różnorodności muzycznej koncert zadowolił z pewnością nawet najbardziej wymagających uczestników tego wydarzenia. Niebywała ekspresja artysty widoczna podczas całego występu z pewnością skłoni do sięgnięcia do jego twórczości wszystkich, którzy z Januszem Radkiem spotkali się muzycznie po raz pierwszy. Wydarzeniu, jak zwykle, towarzyszyła kwesta na rzecz Hospicjum im. św. Łazarza w Krakowie.
Janusz Radek - wokalista i aktor - jest laureatem wielu nagród, z których najważniejsze to Grand Prix, nagrody publiczności i dziennikarzy XXIV Przeglądu Piosenki Aktorskiej Wrocław 2003 oraz nagroda dziennikarzy za wykonanie utworu Czesława Niemena pt. Dziwny jest ten świat na festiwalu Opole 2003. Jego debiutancki album Królowa Nocy w miesiąc po premierze otrzymał miano Złotej Płyty. W październiku 2004 ukazała się Serwus madonna, którą nominowano do nagrody Fryderyk 2004. Wystąpił w kilku ważnych spektaklach muzycznych: Jesus Christ Superstar, Opowieściach Jedenastu Katów i Berlińskiej Rewia Kabaretowa, Śnie nocy letniej. Uczestniczył w wielu prestiżowych koncertach oraz projektach muzycznych. Wraz z Grzegorzem Halamą i Robertem Kasprzyckim współtworzył krakowski kabaret Zielone Szkiełko. W 2006 zagrał Jurgena w La Dolce NRD wg scenariusza i w reżyserii Łukasza Czuja oraz wydał autorski album pt. Dziękuję za miłość, który stał się Złotą Płytą. W 2009 ukazał się Dziwny ten świat. Opowieść Niemenem, będący osobistą interpretacją największych przebojów Czesława Niemena. Ten krążek już w dwa tygodnie otrzymał miano Złotej Płyty!
Do tej pory w ramach cyklu organizowanego przez Porozumienie Dzielnic Nowohuckich Dzielnice: XIV Czyżyny, XVI Bieńczyce, XVII Wzgórza Krzesławickie, Ośrodek Kultury Kraków-Nowa Huta oraz Dzielnicę XVIII Nowa Huta odbyło się 25 spotkań z artystami polskiej estrady, będącymi wykonawcami różnych gatunków muzycznych oraz dwie projekcje filmowe.
Projekt zrealizowano przy udziale finansowym Gminy Miejskiej Kraków Krakowa oraz przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego. Sponsorem strategicznym cyklu jest Elektrociepłownia Kraków S.A. Partnerami projektu są: parafia św. Brata Alberta, Agencja Art. Blue, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie oraz Harcerski Zespół Ratowniczy Hufca ZHP Kraków – Nowa Huta. Patronat medialny objęły: TVP Kraków, Dziennik Polski, Radio Plus, Kulturatka, Magiczny Kraków i Głos-Tygodnik Nowohucki.
(f)

Fot. M. Ziemiańska

Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty WADÓW

Już po raz piąty zapraszamy Państwa do odkrywania mniej znanej przeszłości dzisiejszej Nowej Huty, zbudowanej na terenach kilkudziesięciu dawnych podkrakowskich wsi, których historia sięga średniowiecza, a nawet starożytności. Tym razem przedstawiamy historię Wadowa, który w 1951 roku został włączony do Krakowa, a obecnie znajduje się w granicach administracyjnych Dzielnicy XVII – Wzgórza Krzesławickie. Wystawa poświęcona tej miejscowości została otwarta w środę 22 września br, w nowohuckim oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa na os. Słonecznym 16.
Historia Wadowa została opowiedziana przez dzieje jego kolejnych właścicieli. A byli to ludzie nietuzinkowi, niejednokrotnie zasłużeni dla polskiej nauki i kultury, mający wpływ na najważniejsze wydarzenia w historii Polski i Krakowa. Bo obok słynnego Klemensa Gryfity, kasztelana krakowskiego, fundatora klasztoru Benedyktynek w Staniątkach, znajdziemy wśród nich walczącego z biskupem krakowskim i sprzyjającego husytom Spytka z Melsztyna. Pod koniec XVIII wieku właścicielem Wadowa został doktor medycyny, reformator nauczania lekarzy na krakowskiej uczelni, twórca pierwszego szpitala klinicznego w Krakowie – Andrzej Badurski. Po nim dziedzictwo przejęli słynni krakowscy aptekarze: Jan Andrzej Szaster, kierownik pierwszej katedry farmacji na Uniwersytecie Krakowskim oraz kontynuator jego dzieła, doktor Antoni Szaster. W XIX wieku Wadów stał się domeną kobiet: właścicielką Wadowa została Anna Szaster, żona Antoniego, patriotka otoczona powszechnym szacunkiem i stawiana za wzór do naśladowania, po której wieś odziedziczyła jej wnuczka, Anna Różycka, odważna dziewczyna, która za konspiracyjną pracę na rzecz wyzwolenia ojczyzny zginęła w austriackiej twierdzy. W 1874 roku kolejną właścicielką została Helena z Wężyków Badeniowa, twórczyni salonu literackiego, poważana przez krakowskie środowisko literackie. Kolejny właściciel, drugi mąż Heleny Badeniowej, Kazimierz Morawski, o mały włos nie został prezydentem Rzeczypospolitej… Ciekawe losy tych postaci przedstawione zostaną poprzez nieliczne ocalałe pamiątki: portrety, fotografie, rzeczy codziennego użytku oraz dokumenty, a nawet reportaże radiowe i telewizyjne, pieczołowicie przechowywane zarówno przez instytucje, jak i osoby prywatne.
Na terenie Wadowa pozostało kilka obiektów przypominających o dawnej świetności wsi. Pośrodku osiedlowego parku stoi pałac wybudowany według projektu Antoniego Łuszczkiewicza na zlecenie Józefa Badeniego w 1874 roku, zaś na skrzyżowaniu głównych dróg w 1780 roku właściciel wsi, Stanisław Gostkowski, ustawił kamienną kapliczkę dedykowaną swemu patronowi, św. Stanisławowi Kostce. Pozostało też wiele starych domów, w tym kilka drewnianych, stojących przy drogach wytyczonych jeszcze w średniowieczu. Warto więc odwiedzić ten wciąż mało znany zakątek Krakowa. Warto również odwiedzić muzeum na os. Słonecznym. Wystawę można oglądać do 23 grudnia br. Towarzyszył jej będzie katalog Zapominane dziedzictwo Nowej Huty - Wadów autorstwa Marii Lempart.
(l)

Fot. T. Kalarus

UDAŁO SIĘ ZROBIĆ WIELE DOBREGO

O mijającej, V kadencji Rady Dzielnicy XVIII rozmawiamy z jej przewodniczącym Edwardem Porębskim

+ Panie Przewodniczący, obecna kadencja lokalnego samorządu dobiega powoli końca. Jak Pan ocenia tę mijającą, V kadencję Rady Dzielnicy XVIII?
- Jestem przekonany, że był to dobry czas dla Nowej Huty. Nawet pomimo tegorocznych anomalii pogodowych. Radni za zakończenie poprzedniej kadencji, podkreślali, że w latach 2002-2006 udało się pozyskać najwięcej pieniędzy na potrzeby naszej dzielnicy. Dzisiaj możemy powiedzieć, że jeszcze więcej udało się pozyskać w latach 2006-2010. Duży udział w tych środkach miały fundusze na inwestycje wykonywane w ramach tzw. działań kompensacyjnych, za zgodę Rady Dzielnicy XVIII na lokalizację Zakładu Termicznego Przetwarzania Odpadów, czyli tzw. ekospalarni przy ul. Gieroycia. Jako przykład może świadczyć fakt, że na wszystkie zadania realizowane w Nowej Hucie w roku 2009 Rada Dzielnicy dysponowała kwotą 4,5 mln złotych, a wartość inwestycji wykonanych w roku 2009 w ramach działań kompensacyjnych wyniosła 17 mln złotych.
+ Powiedział Pan, że ostatnie cztery lata, to był dobry czas dla Nowej Huty. Co w tym okresie zrealizowano na terenie naszej dzielnicy? Jakie inwestycje zostały oddane do użytku?
- Wymieniać można bardzo długo i zapewne nie starczy miejsca, by powiedzieć o wszystkim. Na pewno sprawą pierwszorzędną jest kwestia dróg i chodników. Mieszkańcy na pewno w tym zakresie zauważyli znaczną poprawę w stosunku lat ubiegłych. Wykonano remont skrzyżowania ul. Klasztornej z al. Jana Pawła II, zmodernizowano ul. Rzepakową, ul. Dymarek, ul. Szymańskiego, ul. Rumiankową, ul. Opata Salwińskiego, Żaglową Boczną, Bardosa, rozbudowano na całej długości ul. Odmętowi. Wykonano poszerzony remont ul. Igołomskiej. Wykonano sygnalizację świetlną na ul. Klasztornej na wysokości bramy wejściowej do klasztoru. Wyremontowano, a właściwie zbudowano od nowa wiele chodników na terenie Nowej Huty: wzdłuż os. Kolorowego i Spółdzielczego (od stacji benzynowej do skrzyżowania w okolicach dawnej Dzielnicowej Rady Narodowej), wzdłuż os. Szkolnego i od strony klasztoru oo. Cystersów na Szklanych Domach, wzdłuż os. Centrum B (od strony sklepu „Polo), przy os. Hutniczym (od strony al. Solidarności) – przykłady można mnożyć bardzo długo.
Dużą i kosztowną inwestycją była budowa poboczy, zatok postojowych oraz wykonanie chodników wzdłuż al. Jana Pawła. Wyremontowano i oddano do użytku plac Przy Poczcie. Zrewitalizowano Lasek Mogilski. Wybudowano ogródki jordanowskie w osiedlach Wróżenice, Chałupki i w Pleszowie. Oddano do użytku boisko wielofunkcyjne na os. Kolorowym przy tamtejszym Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 6. Dokonano renowacji i odsłonięcia Kopca Wandy, wyremontowano drogi dojazdu do kopca i zbudowano miejsca parkingowe w jego otoczeniu. Co prawda, tegoroczne intensywne deszcze uszkodziły nawierzchnię kopca, wykonaną z kostki brukowej, ale mam zapewnienie Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu, że nawierzchnia zostanie możliwie szybko naprawiona po niezbędnych badaniach geologicznych.
Wiele inwestycji jest w fazie realizacji, projektowania czy uzgodnień. Część z tych inwestycji zostanie oddana do użytku jeszcze w tym roku, inne realizowane będą zgodnie z harmonogramem. Opracowana jest na przykład dokumentacja dla realizacji boisk wielofunkcyjnych w os. Branice (SP nr 74), Stalowym (SP nr 37), na os. Szklane Domy (SP nr 88) oraz w Mogile. Zgodnie z harmonogramem zadania te zostaną zrealizowane w latach 2010-2011. Do końca tego roku zagospodarowany ma zostać Park Wiśniowy Sad. Toczą się prace nad budową boiska sportowego i świetlicy osiedlowej na Błoniach Mogilskich. Mieszkańcy Mogiły i Lesiska od dawna zabiegali o te inwestycje. Dziś jest decyzja, że na pewno powstaną one w najbliższym czasie.
Trudno mówić o wszystkim. Powiem tylko, że sprawozdania radnych z poszczególnych okręgów wyborczych, dotyczące prac wykonanych na ich terenie, liczą kilkadziesiąt stron.
+ A czy udało się pozyskać z Miasta jakieś dodatkowe środki na realizację dzielnicowych inwestycji – oczywiście nie licząc środków, które wydatkowe są i będą w ramach tzw. działań kompensacyjnych?
- Tak. Za takie dodatkowe środki udało nam się wykonać m. in. chodnik wzdłuż al. Andersa, od strony os. Handlowego i os. Centrum D. Za dodatkowe środek wykonane zostały też miejsca postojowe i chodniki na os. Kolorowym 23 i 24.
+ Wspomniał Pan o przedsięwzięciach kompensacyjnych. Z nimi wiążą się największe środki finansowe. Przypomnijmy może najważniejsze z nich.
- Inwestycją bardzo kosztowną będzie gruntowna przebudowa ul. Igołomskiej (jak wspomniałem, na razie przeprowadzono jej doraźny remont). Kosztowna będzie modernizacja ul. Brzeskiej wraz z budową chodnika. W ramach tych zadań nadal będzie modernizowane oświetlenie osiedli wraz z wymianą instalacji elektrycznej, nadal realizowana będzie wymiana najbardziej zniszczonych chodników i budowa miejsc postojowych. Ważnym zadaniem do zrealizowania jest także budowa przepompowni w os. Lesisko, Branice i Wolica, czy wykonanie kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej tam, gdzie instalacji tych jeszcze nie ma.
+ Czym, Pana zdaniem, powinni zająć się radni w nadchodzącej, nowej kadencji? Które z problemów uważa Pan za najważniejsze?
- Wydaje się, że najważniejsze są te inwestycje, które ułatwiają życie mieszkańcom. Niewątpliwie należą do nich lokalne drogi, równe chodniki, miejsca wypoczynku dla dorosłych (parki) oraz dla dzieci (ogródki jordanowskie). Również młodzieży trzeba stworzyć sposobność do atrakcyjnego spędzania wolnego czasu – a to, przynajmniej w jakiś stopniu, pozwoli odciągnąć ją od wybryków i łamania prawa. Stąd nasze starania o budowę nowych boisk wielofunkcyjnych. Marzy mi się też, by w Nowej Hucie, zamiast tak powszechnych „szmateksów” postały „klimatyczne” puby czy kawiarnie dla młodzież. Oprócz kilku lokali dla dorosłych, w Nowej Hucie praktycznie nie ma tego typu lokali – tak powszechnych przecież w starym Krakowie, Podgórzu czy na Kazimierzu. A przecież w Nowej Hucie mieszka wielu studentów i uczniów szkół średnich. Dzisiaj, by spotkać się ze znajomymi jeżdżą oni do centrum Krakowa. Nie można również zapominać o ludziach starszych, schorowanych i ubogich, których w Nowej Hucie także jest wielu. Pomoc takim ludziom, to również obowiązek każdego radnego. Dlatego jako Rada Dzielnicy wspieraliśmy różne organizacje pozarządowe i parafie pomagając ludziom, którzy sami nie potrafią sobie poradzić. Taka pomoc nadal będzie potrzebna.
Na koniec chciałbym podkreślić, że wszystkie wymienione prace i projekty udało się zrealizować dzięki dobrej współpracy z członkami Zarządu Dzielnicy XVIII i radnymi, którzy w merytorycznych komisjach przygotowywali wiele ważnych uchwał. Wdzięczny jestem również inspektor Małgorzacie Kowalskiej, która na co dzień prowadzi biuro naszej Rady i zawsze chętnie służy każdemu pomocą.
+ Dziękuję za rozmowę.

W mijającej kadencji udało się zrealizować wiele inwestycji. Jedną z nich była gruntowna odnowa Placu Pocztowego.

ODPUST W MOGILE

Tegoroczny, tradycyjny odpust Podwyższenia Krzyża Świętego w Mogile odbywał się od 14 do 21 września, chociaż odpustowe uroczystości rozpoczęto już wieczorem, 13 września nieszporami łacińskimi, Mszą św. i procesją pokutną z relikwiami Krzyża Świętego. Główne uroczystości odbyły się w niedzielę, 19 września, a ich centralnym punktem była suma pontyfikalna celebrowana na placu Jana Pawła II pod przewodnictwem metropolity krakowskiego ks. kard. Stanisława Dziwisza, który w jej trakcie wygłosił okolicznościową homilię.
Odpust zgromadził tysiące mieszkańców Nowej Huty, Krakowa i licznych pielgrzymów, którzy do Mogiły przybywali zarówno indywidualnie jak i w zorganizowanych grupach. Tak m. in. przybyła grupa pielgrzymów z Proszowic, która od lat do Mogiły wędruje pieszo, pokonując trasę liczącą ok. 30 kilometrów. Zorganizowane grupy pielgrzymów witał osobiście opat mogilski o. Piotr Chojnacki OCist..
Odpust Podwyższenia Krzyża Świętego zakończono we wtorek 21 września Mszą św. odprawioną o godz. 18.00 z udziałem wiernych dwóch cysterskich nowohuckich parafii: Matki Bożej Częstochowskiej (Szklane Domy) i św. Bartłomieja (Mogiła).
(f)

Fot. Waldemar Cyganik

Strona 142 z 200: 1...139 140 141142143 144 145...200

Ten serwis używa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to)

Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowią tylko część materiałów, które w całości znaleźć można w wersji drukowanej "Głosu - Tygodnika Nowohuckiego".

Logowanie

Nie możesz się zalogować?
Poproś o nowe hasło

Reklama

Wygenerowano w sekund: 0.15

30,917,703 unikalnych wizyt