Projekt edukacyjno-artystyczny dla dzieci z Ukrainy w M³odzie¿owym Domu Kultury im. Andrzeja Bursy - NOWI W HUCIE
Nowa Huta, budowana w czasach socrealistycznych, by³a domem tymczasowym dla wielu przyjezdnych – przede wszystkim jej budowniczych i ich rodzin. Robotnicy pracuj±cy w hucie i buduj±cy przysz³e miasto idealne pochodzili z okolicznych wiosek, ale równie¿ z ca³ego kraju. Dla czê¶ci z nich Nowa Huta by³a tymczasowym miejscem zamieszkania, dla wielu jednak sta³a siê ich nowym domem. Choæ dzisiaj czasy i okoliczno¶ci s± inne, Nowa Huta i Kraków znów s± schronieniem dla tych, którzy przyjechali budowaæ swoje nowe jutro. Dom Kultury im. Andrzeja Bursy przygotowa³ dla dzieci z Ukrainy - podopiecznych Fundacji Wolno Nam projekt NOWI W HUCIE. Chcemy dla nich robiæ to, co umiemy najlepiej: uczyæ poprzez sztukê, pokazaæ miejsce przez pryzmat jego kultury, a we wspólnych dzia³aniach artystycznych odkryæ miêdzyludzki potencja³ i buduj±ce wiêzi. To dziêki tym ideom powsta³ projekt, który ma za zadanie – poprzez artystyczny rozwój i wspóln± kreacjê – zapoznaæ dzieci z Ukrainy z ich nowym miejscem zamieszkania. Zrealizowany w ramach projektu film bêdzie jednocze¶nie inspiruj±cym materia³em edukacyjnym dla wszystkich tych, którzy by chcieli poznaæ historiê Nowej Huty lub po prostu zobaczyæ j± oczami przyjezdnych dzieci.
Projekt NOWI W HUCIE obejmuje 6 spotkañ warsztatowych, których celem jest poznawanie topografii i historii Nowej Huty poprzez dzia³ania plastyczne, wokalne, aktorskie i filmowe. Punktem wyj¶cia bêdzie wycieczka po najwa¿niejszych miejscach Nowej Huty – zarówno z punktu widzenia historycznego i atrakcyjno¶ci jej oferty. Odwiedzimy Alejê Ró¿ czy Ko¶ció³ Arkê Pana, ale tak¿e Dom Matejki czy Teatr £a¼niê Now±. Uczestnicy poznaj± historiê wybranych lokacji i oswoj± siê z architektur± dzielnicy. Nastêpnie na warsztatach plastycznych m³odzi twórcy stworz± w ró¿norodnych technikach artystycznych widokówki wybranych miejsc i utrwal± merytoryczne informacje o nich. Warsztaty wokalne po¶wiêcone bêd± nauce kultowego utworu „O Nowej to Hucie piosenka” w tradycyjnej wersji oraz w wykonaniu nowohuckiego zespo³u WU-HAE. Pos³u¿y to poznaniu i zderzeniu dwóch polskich tradycji: socrealistycznej i wspó³czesnej.
Kolejny etap podró¿y twórczej to æwiczenia teatralne, podczas których uczestnicy i uczestniczki bêd± pracowaæ nad wypowiedzi± w jêzyku polskim o wybranej lokacji i oswoj± siê z warsztatem aktorskim. Równocze¶nie bêd± dzia³aæ nad scenami do filmu wed³ug przygotowanego wcze¶niej scenariusza. Tajniki sfery filmowej poznaj± w ramach kolejnego spotkania, tak aby w pog³êbiony sposób przygotowaæ siê do fina³u projektu – drugiej wycieczki po Nowej Hucie, w trakcie której dzieci stan± przed prawdziwym zadaniem aktorskim i przed kamer± opowiedz± o wybranych miejscach Nowej Huty. W wyniku tych dzia³añ powstanie profesjonalny film odkrywaj±cy historiê ukraiñskich uczestników projektu, a jednocze¶nie upowszechniaj±cy wiedzê o dzielnicy. Chcemy, aby poprzedzone warsztatami nagranie nie by³o tylko kolejnym materia³em filmowym o Nowej Hucie. Bêdziemy chcieli, aby film ods³oni³ jednocze¶nie prywatn± historiê dzieci, da³ im szansê wypowiedzi. Aby poprzez dzia³ania artystyczne uczestnicy i uczestniczki projektu mog³y ¶wiadomie spojrzeæ na swoje nowe miejsce i poznaæ jego kulturowy potencja³, a w rezultacie – jako „nowi w Hucie” – poczuæ siê pe³noprawnymi mieszkañcami.
Nadrzêdnym efektem projektu bêdzie realizacja filmu, który bêdzie mia³ premierê w ramach oficjalnej gali 22 stycznia w MDK im. A. Bursy. Ponadto, zostan± zaprojektowane i wydrukowane pakiety przygotowanych przez uczestników i uczestniczki widokówek malarskich oraz kalendarz na 2023 rok. Nagrana i zarejestrowana zostanie tak¿e piosenka o Nowej Hucie, która tak¿e zostanie zaprezentowana podczas fina³owej uroczysto¶ci. Go¶ciem specjalnym gali bêdzie nowohucki zespó³ muzyczny WU-HAE, autor aran¿acji wykonywanej przez dzieci i m³odzie¿ piosenki, którego wystêp bêdzie ukoronowaniem tego wieczoru.
NOWI W HUCIE
Projekt odbêdzie siê w dniach 3 grudnia 2022 – 22 stycznia 2023. Jego organizatorem jest M³odzie¿owy Dom Kultury im. Andrzeja Bursy na os. Tysi±clecia. Projekt NOWI W HUCIE jest realizowany przy wsparciu Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci UNICEF oraz we wspó³pracy z Fundacj± Wolno Nam.
(f)
Z ksiêgarskiej pó³ki - Internowani w Nowym Wi¶niczu i Za³ê¿u k. Rzeszowa. Wspomnienia
Ukaza³ siê II tom wspomnieñ internowanych w Nowym Wi¶niczu i Za³ê¿u k. Rzeszowa w opracowaniu prof. Andrzeja Dró¿d¿a. Licz±ca ponad 500 stron ksi±¿ka zosta³a wydana przez Fundacjê Centrum Dokumentacji Czynu Niepodleg³o¶ciowego i Instytut Literatury.
W tomie znalaz³y siê wspomnienia blisko trzydziestu internowanych oraz dwóch duchownych, którzy odwiedzali osadzonych w miejscach ich odosobnienia: biskupa Albina Ma³ysiaka i ks. W³adys³awa Palmowskiego. Niektórzy z autorów zamieszczonych wspomnieñ ju¿ nie ¿yj± - jak Kazimierz Fugiel czy Jacek Smagowicz. W¶ród autorów wspomnieñ nie zabra³o mieszkañców Nowej Huty. W ksi±¿ce (obok wspomnieñ zmar³ego w roku 2007 mieszkañca Nowej Huty Kazimierza Fugla) zamieszczono wspomnienia m.in. uznaego i cenionego poety Jana Polkowskiego, ówczesnego wiceprzewodnicz±cego Sekcji Informacji KRH Czes³awa Szewczuka czy obecnego redaktora naczelnego „G³osu. Tygodnika Nowohuckiego” Jana L. Franczyka. S± te¿ wspomnienia znanych dzia³aczy przedsierpniowej opozycji antykomunistycznej z Krakowa: twórcy Instytut Katyñskiego Adama Macedoñskiego czy Ryszarda Majdzika.
Ksi±¿ka oddaje klimat i realia tamtych strasznych czasów. Bo, wbrew temu, co przedstawia³a ówczesna propagnda ustami Jerzego Urbana, internowani w swojej przyt³aczaj±cej wiêkszo¶ci nie byli przetrzymywani w przeznaczonych na ten cel budynkach sanatoryjnych czy domach wczasowych. Ich miejscem odosobnienia najczê¶ciej bywa³y zwyk³e wiêzienia, w których warunki sanitarno-bytowe bywa³y niekiedy wyj±tkowo uci±¿liwe – jak mia³o to miejsce chocia¿by w przypadku wiêzienia w Nowym Wi¶niczu.
W s³owie wstêpnym do tego obszernego tomu, Andrzej Dró¿d¿ napisa³: „Zamys³em redaktora i wydawców tego tomu jest przypomnienie i uhonorowanie osób internowanych po 13 grudnia 1981 roku, wiernych uzgodnieniom z Sierpnia 1980 roku, jak równie¿ pozostawienie dokumentu o opisanych wydarzeniach dla przysz³ych pokoleñ”.
(red)
70 lat Przedsiêbiorstwa Us³ug Hotelarskich i Turystycznych "Kraków"
To nowohuckie przedsiêbiorstwo od 1952 roku specjalizuje siê w ¶wiadczeniu us³ug z zakresu hotelarstwa, gastronomii oraz wynajmu powierzchni biurowych i magazynowo-produkcyjnych. Ma bazê turystyczn± i cateringow± zarówno w Krakowie, jak i w Zakopanem. A po przerwie powraca tak¿e do Kro¶cienka. Przedsiêbiorstwo Us³ug Hotelarskich i Turystycznych „Kraków” w Krakowie obchodzi swoje 70. urodziny.
W jubileuszowych uroczysto¶ciach, które odby³y siê w poniedzia³ek 21 listopada w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Czy¿ynach wziêli udzia³ m.in: wiceminister sportu i turystyki Andrzej Gut-Mostowy, wojewoda ma³opolski £ukasz Kmita oraz wicemarsza³ek województwa ma³opolskiego Józef Gawron. O historii i dzia³alno¶ci przedsiêbiorstwa opowiada³ jego prezes – W³odzimierz Pietrus.
– Ka¿dy jubileusz jest niezwyk³ym momentem, w którym przesz³o¶æ spotyka siê z przysz³o¶ci±. Wspominaj±c z nostalgi± minione lata i zwracaj±c siê ku pocz±tkom, z których czerpiemy si³y, chcemy z nadziej± wypatrywaæ tego, co przed nami. Dzi¶ to do¶wiadczenie staje siê udzia³em wszystkich, którzy zwi±zali swoje ¿ycie – nie tylko zawodowe – z Przedsiêbiorstwem Us³ug Hotelarskich i Turystycznych „Kraków”. Jubileusz 70-lecia dzia³alno¶ci tej zas³u¿onej Firmy staje siê dobr± sposobno¶ci± do wyra¿enia s³ów uznania i wdziêczno¶ci wobec dyrekcji i wszystkich pracowników, którzy wykazali siê zaanga¿owaniem w rozwój Spó³ki i umacnianie jej pozycji w bran¿y hotelarskiej i turystycznej – mówi³ do zgromadzonych na jubileuszowej uroczysto¶ci wojewoda ma³opolski £ukasz Kmita.
– To te¿ dobra okazja, by podziêkowaæ Pañstwu za nad wyraz szybko potwierdzon± gotowo¶æ do w³±czenia siê w dzia³ania zwi±zane z pomoc± uchod¼com w ramach bazy zakwaterowania systemowego. To wa¿ny etap 70-letniej historii Pañstwa przedsiêbiorstwa. Uchod¼cy wojenni z Ukrainy znale¼li w obiektach prowadzonych przez PUHiT to, co by³o im najbardziej potrzebne: wsparcie i bezpieczne schronienie – doda³ wojewoda Kmita
Z okazji jubileuszu Przedsiêbiorstwo Us³ug Hotelarskich i Turystycznych „Kraków” zosta³o uhonorowane Nagrod± Samorz±du Województwa Ma³opolskiego – srebrnym medalem Polonia Minor. Nagrodê na rêce prezesa przedsiêbiorstwa W³odzimierza Pietrusa przekaza³ wicemarsza³ek Józef Gawron.
- Ta wyj±tkowa nagroda – srebrny medal Polonia Minor to wyraz uznania i podziêkowania dla przedsiêbiorstwa za zas³ugi na rzecz rozwoju regionu i turystyki w Ma³opolsce. W imieniu samorz±du wojewódzkiego jednocze¶nie serdecznie gratulujê wspania³ego jubileuszu i sk³adam ¿yczenia dalszych sukcesów w s³u¿bie spo³eczeñstwu - powiedzia³ wicemarsza³ek Józef Gawron.
(f)
Przedsiêbiorstwo Us³ug Hotelarskich i Turystycznych „Kraków” zosta³o uhonorowane Nagrod± Samorz±du Województwa Ma³opolskiego – srebrnym medalem Polonia Minor.
W sobotê 12 listopada Szlachetna Paczka udostêpni³a internetow± Bazê Rodzin, które czekaj± na pomoc w tym roku. Od tego dnia, przez kolejne cztery tygodnie, ka¿dy mo¿e wej¶æ na stronê szlachetnapaczka.pl, wybraæ rodzinê i wspólnie z bliskimi, przyjació³mi, wspó³pracownikami czy kolegami ze szko³y przygotowaæ Paczkê ze wsparciem skrojonym na miarê potrzeb. Internetowa baza wci±¿ siê powiêksza – ka¿dego dnia trafia do niej blisko 1000 nowych historii.
Wolontariusze Szlachetnej Paczki docieraj± w tym roku do tysiêcy rodzin, dla których g³ód, ch³ód i strach o jutro to chleb powszedni. W¶ród nich jest m.in. rodzina pani El¿biety. Po rozstaniu z mê¿em, który nadu¿ywa³ alkoholu, zajê³a siê samodzielnie dwoma synami. By³a kuchark± i choæ ¿yli oszczêdnie, nie g³odowali. Wszystko zmieni³o siê, kiedy pani El¿bieta podupad³a na zdrowiu.
Dzi¶ kobieta porusza siê o kulach, o powrocie do pracy nie ma mowy, a bud¿et rodzinny skurczy³ siê tak drastycznie, ¿e po odliczeniu wydatków na mieszkanie i leki, zostaje im nieca³e 7 z³ dziennie na osobê. Teraz nie wystarcza im na podstawowe zakupy spo¿ywcze. Marzenie ch³opców? Piêtrowe ³ó¿ko „¿eby nie spaæ na pod³odze, na rozk³adanym materacu”.
– Trudy codzienno¶ci dotykaj± ka¿dego z nas, ale s± te¿ tacy, którzy nie mog± liczyæ na zaspokojenie najbardziej podstawowych potrzeb. Warto im pomagaæ, wspólnie ze Szlachetn± Paczk± – mówi Joanna Sadzik, prezeska Stowarzyszenia Wiosna, które odpowiada za organizacjê Szlachetnej Paczki.
W tym momencie w Szlachetnej Paczce dzia³a ju¿ ponad 7 tys. wolontariuszy. Wolontariusze odwiedzaj± rodziny, poznaj± ich historie oraz potrzeby, nios±c nadziejê i si³ê do zmian – bo Paczka to nie tylko wsparcie materialne. Potrzebuj±cy zyskuj± tak¿e rado¶æ, uwagê, zrozumienie i nadziejê wyj¶cie z trudnej sytuacji. W tym roku Szlachetna Paczka chce odwiedziæ ponad 20 tys. rodzin w ponad 620 lokalizacjach w ca³ej Polsce. W ponad 70 z nich program jest organizowany po raz pierwszy lub po latach nieobecno¶ci. Opublikowana przez Paczkê internetowa baza z historiami wci±¿ siê powiêksza – ka¿dego dnia trafia do niej blisko 1000 nowych opisów.
Darczyñc± przygotowuj±cym Szlachetn± Paczkê mo¿e zostaæ ka¿dy. Wystarczy wej¶æ na szlachetnapaczka.pl i wybtaæ rodzinê, której pomo¿emy w tym roku.
(f)
Do 5 grudnia mo¿na ogl±daæ wystawê plenerow± „800 lat Opactwa Ojców Cystersów w Krakowie-Mogile". Plansze przybli¿aj±ce historiê i rolê cysterskiego opactwa zosta³y umieszczone na Plantach − od ul. Poselskiej do ul. Podzamcze. Wystawa ta zosta³a przygotowana przez Nowohuckie Centrum Kultury i powsta³a we wspó³pracy z opactwem oraz Rad± Dzielnicy XVIII Nowa Huta. Jej wernisa¿ odby³ siê 8 listopada.
Ekspozycja przypomina historiê cystersów w Mogile, fundacjê klasztoru, postaæ fundatora (biskup Iwo Odrow±¿ ¿yj±cy w latach ok. 1160–1229), a tak¿e architektoniczne walory cysterskich ko¶cio³ów i obiektów. Nie zabraknie tak¿e nawi±zania do cudownego krucyfiksu, skarbów klasztornej biblioteki i wa¿nych postaci, takich jak uznawany za mistrza renesansu malarz Stanis³aw Samostrzelnik czy opaci: Erazm Cio³ek, Andrzej Szpot, Marcin Bia³obrzeski i Wawrzyniec Go¶licki. Twórcy wystawy przypominaj± tak¿e, ¿e to w³a¶nie w Mogile toczy siê akcja uznawanej za pierwsz± operê narodow± sztuki Wojciecha Bogus³awskiego „Cud mniemany, czyli Krakowiacy i górale” wystawionej w 1794 r. w Teatrze Narodowym w Warszawie. Ekspozycja odnosi siê te¿ do wojennych losów opactwa, odnotowuje wizytê papie¿a Jana Paw³a II, przybli¿a dzia³alno¶æ duszpastersk± w Nowej Hucie. Prezentowane zdjêcia pochodz± ze zbiorów: Archiwum Cystersów w Mogile, Muzeum Krakowa, zasobów publicznych oraz prywatnych Anny Bojê¶-Bia³asik, Dariusza Niemca, Marcina Starzyñskiego i Macieja Zdanka.
Przypomnijmy: 800 lat temu, zanim za³o¿ono w Krakowie miasto na prawie niemieckim, zakonnicy cysterscy przybyli do wsi Kacice, a w 1225 r. przenie¶li siê do wsi Mogi³a. Tu rozpoczêli pos³ugê wed³ug idea³ów zakonu zawartych w dokumencie zwanym „Kart± mi³o¶ci (Charta charitatis)”.
− Trwaj± w tym miejscu bez przerwy mimo zawirowañ historii. Niegdy¶ ukryci w pewnym sensie przed ¶wiatem, skupiali siê na modlitwie i pracy. Byli znakomitymi gospodarzami. Pod koniec XV w. w Mogile powsta³a nawet huta miedzi, która – jak pisa³ ówczesny kronikarz – dymi³a za Krakowem niby wulkan Etna. Jednocze¶nie w klasztorze narodzi³ siê kult cudownego Ukrzy¿owanego Pana Jezusa. Nikt nie przypuszcza³, ¿e po wiekach te dwa s³owa – Huta i Krzy¿ – splot± siê w jedno. Wie¶ Mogi³a sta³a siê czê¶ci± Nowej Huty, miasta-symbolu nowego porz±dku spo³ecznego, a cystersi wyszli do wiernych, by nie¶æ im Ewangeliê – podkre¶laj± twórcy wystawy.
(red)
Bliscy z przesz³o¶ci - spotkanie wokó³ twórczo¶ci C. K. Norwida w Galerii Huta Sztuki - LABORATORIUM S£OWA ISTOTNEGO
16 listopada 2022 o godz. 18:00 w Galerii Huta Sztuki O¶rodka Kultury im. C. K. Norwida odbêdzie siê spotkanie po¶wiêcone poezji C. K. Norwida. Punktem wyj¶cia do dyskusji bêdzie wiersz: „Id±cej kupiæ talerz Pani M” oraz „Bliscy”. Norwid czêsto bywa przez krytyków okre¶lany jako poeta g³êboko intelektualny, twórca wycyzelowanego s³owa. Jednak jak przysta³o na wielk± poezjê, nie jest ona jednowymiarowa i odkryæ w niej mo¿na wielo¶æ przeciwstawnych pierwiastków i nieoczywistych znaczeñ.
– Podczas listopadowej ods³ony zajêæ pochylimy siê nad znaczeniem s³owa „bliski” w twórczo¶ci Norwida. Kogo poeta okre¶la „bliskim”? Czy w rzeczy samej mog± byæ to ludzie sprzed wieków? Autor „Wandy” zadaje to pytanie w czasach, gdy Europa zaczyna przypominaæ powoli swoist± wie¿ê Babel, gdzie bardziej dojmuj±ca staje siê obco¶æ ni¿ blisko¶æ drugiego cz³owieka. Poetycka my¶l Norwida i tym razem zaskakuje czytelnika, ukazuj±c g³êbok± i odwrócon± semantykê znaczeñ i zwrotów, które odarte z powierzchowno¶ci i schematyczno¶ci, nabieraj± zupe³nie nowych sensów – opowiada Urszula T³omak, prowadz±ca.
„Laboratorium s³owa istotnego” to cykl spotkañ skupionych wokó³ interpretacji s³owa poetyckiego i twórczo¶ci literackiej, podczas których pokazana jest uniwersalno¶æ jêzyka poezji i literatury, w której ka¿dy mo¿e znale¼æ bliski mu pierwiastek, podj±æ refleksjê, zachwyciæ siê jêzykiem, stylem, metafor±, czy samym brzmieniem. Spotkania maj± lu¼ny i niekoniecznie akademicki charakter. Przeznaczone s± dla m³odzie¿y, studentów i osób doros³ych – ka¿dego, kto chcia³by przybli¿yæ sobie twórczo¶æ C. K. Norwida i wyj¶æ poza szkolne interpretacje jego utworów. Wpisuj± siê one w koncepcjê wspó³pracy, jak± autor „Promethidiona” pragn±³ nawi±zaæ z czytelnikiem. – Rola odbiorcy w poszukiwaniu i kszta³towaniu sensu wierszy jest nie do przecenienia – to nasza czytelnicza misja – t³umaczy T³omak.
* * *
Prowadzenie: Urszula T³omak – polonistka i krytyczka literacka z wykszta³cenia, niespokojny duch z natury. Pomys³odawczyni autorskich „Spotkañ przy ksi±¿ce”, czyli lokalnego klubu ksi±¿ki, w którym cz³onkowie dyskutuj± na temat wybranej pozycji z literatury wspó³czesnej. Norwidem ow³adniêta niemal kompulsywnie na studiach polonistycznych. St±d tematy prac dyplomowych: „Chrze¶cijañska filozofia spo³eczna Norwida” i „Semantyka ¶wiat³a w poemacie »Quidam« C. K. Norwida”. Jêzyk literacki to jedyny, którego nauka nigdy siê jej nie znudzi³a.
(f)
W sobotê 15 pa¼dziernika 2022 odby³y siê ostatnia rozgrywka i fina³ projektu „Nowohucki alfabet- roz(g)rywka”.
Rozgrywkê rozpoczêli¶my odwiedzinami w filii nr 53 Biblioteki Kraków. Tam wys³uchali¶my opowie¶ci o jednej z najstarszych bibliotek w Nowej Hucie oraz rozwi±zali¶my biblioteczne zadania. Nastêpnie udali¶my siê na Plac Pocztowy, gdzie spotkali¶my uroczego mleczarza, który uraczy³ nas mlecznymi przek±skami i opowie¶ciami z czasów, kiedy do Huty zje¿d¿ali handlarze nabia³u z pobliskich miejscowo¶ci. Na dalszej drodze uczestnicy napotkali zadania zwi±zane z piosenkami z dawnych lat (szczególnie tymi z Krakowem w tle) oraz zawitali do schronów na osiedlu Szkolnym, które zwiedzili dziêki uprzejmo¶ci Muzeum Krakowa. Nastêpnie trasa powiod³a nad rzekê D³ubniê oraz Zalew, gdzie mieli¶my okazjê zaczerpn±æ tchu w i¶cie morskim klimacie (obok tê¿ni solankowej) oraz udaæ siê do Dworku Matejki.
Po sowitym wysi³ku uczestnicy uzupe³nili nadw±tlone si³y w grillu maNHattan nad Zalewem, gdzie równie¿ odby³ siê fina³ projektu. Najaktywniejsi z aktywnych otrzymali podczas niego nagrody, za¶ wszyscy zgromadzeni dostali pami±tkowe dyplomy oraz pyszny i syc±cy grillowy poczêstunek. Na zakoñczenie wspólnie rozwi±zali¶my te¿ quiz podsumowuj±cy tegoroczn± edycjê projektu.
Koordynatorka projektu pragnie na koniec serdecznie podziêkowaæ wszystkim uczestnikom za zaanga¿owanie, obecno¶æ i po¶wiêcony na projekt czas. Szczególnie tym, którzy uczestniczyli ju¿ poprzednich edycjach „Nowohuckiego alfabetu” oraz aktywnie w³±czyli siê w tegoroczn±. To Wy dajecie mi si³ê do pracy i poczucie jej sensu! Serdeczne podziêkowania nale¿± siê te¿ wszystkim partnerom oraz cz³onkom zespo³u projektowego – za pracê, wytrwa³o¶æ, troskê o uczestników i siebie nawzajem. Byli¶cie dusz± i sercem projektu.
To ju¿ koniec naszych wspólnych dzia³añ, ale nie koniec nowohuckiego jêzyka i historii. Twórzmy j± razem – jako spo³eczno¶æ Nowej Huty, Krakowa oraz jako s±siedzi, przyjaciele, spo³ecznicy… Tego Wam ¿yczymy na zakoñczenie. Do zobaczenia/us³yszenia i napisania!
(f)
25 wrze¶nia s³owami Audrey Hepburn rozpoczêto fina³ XXV edycji konkursu "Ogródek przed domem" pod honorowym patronatem przewodnicz±cego Rady i Zarz±du Dzielnicy XVII Andrzeja Dziedzica.
W¶ród licznie zgromadzonych entuzjastów przydomowej zieleni znalaz³ siê p. Zygmunt Kiszka, pomys³odawca konkursu, który nie kry³ wzruszenia, ¿e przez tyle lat, nieprzerwanie, konkurs trwa i cieszy siê powodzeniem w¶ród mieszkañców nowohuckich osiedli. ¯eby tradycji sta³o siê zado¶æ ca³± uroczysto¶æ rozpoczêto programem artystycznym w wykonaniu Klubowej Grupy Poetica. Wystêp Gra¿yny Piotrowicz i Alicji M¶cichowskiej, w ogrodowej scenerii, by³ poetyck± zapowiedzi± muzycznego programu pt.: “Nasze ogrody”, w którym wyst±pi³a Lucyna Rutkowska, ¶piewem porywaj±ca widowniê do tañca. W chórze wyst±pili Magdalena Rutkowska-Oliwa oraz Jakub Wydrzyñski - pracownicy Klubu Dukat. Urozmaiceniem i podsumowaniem konkursu by³a prezentacja multimedialna sk³adaj±ca siê ze zdjêæ autorstwa Jakuba Oliwy, przedstawiaj±ca zg³oszone do konkursu ogrody.
Komisja pod przewodnictwem Ireneusza Kawuli, w której sk³ad wchodzili równie¿ Magdalena Rutkowska-Oliwa oraz Jakub Oliwa odwiedzili 42 majowe ogrody z Dzielnicy XVII Wzgórza Krzes³awickie oraz Dzielnicy XVIII Nowa Huta. Komisja ponownie zebra³a siê dnia 29 sierpnia 2022 r. i po przeanalizowaniu wszystkich materia³ów podjê³a nastêpuj±cy werdykt:
I miejsce przyznano p. Annie Bêben-W±sik ex aequo dla p. Jana ¯arnika. Piêæ II miejsc zdobyli: pañstwo Bogumi³a i Tadeusz Dudkowie, p. Barbara Cara, pañstwo Krystyna i Stanis³aw Nowakowie, p. Grzegorz Bro¶ oraz pañstwo Danuta i Konrad Tomsia. Przyznano równie¿ cztery III miejsca: pañstwu Ewie i Marianowi Nogom, p. Katarzynie Matuszczyk, p. Zofii Kowalskiej oraz p. Marii Rajczyk. Komisja wyró¿ni³a równie¿ ogrody: p. Zofii Chmiel, pañstwa Bo¿eny i Tomasza Chmielów, p. Lidii Kubarek, pañstwa Renaty i Krzysztofa Wysockich, p. Zbigniewa Rajczyka, p. Tadeusza Adamskiego, p. Ma³gorzaty Zbroi, p. Piotra Fecko oraz p. Magdaleny Wicher. Pozostali uczestnicy zostali uhonorowani dyplomami oraz wrzosowymi kompozycjami. Podziêkowania wrêczono równie¿ kole¿ankom z Klubów O¶rodka Kultury Kraków-Nowa Huta: Klubu Aneks, Klubu Krzes³awice, Klubu Jedno¶æ, Klubu Karino i Klubu Herkules za wieloletnie uczestnictwo w konkursie.
Po czê¶ci artystycznej i wrêczeniu nagród przyszed³ czas na towarzyskie rozmowy, którym towarzyszy³ s³odki i owocowy poczêstunek, wzmacniaj±cy nasz± odporno¶æ jesienn± por±.
By³ to równie¿ czas, kiedy mo¿na by³o, pod okiem pañ z Centrum Aktywno¶ci Seniorów “Uskrzydlone Wzgórza”, wykonaæ przepiêkne kwiaty z krepiny.
(f)
W czwartek rano, 29 wrze¶nia br., w wieku 78 lat zmar³ legendarny przywódca nowohuckiej i ma³opolskiej „Solidarno¶ci” Mieczys³aw Gil.
Mieczys³aw Gil, urodzi³ siê 9 stycznia 1944 w Gacach S³upieckich k. Staszowa. Ukoñczy³ Technikum Hutniczo-Mechaniczne w Krakowie (1963). W latach 1963-1982 by³ pracownikiem Huty im. Lenina na Stalowni Konwertorowej. Od 1978 by³ redaktorem „G³osu Nowej Huty”. W marcu 1968 zosta³ zawieszony na stanowisku mistrza za odmowê udzia³u w bojówkach maj±cych pacyfikowaæ manifestacje studenckie. Przed 1980 rokiem by³ kolporterem niezale¿nego pisma „Robotnik” i ulotek SKS.
W sierpniu 1980 uczestniczy³ w strajku, a nastêpnie zosta³ rzecznikiem strajkuj±cych na Wydziale Stalowni Martenowskiej HiL. Od wrze¶nia 1980 by³ cz³onkiem zarz±du Komisji Robotniczej Hutników, doradc± KRH podczas rozmów i podpisania porozumienia z dyrekcj±, wiceprzewodnicz±cym MKZ Kraków (od grudnia 1980 MKZ Ma³opolska) odpowiedzialnym za sekcjê prasy. Od pa¼dziernika 1980 by³ cz³onkiem redakcji pisma MKZ „Wiadomo¶ci Krakowskie”; od stycznia do lipca 1981 pe³ni³ obowi±zki przewodnicz±cego MKZ.
17 marca 1981 zosta³ przewodnicz±cy KRH. 17 maja 1981 wspó³organizowa³ bia³y marsz po zamachu na Jana Paw³a II. W maju 1981 przewodniczy³ delegacji „Solidarno¶ci” na Kongresie Miêdzynarodowej Federacji Metalowców w Waszyngtonie. Od maja 1981 przewodniczy³ grupie negocjacyjnej „Solidarno¶ci” w Sejmie PRL ds. ustawy o przedsiêbiorstwie pañstwowym i samorz±dzie za³ogi. W lipcu 1981 by³ delegatem na I Zjazd Delegatów Regionu Ma³opolska, by³ tak¿e delegatem na I Krajowy Zzjazd Delegatów i cz³onkiem Komisji Krakowej „Solidarno¶ci”.
13 grudnia 1981 r., po wprowadzeniu stanu wojennego, M. Gil unikn±³ internowania. - Gdy przyniesiono mi decyzjê o internowaniu, uda³o mi siê na chwilê wymkn±æ na balkon i spuszczaj±c siê po kolejnych balkonach umkn±³em milicjantom - wspomina³ po latach. Uda³o mu siê przedostaæ na wydzia³ Zgniatacza w kombinacie nowohuckim i stan±æ na czele strajku hutników, w którym uczestniczy³ do 16 grudnia. Po pacyfikacji strajku ukrywa³ siê. 13 stycznia 1982 zosta³ zatrzymany. Przez dwa dni by³ internowany, a nastêpnie zosta³ aresztowany. 25 lutego 1982 wyrokiem S±du Warszawskiego Okrêgu Wojskowego zosta³ skazany na 4 lata wiêzienia i 2 lata pozbawienia praw publicznych. Jako wiêzieñ przebywa³ w Zak³adach Karnych w Krakowie, Raciborzu, Strzelcach Opolskich, K³odzku i Strzelinie. W marcu tego samego roku zosta³ zwolniony z pracy. ZUS odmówi³ przyznania mu III grupy inwalidzkiej mimo udokumentowanej choroby. W sierpniu i pa¼dzierniku by³ uczestnikiem g³odówek o przyznanie statusu wiê¼nia politycznego. Wydawa³ nielegalne gazetki wiêzienne „Ekstrema” i „Krata”, prowadzi³ nas³uch radiowy na przemyconym odbiorniku. 25 listopada 1983 zosta³ zwolniony z wiêzienia na mocy amnestii.
Mieczys³aw Gil od 1983 by³ wspó³organizatorem i uczestnikiem Duszpasterstwa Ludzi Pracy i Mszy za Ojczyznê, m.in. w Krakowie-Mistrzejowicach, Warszawie, Piekarach ¦l±skich, Tarnowie i w Dêbicy. W latach 1983-1989 utrzymywa³ siê z rolnictwa. W tym czasie kilkadziesi±t razy by³ zatrzymywany i przes³uchiwany. W 1984 by³ wspó³inicjatorem powstania Chrze¶cijañskiego Uniwersytetu Robotniczego im. kard. Stefana Wyszyñskiego przy parafii ¶w. Maksymiliana Kolbego w Mistrzejowicach. Od 3 listopada 1984 dzia³a³ w Ma³opolskim Komitecie Walki o Praworz±dno¶æ, 7 listopada tego samego roku by³ wspó³za³o¿ycielem Inicjatywy Obywatelskiej w Obronie Praw Cz³owieka Przeciw Przemocy. Od 23 pa¼dziernika 1986 prowadzi³ jawn± dzia³alno¶æ na czele reaktywowanej KRH „S” (m.in. z Edwardem Edmundem Nowakiem, Janem Ciesielskim i Stanis³awem Handzlikiem). By³ uczestnikiem strajku w Hucie im. Lenina w okresie od 26 kwietnia do 5 maja 1988. Po jego pacyfikacji zosta³ pobity, 5 maja 1988 znów aresztowany, po 14 dniach zwolniony na skutek interwencji przedstawicieli Kurii Biskupiej. Od 19 maja1988 by³ cz³onkiem Komitetu Organizacyjnego „S” HiL. Od 30 wrze¶nia 1988 cz³onkiem jawnego RKS Ma³opolska.
Od 18 grudnia 1988 zasiada³ w Komitecie Obywatelskim przy przewodnicz±cym „Solidarno¶ci” Lechu Wa³êsie. W styczniu 1989 uczestniczy³ w spotkaniu przygotowawczym do Okr±g³ego Sto³u w Magdalence k. Warszawy. W 1989 by³ uczestnikiem obrad plenarnych Okr±g³ego Sto³u oraz w zespole ds. gospodarki i polityki spo³ecznej. Od lutego do kwietnia by³ cz³onkiem zespo³u redakcyjnego „Czasu Solidarno¶ci”. Od 10 kwietnia uczesniczy³ w pracach Ma³opolskiego Komitetu Obywatelskiego. W latach 1989-2004 ponownie zosta³ zatrudniony w HiL (od 1990 w Hucie im. Tadeusza Sendzimira). Od 28 kwietnia 1989 do stycznia 1992 by³ przewodnicz±cym KRH w HiL. W latach 1989-1991 pe³ni³ obowi±zki pos³a RP z listy Komitetu Obywatelskiego „S”. W latach 1990-1992 by³ delegatem delegat na WZD Regionu Ma³opolska i KZD „S”. W 1990 wspó³zak³ada³ Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”. Od marca 1990 pracowa³ w redakcji dziennika „Czas Krakowski”, którego by³ wspó³za³o¿ycielem. W latach 1991-1993 by³ pos³em RP z listy Krakowska Koalicja Solidarni z Prezydentem. W 1993 zosta³ redaktorem naczêlnym dziennika „Nowa Gazeta”. W latach 1996-1999 aktywnie dzia³a³ w Partii Chrze¶cijañski Demokratów. W latach 1998-2002 pe³ni³ funkcjê radnego Sejmiku Województwa Ma³opolskiego z listy AWS. Od 2005 by³ doradc± prezesa w Agencji Rozwoju Przemys³u w Warszawie i prezesem Stowarzyszenia PChD. Od czerwca 2007 by³ cz³onkiem rady Kirche in Not (Pomoc Ko¶cio³owi w Potrzebie). W wyborach parlamentarnych w 2011 by³ kandydatem Prawa i Sprawiedliwo¶ci do Senatu, zosta³ wybrany na VIII kadencjê tej izby.
Mieczys³aw Gil odznaczony by³ Krzy¿em Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006) oraz Krzy¿em Wolno¶ci i Solidarno¶ci (2017). W roku 2011 od Kapitu³y „G³osu. Tygodnika Nowohuckiego” otrzyma³ tytu³ Nowohucianina Roku. A w roku 2016 zosta³ obdarzony tytu³em Ma³opolanina Roku.
Zawsze by³ cz³owiekiem skromnym, który raczej ³±czy ni¿ dzieli. I takim pozostanie w naszej pamiêci.
* * *
Mieczys³aw Gil zosta³ pochowany w Alei Zaslu¿onych Cmentarza Rakowickiego w Krakowie - na Cmentarzu Wojskowym przy ul. Prandoty.
(f)
Zapraszamy na premierowy pokaz filmu w re¿yserii Iwony Meus i Marka Gajczaka poprzedzony miniwyk³adem o zwi±zkach poety z Krakowem i Now± Hut± oraz ich odzwierciedleniu w wierszach. Produkcja powsta³a w 2022 z inicjatywy Instytutu Literatury. Wydarzenie odbêdzie siê w ramach 12. edycji Nocy Poezji w Krakowie, has³o edycji: „Wolno¶ci oddaæ nie umiem!”.
Czas: 9 pa¼dziernika (niedziela), godz. 12:00. Miejsce: Kino Studyjne Sfinks O¶rodka Kultury im. C. K. Norwida. Wyk³ad: dr hab. Józef Maria Ruszar. Bezp³atne wej¶ciówki do odbioru w Punkcie InfoKraków, ul. Zgody 7.
(f)
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
