Dok³adnie 222 lata temu - 3 maja 1791 roku - Sejm Czteroletni po burzliwej debacie przyj±³ ustawê rz±dow±, która przesz³a do historii jako Konstytucja 3 Maja. Jak na tamte czasy, by³ to dokument na wskro¶ nowoczesny. Wyznaczaj±cy nowe standardy funkcjonowania pañstwa. I by³a to pierwsza w Europie, a druga na ¶wiecie, ustawa reguluj±c± organizacjê w³adz pañstwowych oraz prawa i obowi±zki obywateli.
Postanowienia konstytucji centralizowa³y pañstwo, poprzez zniesienie odrêbno¶ci miêdzy Koron± i Litw± oraz wprowadzenie jednolitego rz±du, skarbu i wojska. Za religiê panuj±c± uznano katolicyzm, przy tolerancji dla innych uznawanych przez pañstwo wyznañ. Konstytucja wprowadzi³a trójpodzia³ w³adzy: w³adzê ustawodawcz± mia³ sprawowaæ dwuizbowy parlament, sk³adaj±cy siê z sejmu oraz senatu. W³adzê wykonawcz± przyznano królowi wraz z Rad±, tzw. Stra¿± Praw, z³o¿on± z prymasa i piêciu ministrów: policji, pieczêci (spraw wewnêtrznych), interesów zagranicznych, wojny i skarbu, mianowanych przez króla. Konstytucja zapowiada³a wreszcie reorganizacjê s±downictwa, przewiduj±c stworzenie stale urzêduj±cych s±dów ziemskich i miejskich oraz sprawuj±cych nad nimi nadzór w drugiej instancji Trybuna³u Koronnego i s±dów asesorskich.
Przyjêcie ustawy zasadniczej nie zapobieg³o kolejnym rozbiorom, ale pokaza³o, ¿e Polacy s± narodem zdolnym do wyznaczania najlepszych standardów funkcjonowania pañstwa. Takim prekursorskim dokumentem sta³a siê Konstytucja 3 Maja - o lata ¶wietlne wyprzedzaj±ca my¶l polityczn± naszych s±siadów, rz±dzonych wówczas przez autorytarnych despotów. Konstytucja 3 Maja, to jeden z diamentów w dziejach naszej Ojczyzny.
Jan L. FRANCZYK
· Napisane przez Administrator
dnia May 01 2013
1508 czytañ ·
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
