13 grudnia oddano ho³d opozycji antykomunistycznej i ofiarom stanu wojennego wprowadzonego w 1981 r. Wojewoda Ma³opolski Józef Pilch w asy¶cie pocztów sztandarowych Szko³y Podstawowej nr 80, Szko³y Podstawowej nr 37, XVI Liceum Ogólnokszta³c±cego oraz Szwadronu Kawalerzystów im. Józefa Pi³sudskiego pod przewodnictwem rtm. Henryka Bugajskiego z³o¿y³ wieniec pod pomnikiem „Solidarno¶ci” przy Placu Centralnym w Nowej Hucie. Zapalono tak¿e znicze. Obecni byli tak¿e ¿yj±cy opozycjoni¶ci oraz przedstawiciele szkó³ i mieszkañcy dzielnicy. Pomnik ma formê stalowej litery V, osadzonej na cokole (pierwotnie z cegie³). Ta litera to tzw. zaj±czek, dwa palce d³oni u³o¿one w literê V oznaczaj±c± zwyciêstwo (ang. victory), gest Winstona Churchilla, premiera Wielkiej Brytanii, z lat drugiej wojny ¶wiatowej. Umieszczono na niej jedena¶cie tablic z wa¿nymi w dziejach Nowej Huty datami, poczynaj±c od 1960 r. i obrony krzy¿a, datê wyboru Karola Wojty³y i daty jego pobytów w Nowej Hucie, datê powstania „Solidarno¶ci” i inne. U podstawy umieszczono or³a w koronie. Poni¿ej, na cokole znajduj± siê cztery tablice upamiêtniaj±ce: obronê krzy¿a nowohuckiego, wybór Karola Wojty³y na papie¿a, wydarzenia grudniowe w Gdañsku w 1970 i powstanie Solidarno¶ci w 1980 oraz upamiêtniaj±c± powstanie NSZZ „Solidarno¶æ” w Nowej Hucie.
(mp)
16 grudnia br. (w przysz³y pi±tek) o godz. 17.00 w Galerii Gil Politechniki Krakowskiej przy ul. Warszawskiej 24 odbêdzie siê wernisa¿ wystawy „Ko¶cielniki i okolice” Bo¿eny Topór-Karpiñskiej.
Autorka prac, które bêdzie mo¿na zobaczyæ na wystawie ukoñczy³a filologiê polsk± na Uniwersytecie Jagielloñskim i uczy w szkole podstawowej. Ma te¿ za sob± podyplomowe studia na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie w klasie prof. Andrzeja Bednarczyka oraz aneks w pracowni tkaniny artystycznej prof. Ma³gorzaty Buczek-¦ledziñskiej.
- Na obecnej, jesienno-zimowej wystawie prezentujê siê w jednej technice – suchej pasteli.
Tytu³ wystawy: Ko¶cielniki i okolice zwi±zany jest z miejscem, gdzie od 17 lat mieszkam. Ko¶cielniki to zapomniane miejsce. W 1973 r. awansowa³o z pozycji wsi od osiedla i zosta³o w³±czone w granice miasta Krakowa. I choæ od kilku lat przybywa nowych domów, to nadal wiele tu dziko¶ci przyrody, chaszczy, traw, ba¿antów, sarnich i zajêczych rodzin. W Ko¶cielnikach mam swoj± pracowniê i ma³± Galeriê na koñcu ¶wiata. Okoliczne pejza¿e inspiruj± i choæ moje prace maj± charakter mimetyczny, to mam nadziejê, ¿e uda³o mi siê nadaæ im w³asn± stylistykê i charakter. Sama technika pastelowa daje wiele satysfakcji, kiedy efekty – zdawa³oby siê niemo¿liwe do uzyskania – staj± siê mo¿liwe. To motywuje do dalszych poszukiwañ malarskich – powiedzia³a nam Bo¿ena Topór-Karpiñska, zapraszaj±c na wernisa¿ swoich pasteli.
(f)
Bo¿ena Topór-Karpiñska: Etiuda zimowa na dwie rêce.
Od pa¼dziernika 2014 roku w osiedlu Górali dzia³a antykwariat. „Nowy wspania³y ¶wiat” prowadz± Maria i Rados³aw Smagowiczowie. Czy Nowohucianie czytaj± ksi±¿ki?
– W Nowej Hucie jest du¿o starszych osób, które tak naprawdê „siedz±” w ksi±¿kach. A teraz gdy siê pojawi³y, jak u nas, tanie ksi±¿ki - korzystaj± z tej mo¿liwo¶ci. Wielu chce „odzyskaæ” ksi±¿ki przeczytane w m³odo¶ci, zagubione podczas przeprowadzek, wielu odbudowuje ksiêgozbiór – odpowiadaj± antykwariusze.
Poza tym, gdzie dzi¶ w Nowej Hucie mo¿na kupiæ ksi±¿ki? Po likwidacji „Skarbnicy” zosta³a jedna ksiêgarnia, ale w niej jest du¿o mniejszy wybór ksi±¿ek. W druga stronê – do antykwariatu - wêdruj± ksi±¿ki przede wszystkim w przypadku ¶mierci w³a¶ciciela.
Na pólkach antykwariatu w os. Górali jest dzi¶ oko³o 11 tys. pozycji. To wydawnictwa, których dzi¶ nie kupimy w ksiêgarniach. Odwiedzaj±cy antykwariat poszukuj± przede wszystkim beletrystyki, ale du¿ym powodzeniem ciesz± siê kulinaria, ksi±¿ki historyczne, reporta¿e i ksi±¿ki dla dzieci.
Antykwariat Smagowiczów dzia³a ju¿ prawie 12 lat.
- Wychowywali¶my siê w Nowej Hucie. Potem prowadzili¶my antykwariat na Ruczaju. Po piêtnastu latach wrócili¶my do Nowej Huty. Tu warunki ¿ycia s± lepsze. Mo¿na przej¶æ na skróty do Placu Centralnego, nie trzeba omijaæ ogrodzeñ. A Ruczaj staje siê osiedlem ogrodzeñ…
Nas te¿, jako lokal z firm± ogrodzono i to oddzieli³o nas od klientów. Podjêli¶my decyzjê o powrocie do Nowej Huty. Tu s± – co wa¿ne - du¿o wiêksze lokale i czynsze ni¿sze – mówi± antykwariusze. I dodaj±, ze w sytuacji kiedy Nowa Huta jest zaniedbywana i ci±¿y na niej niekorzystny stereotyp, trzeba daæ szansê ró¿nym inicjatywom. I oni taka daj±…
Jako jedni z pierwszych weszli w sprzeda¿ ksi±¿ek przez internet. - Jak ruszali¶my z antykwariatem sprzeda¿ internetowa ksi±¿ek raczkowa³a. My weszli¶my od razu ze sprzeda¿± - najpierw przez Allegro, dzi¶ przez w³asn± stronê. Mieli¶my bazê - ile¶ tysiêcy ksi±¿ek, bazê zbudowana, nasz± w³asno¶ci±… Nie mamy komisu – podkre¶laj± Maria i Rados³aw Smagowicz.
Zaskakuj±ce jest, ¿e w Nowej Hucie te¿ wielu ludzi kupuje ksi±¿ki przez internet. Albo wypatrz± na stronie internetowej i przyje¿d¿aj± do antykwariatu. Na stronie znajduje siê 11 tys. ksi±¿ek, reszta czeka na zinwentaryzowanie.
Ich klienci, czytelnicy, szukaj± czasem pozycji, których nie ma na rynku. Wydawnictw niekoniecznie starych, ale o niskim nak³adzie, wydanych np. trzy lata temu. I nie jest regu³± , ¿e w antykwariacie taka ksi±¿ka bêdzie tañsza. Odwrotnie: rzecz, która wówczas kosztowa³a 50 z³, dzi¶ mo¿e kosztowaæ 300! I czytelnicy, szukaj±cy akurat takiej pozycji s± w stanie tê sum zap³aciæ. W tej grupie znajduj± siê równie¿ stare wydawnictwa, które z powodu wyga¶niêcia praw autorskich nie s± wznawiane. To czêsto pozycje wydawane w latach dziewiêædziesi±tych, gdy zagraniczni wydawcy rezygnowali z praw autorskich wobec wydawnictw polskich. Dzi¶ tych ostatnich na zakup praw autorskich nie staæ, dlatego je¶li wydawnictwa pojawiaj± siê – to okrojone, bez - lub z mniejsz± liczb± zdjêæ.
Co ciekawe – d³ugo miejsca, na pó³ce antykwariatu, nie zagrzewaj± ksi±¿ki o tematyce nowohuckiej. - W tym momencie na pó³ce mamy dwie pozycje… - mówi± antykwariusze z Nowej Huty. Dodaj±, ze bardzo du¿ym zainteresowaniem ciesz± siê katalogi z wystaw w Muzeum Historycznym – Dzieje Nowej Huty. - Ostatnio poszukiwali¶my katalogu z wystawy „Nowohucki Design”. Znale¼li¶my w antykwariacie w Londynie - za 150 funtów...
(krys)
Zdesperowani mieszkañcy ul. Glinik zdecydowali siê walczyæ o swoje bezpieczeñstwo. Droga wzd³u¿ której chodz± ka¿dego dnia pozbawiona jest pobocza a stan jej nawierzchni jest fatalny. Na trasie, któr± dodatkowo je¿d¿± autobusy MPK, w ci±gu ostatniego roku dosz³o do trzech powa¿nych wypadków.
Walka mieszkañców o remont tej ulicy trwa od lat. Petycjê w tej sprawie podpisa³o ponad tysi±c osób! Po interwencjach u wojewody Ma³opolski, prezydenta Miasta Krakowa i w Radzie Miasta w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2015-2018 zabezpieczone zosta³y ¶rodki na remont i przebudowê wraz z odwodnieniem ul Glinik. W kolejnych latach na realizacjê tego zadania zaplanowano na rok 2016 – 1 mln z³otych, 2017 - 2 mln i na 2018 – 7 mln. Nagle zaplanowane pieni±dze z WPF zniknê³y. – Kiedy zobaczy³am projekt bud¿etu Rady Miasta na 2017 rok ,w którym jest jedynie 100 tysiêcy na ul. Glinik nie wiedzia³am jak powiedzieæ o tym mieszkañcom. Ba³am siê ich reakcji – mówi Katarzyna Frankiewicz radna z tego okrêgu.
Ulica nie ma pobocza, jest tras± po której je¿d¿± dwie linie autobusowe. Mieszkañcy którzy musza pokonaæ ta drogê id± po jezdni, która w niektórych miejscach jest tak w±ska, ze nie mog± siê min±æ samochody. Sytuacjê pogarsza fatalny stan nawierzchni, która ma dos³ownie „poszarpane brzegi”.
Mieszkañcy wziêli sprawy w swoje rêce i udali siê na sesjê Rady Miasta aby „wymóc” na decydentach uwzglêdnienie remontu tej ulicy w bud¿ecie. – Uj±³ siê za nami radny Andrzej Mazur, który wyst±pi³ na sesji Rady Miasta w imieniu mieszkañców ul. Glinik. To ¿e nie mieszkamy w centrum nie oznacza, ze nasze potrzeby maj± byæ ignorowane zw³aszcza, ¿e nie oczekujemy cudów chcemy jedynie bezpiecznie móc doj¶æ do w³asnych domów. – mówi Katarzyna Frankiewicz.
Determinacja mieszkañców zrobi³a wra¿enie na obecnych. Obecny na sesji prezydent Miasta Jacek Majchrowski zadeklarowa³, ¿e na realizacje tego zadania znajda siê pieni±dze. – Dopóki na ul Glinik nie zostanie wbita pierwsza ³opata my ju¿ nikomu nie wierzymy - mówi± mieszkañcy i dodaj± - Mamy nadziejê, ¿e obiecanych pieniêdzy tym razem nikt nam nie odbierze.
(a³)
7 grudnia br. po raz pierwszy w Teatrze £a¼nia Nowa – Wieloryb The Globe
Przed nami niecodzienna premiera i niecodzienny spektakl. „Wieloryb the Globe” to tekst Matusza Paku³y dedykowany Krzysztofowi Globiszowi. Po udarze mózgu aktor powróci³ na scenê rol± w przedstawieniu Podopieczni w re¿yserii Paw³a Mi¶kiewicza w Narodowym Starym Teatrze. Krzysztof Globisz wci±¿ jest w trakcie rehabilitacji, dziêki której stopniowo pokonuje parali¿ i afazjê.
Krzysztof Globisz jako tytu³owy WIELORYB – wielki p³etwal wyrzucony na brzeg oceanu. Zuzanna Skolias i Marta Ledwoñ jako dzia³aczki Greenpeace’u, które próbuj± go ratowaæ, polewaj± go wod± i ¶piewaj± mu piosenki. Ale kto tu komu i w czym pomo¿e, to siê jeszcze oka¿e. Tekst wielokrotnie nagradzanego Mateusza Paku³y to sztuka o empatii, o wychodzeniu z choroby i niesieniu pomocy, o s³owach i o tym, czego s³owa nie s± w stanie powiedzieæ, o sile muzyki i jej uzdrawiaj±cej mocy, o czu³o¶ci, rodzeniu dzieci, o granicach wyobra¼ni.
Eva Rysová by³a asystentk± Globisza przy dyplomie Elektra rocznika aktorskiego Zuzanny Skolias
i Marty Ledwoñ – aktorek graj±cych teraz w spektaklu Wieloryb the Globe. Globisz by³ ich nauczycielem i mistrzem. Tamta praca z nim podczas studiów stanowi dla nich do tej pory wa¿ny punkt odniesienia. Eva mówi, ¿e gdyby nie spotka³a Globisza na swojej drodze, byæ mo¿e nie zosta³aby re¿yserk± teatraln±.
Teraz s± teamem artystycznym. Kiedy tylko nadarza siê okazja, pracuj± razem. Odk±d Krzysztof Globisz zachorowa³, my¶leli, co dla niego zrobiæ. Od kiedy okaza³o siê, ¿e Globisz powoli, ale sukcesywnie, wychodzi z parali¿u i afazji, ¿e siê nie poddaje, ¿e rehabilitacja przynosi sukcesy; wiedzieli, ¿e to musi byæ spektakl, i ¿e Globisz musi w nim zagraæ.
- Dotar³a do nas dobra wiadomo¶æ, ¿e Krzysztof dosta³ równolegle inn± propozycjê zagrania w „Podopiecznych” w Starym Teatrze, i ¿e j± przyj±³. Wiedzieli¶my, ¿e bêdziemy musieli pokonaæ ró¿ne przeszkody, mieli¶my ¶wiadomo¶æ, ¿e mog± pa¶æ oskar¿enia, ¿e ¿erujemy na jego chorobie. D³ugo przymierza³em siê do pisania tego tekstu i d³ugo go pisa³em – mówi Mateusz Paku³a.
Wszystkie te zewnêtrzne bariery i znaki zapytania przesta³y byæ istotne wobec zetkniêcia z Globiszem. Kluczowa dla ca³ego procesu by³a jego reakcja – pozytywna, entuzjastyczna – pomys³ Mateusza Paku³y bardzo mu siê spodoba³.
On zawsze by³ szalony, totalny artysta z wielkim szalonym umys³em. I taki pozosta³. Sporo siê w nim zmieni³o odk±d zachorowa³, ale nie to. Odwaga podejmowania artystycznego ryzyka, wolno¶æ my¶lenia, poczucie humoru i dystans do samego siebie – to nadal pozwala mu tworzyæ, graæ, wróciæ do pracy w teatrze, mimo trudno¶ci z mówieniem.
Autor: Mateusz Paku³a. Re¿yseria: Eva Rysová. Scenografia: Marcin Chlanda. Kostiumy: Marcin Chlanda. Muzyka: Zuzanna Skolias, Antonis Skolias. Choreografia: Cezary Tomaszewski.
Re¿yseria ¶wiat³a: Mateusz Wajda. Obsada: Krzysztof Globisz, Zuzanna Skolias, Antonis Skolias, Marta Ledwoñ.
Spektakle: 7 i 8 grudnia, godz. 19.00 oraz 9 grudnia, godz. 20.00.
(f)
11 listopada br., na Placu Matejki, w trakcie krakowskich obchodów ¦wiêta Niepodleg³o¶ci wojewoda ma³opolski Józef Pilch odznaczy³ p. Jadwigê Matuszczyk z Pleszowa – Kujaw Krzy¿em Orderu Krzy¿a Niepodleg³o¶ci. Odznaczenie przyzna³ prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Andrzej Duda. Flagê bia³o-czerwon± p. Jadwidze Matuszczyk wrêczy³ premier Jaros³aw Gowin.
Mieszkanka Pleszowa - Kujaw uhonorowana zosta³a za udzia³ w walce o woln± Polskê w ramach Batalionów Ch³opskich w czasie II wojny ¶wiatowej. Uroczysto¶æ przebieg³a w podnios³ej atmosferze Narodowego ¦wiêta Niepodleg³o¶ci.
(f)
Fina³ konkursu „Nowohuccy kombatanci w walkach w czasie II wojny ¶wiatowej” – M³odzi laureaci nagrodzeni
W auli Domu Kombatanta RP Muzeum Czynu Zbrojnego uroczy¶cie og³oszono wyniki konkursu plastycznego dla dzieci i m³odzie¿y „Nowohuccy kombatanci w walkach w czasie II wojny ¶wiatowej” oraz wrêczono nagrody m³odym laureatom. Do konkursu zosta³y zaproszone dzieci i m³odzie¿ nowohuckich szkó³ i przedszkoli, które znakomicie poradzi³y sobie z nie³atwym tematem. Celem konkursu by³o zaprezentowanie w³asnych wyobra¿eñ wojny na podstawie wspomnieñ kombatantów i zbiorów muzealnych Muzeum Czynu Zbrojnego. Konkurs plastyczny oraz wystawa prac u¶wietni³y obchody 98. rocznicy odzyskania niepodleg³o¶ci. W tej uroczysto¶ci wziêli liczny udzia³ zaproszeni kombatanci, a spotkanie u¶wietni³ wystêp 25 osobowej grupy przedszkolaków z programem patriotycznym z Przedszkola Samorz±dowego „Z³ote nutki” z osiedla S³onecznego. Zachowanie dla potomnych, wspomnieñ i pamiêci o dokonaniach naszych kombatantów powinno byæ nasz± powinno¶ci±. Najwiêcej prac nagrodzonych pochodzi³o z przedszkoli samorz±dowych: nr 107 „S³oneczne nutki” z os. S³onecznego oraz nr 96 „Pod ¶wierkami” z os Zielonego 27. W grupie przedszkolaków I miejsce zajê³a Karolina Krzak prac± „Jak wyzwalano Kraków”, II miejsce zajê³a Gabrysia ¦wiêtach prac± „Walka o Wawel”, a III miejsce Tomasz Król prac± „¯o³nierz i czo³g”. W tej kategorii wiekowej wyró¿niono dwie prace Anny Nogi „Nasi Bohaterowie” oraz Macieja Kawy „Wojsko polskie”. W grupie starszaków I miejsce zajê³y ex aequo dwie prace: Jakuba Grzywiñskiego „Walcz±ce Wojsko Polskie” oraz Krystiana Skierlika „Bohaterstwo z Now± Hut± w tle”. II miejsce zaj±³ Oskar Lorek „Nigdy wiêcej wojny” a III miejsce Miko³aj Sala „Walcz±cy ¿o³nierze”. Wyró¿nienie w tej kategorii wiekowej otrzyma³ Kacper ¦liwa „Nasi bohaterowie”. Na szczególne wyró¿nienie zas³ugiwa³a praca zbiorowa du¿a makieta „Wojenko wojenko” dziesiêciu przedszkolaków z Samorz±dowego Przedszkola nr 109 mieszcz±cego siê na osiedlu Uroczym 9. Po uroczystym wrêczeniu nagród kpt Franciszek Bary³a 93 letni ¿o³nierz AK oprowadzi³ dzieci po muzeum. Uroczysto¶æ zakoñczy³o wspólne ¶piewanie piosenek oraz pie¶ni legionowych i wojskowych. Konkurs ten odby³ siê w ramach projektu, realizowanego przez Ma³opolsk± Fundacjê Dom Kombatanta RP Muzeum Czynu Zbrojnego, pod nazw± „Wspieranie kombatantów przez integracjê ¶rodowiska kombatanckiego z m³odzie¿±” - wspó³finansowanego ze ¶rodków Gminy Miejskiej Kraków.
(mp)
Fina³owy koncert jest zwieñczeniem zmagañ niepe³nosprawnych artystów prezentuj±cych swoje talenty i osi±gniêcia podczas 4 dni Krakowskich Spotkañ Artystycznych GAUDIUM w Nowohuckim Centrum Kultury. Wziê³o w nich udzia³ ponad 1000 osób z terenu województwa ma³opolskiego oraz zespo³y z woj. ¶l±skiego, z Warszawy, a tak¿e zespó³ z Bia³orusi. Podczas Koncertu Laureatów zosta³y zwyciêzcom wrêczone nagrody.
Organizatorem Krakowskich Spotkañ Artystycznych Gaudium jest Stowarzyszenie Pomocy Socjalnej Gaudium et Spes w Krakowie. Nieod³±cznym corocznym elementem Koncertu Laureatów jest wrêczenie statuetki - Anio³a dla osoby szczególnie zas³u¿onej promuj±cej idee pomocy drugiemu cz³owiekowi. W tym roku Zarz±d Stowarzyszenia postanowi³ uhonorowaæ tytu³em POSTACI GAUDIUM 2016 Brata Eugeniusza Kreta Prze³o¿onego Prowincji Polskiej Zakonu Szpitalnego ¦wiêtego Jana Bo¿ego - Bonifratrów. W zwi±zku z jego wyjazdem do Rzymu nagrodê odebrali Katarzyna Wojtanowicz, cz³onek Zarz±du Bonifraterskiej Fundacji Dobroczynno¶ci w Konarach oraz Br. Grzegorz Wielki Przeor Konwentu Bonifratrów w Konarach.
Koncert u¶wietnili: Wiceprzewodnicz±cy Rady Miasta Krakowa S³awomir Pietrzyk; Pe³nomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Osób Niepe³nosprawnych Bogdan D±sal; ¿ona b. konsula niemieckiego w Krakowie p. Lee-Elisabeth Hölscher-Langner; Radne Dzielnicy XVII – Bogumi³a Drabik, Ma³gorzata B±k; Skarbnik Powiatu Krakowskiego – Bogumi³a Glica, dyrektorzy domów pomocy spo³ecznej, ¶rodowiskowych domów samopomocy, warsztatów terapii zajêciowej, o¶rodków wsparcia, a tak¿e sponsorzy: Lidia Serafin z Cukierni na os. Zielonym, Galina Kowalska z artystycznej pracowni bi¿uterii, Karolina Nowak z Biura Plus, Ryszard Pichola z drukarni Linea, Aleksander Luty z Firmy Alekspol, Anna Zawodni. Go¶cie wrêczali laureatom nagrody i wyró¿nienia. (mp)
Wydawa³oby siê, ¿e przebywanie w otoczeniu przyrody to przywilej a mieszkanie w pe³nej ro¶lin okolicy powinno dawaæ rado¶æ i u³atwiaæ relaks. Niestety nie wszystko jest takie jak siê wydaje a jak mówi powiedzenie, „co za du¿o to i ¶winia nie zje”. S± w Nowej Hucie miejsca gdzie drzewa zdecydowanie utrudniaj± mieszkañcom ¿ycie. Do takich nale¿y osiedle – nomen omen – Zielone. – Czy my mieszkamy w lesie? – ¿al± siê jego mieszkañcy, którzy przed oknami swoich mieszkañ maj± a¿ trzy szpalery drzew. – W mieszkaniach jest ciemno, nawet w po³udnie! Musimy zapalaæ sztuczne o¶wietlenie, marzniemy! – wymieniaj± jednym ci±giem konsekwencje tej sytuacji. W pomoc mieszkañcom zaanga¿owa³ siê radny tego miejsca Adam Krztoñ. – Staram siê tematem zainteresowaæ inspektorów Zarz±du Zieleni Miejskiej. Kiedy tylko pojawimy siê w okolicy mieszkañcy od razu podchodz±, rozmawiaj± zg³aszaj± swoje uwagi. Uda³o siê poprzycinaæ niektóre z drzew, ale to kropla w morzu potrzeb. Tu potrzebne jest kompleksowe dzia³anie! Konsekwentne przerzedzanie koron drzew. – mówi radny. Byæ mo¿e czê¶æ drzew nale¿a³oby po prostu wyci±æ? Problem bez w±tpienia istnieje, czy jednak istnieje jego – satysfakcjonuj±ce wszystkich - rozwi±zanie?
Wielu z nas lubi spacerowaæ po mocno zadrzewionych terenach, czy jednak chcieliby¶my mieszkaæ w takiej okolicy i zrezygnowaæ z nas³onecznionego mieszkania? Do sprawy na pewno wrócimy.
(a³) fot autor
30 wrze¶nia 2016 zakoñczone zosta³y prace zwi±zane z instalacj± zmodernizowanej sygnalizacji alarmu przeciwpo¿arowego w nale¿±cym do Opactwa OO. Cystersów w Mogile drewnianym ko¶ciele ¶w. Bart³omieja Aposto³a. Przedsiêwziêcie objê³o swoim zakresem ca³o¶æ budynku - zainstalowano 32 zestawy czujek. Projekt dofinansowany by³ ze ¶rodków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Koszt realizacji wyniós³ 31 tys. z³, z czego wk³ad MKiDN to 25 tys. z³.
Ko¶ció³ parafialny ¶w. Bart³omieja Aposto³a Mogile posiada wielk± warto¶æ w¶ród zabytków Ma³opolski. Powsta³ w 1466 r. jako ¶wi±tynia dla wiernych – zgodnie z tradycj± cystersk±, ko¶cio³y klasztorne s³u¿y³y bowiem jedynie zakonnikom. Budowniczym ko¶cio³a by³ cie¶la Maciej M±czka, którego nazwisko upamiêtnia widniej±ca w po³udniowym portalu inskrypcja.
Ko¶ció³ek by³ niszczony przez po¿ary i wojny a¿ do 1740 r., kiedy to rozpoczêto prace przy jego modernizacji, zachowuj±c jednak gotycki uk³ad przestrzenno-konstrukcyjny. Wtedy w³a¶nie dobudowano kaplice boczne oraz nawê poprzeczn±, co do dzi¶ wyró¿nia budowlê na tle drewnianych ko¶cio³ów Ma³opolski.
Poza unikatowym uk³adem przestrzennym, ¶wi±tyniê wyró¿nia pó¼nobarokowy wystrój. Oprócz o³tarzy z 1639 i 1766 r., wnêtrze wzbogaca rokokowa polichromia z portretami biskupów, herbem Odrow±¿ów, przedstawieniami papie¿y oraz scenami ze ¶wiêtymi – Piotrem, Paw³em, Bernardem z Clairvaux, czy Izydorem.
Ko¶ció³ek ¶w. Bart³omieja pod wzglêdem konstrukcyjnym stanowi wyj±tek w¶ród drewnianych ko¶cio³ów Ma³opolski, które przecie¿ charakteryzuje jednonawowy uk³ad i jednolita wiê¼ba dachowa. Budowla ta to jedyny znany gotycki obiekt tej kategorii, którego rozwi±zanie architektoniczne przedstawia uk³ad trójnawowy.
System sygnalizacji przeciwpo¿arowej pod³±czony do monitoringu Pañstwowej Stra¿y Po¿arnej jest w dzisiejszych czasach niezbêdnym wyposa¿eniem tej klasy zabytków. Dziêki ¶rodkom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zamontowany system umo¿liwia natychmiastow± lokalizacjê miejsca powstania po¿aru i wczesn± interwencjê ga¶nicz±. Teraz tak cenny i unikatowy, a - ze wzglêdu na zastosowany budulec – mocno nara¿ony na zajêcie ogniem zabytek, jest odpowiednio zabezpieczony.
o. Wincenty Zakrzewski OCist
Ogl±danie ¶wiata przez dziurkê od klucza ma jakie¶ plusy, ale te¿ mnóstwo minusów. Plusem na pewno jest to, ¿e nikt nas nie widzi. Du¿y minus to w±ska perspektywa widzianej rzeczywisto¶ci. Archeolodzy próbuj± wyja¶niæ jak najwiêcej zagadek z przesz³o¶ci, dlatego staraj± siê by ta „dziurka do pradziejów” by³a jak najszersza.
Metody poznawcze archeologii s± coraz liczniejsze, jednak nic nie zast±pi bezpo¶redniego kontaktu z zabytkami i innymi ¶ladami dzia³alno¶ci cz³owieka, przykrytymi p³aszczem czasu. Oczywi¶cie mo¿na zbieraæ liczne zabytki le¿±ce w wielu miejscach na powierzchni ziemi lub czekaæ a¿ kto¶ je przyniesie i pouk³adaæ je potem w gablotach muzealnych. Gdyby to wystarcza³o, archeolodzy zmienili by siê w górników odkrywkowych, którzy przy pomocy koparek, spychaczy wsypywaliby warstwy gleby na du¿e sita i z nich zbieraliby stare naczynia, narzêdzia, broñ, ozdoby itp. Mo¿na te¿ korzystaæ z metody naszych bogatszych przodków czyli za pieni±dze lub drog± wymiany nabywaæ zabytki z ca³ego ¶wiata np. z Chin, Egiptu, Peru. W prawdziwym odkrywaniu przesz³o¶ci liczy siê jednak kontekst zabytku, czyli najpro¶ciej t³umacz±c otoczenie w jakim go znaleziono. Przyk³adowo wydobywaj±c z ziemi, przy pomocy wykrywacza, metalowy przedmiot nie wiemy czy le¿a³ w k±cie domu czy te¿ stanowi³ wyposa¿enie zmar³ego w grobie. W okresie miêdzywojennym kiedy na skutek obni¿enia poziomu wody w okolicach Biskupina ods³oni³y siê dziwne drewniane konstrukcje, okoliczni ch³opi zaczêli znajdowaæ liczne zabytkowe przedmioty. Gdyby ówcze¶ni polscy archeolodzy skupili siê wy³±cznie na dostarczanych im zabytkach nie odkryliby du¿ej osady obronnej kultury ³u¿yckiej zbudowanej prawdopodobnie oko³o VIII w p.n.e., a której rekonstrukcjê mo¿emy podziwiaæ do dzisiaj. Zastosowano wtedy wiele nowoczesnych metod dokumentowania i analizy znalezisk. Wykonywano m.in. zdjêcia z aparatu podczepionego do balonu na uwiêzi, wype³nionego helem. Starano siê te¿ ods³oniæ jak najwiêksz± powierzchniê by poznaæ rozplanowanie grodu. Du¿a przestrzeñ pozwala bowiem lepiej spojrzeæ na wiêksze za³o¿enia takie jak osady, cmentarzyska. Odkryty w ma³ym wykopie fragment muru nic nam nie mówi o ca³ym budynku. Dopiero odkrycie wszystkich jego elementów pozwala odtworzyæ lepiej jego konstrukcjê. Czasami wielkie inwestycje wymuszaj± konieczno¶æ du¿ych prac archeologicznych. W okolicach Krakowa podczas budowy autostrad i dróg szybkiego ruchu przez ostatnich kilkana¶cie lat pracowali i pracuj± ca³e grupy archeologów, odkrywaj±c przesz³o¶æ.
Na terenie Nowej Huty badania szerokop³aszczyznowe prowadzono od pocz±tku lat piêædziesi±tych. Socjalistyczna w³adza postanowi³a zamieniæ podkrakowskie urodzajne gleby w kombinat metalurgiczny. Poniewa¿ tempo prac budowlanych by³o du¿e, szybko musieli te¿ pracowaæ archeolodzy. Wykonali mnóstwo ciê¿kiej pracy. Efektem ich pracy by³y liczne opracowania naukowe oraz tysi±ce pude³ek ze znaleziskami. Uda³o siê te¿ ods³oniæ du¿y fragment pradziejów regionu.
Archeologia jest nauk±, która potrzebuje czasami rozmachu w swoich poczynaniach. Pomocne w tym s± du¿e badania wykopaliskowe odpowiednio finansowane by mo¿na by³o podczas nich zastosowaæ najnowsze metody analizy. Nie da siê patrzeæ na przesz³o¶æ przez maleñk± dziurkê od klucza i do poznawania jej korzystaæ ze starych sposobów badawczych. Szersze spojrzenie i zastosowanie nowatorskich metod badawczych pozwala lepiej poznaæ nasze pradzieje.
Janusz Bober
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
