Czy w dawnej kaplicy parafialnej na Szklanych Domach powstanie CENTRUM PAMIÊCI SOLIDARNO¦CI
W nowej kaplicy, w nocy 24 grudnia 1982 roku po raz pierwszy odprawiona zosta³a pasterka. Od tamtego czasu kaplica pe³ni³a rolê ko¶cio³a – do czasu wybudowania obecnego. Na zapleczu duszpasterskim zbierali siê dzia³acze Duszpasterstwa Hutników, tam organizowano pomoc dla represjonowanych hutników, a w 1988 siedzibê znalaz³ w nim Komitet Obywatelski, który organizowa³ kampaniê wyborcz± dla Nowej Huty i siedemnastu okolicznych gmin. Po oddaniu do u¿ytku nowego, du¿ego ko¶cio³a, w kaplicy odbywa³y siê okazjonalne nabo¿eñstwa, rekolekcje dla m³odzie¿y, w 20 rocznicê powstania „Solidarno¶ci” zorganizowano tam wystawê pami±tek i dokumentów z czasów tzw. pierwszej „Solidarno¶ci i z okresu stanu wojennego. Dzi¶ najczê¶ciej kaplica stoi pusta. Pomys³ na jej wykorzystanie pojawi³ siê pod koniec ubieg³ego roku.
List otwarty do proboszcza parafii
13 grudnia 2006 r., w 25 rocznicê wprowadzenia stanu wojennego, dzia³acze Duszpasterstwa Hutników zwrócili siê do proboszcza parafii M. B. Czêstochowskiej na Szklanych Domach, o. Niwarda Karszni z listem otwartym. Napisali w nim m. in.: „W ostatnim okresie przy naszym ko¶ciele powsta³y dwa bardzo wa¿ne monumenty upamiêtniaj±ce historiê ostatnich lat naszej Ojczyzny. Pierwszy z ich, to tablica po¶wiêcona 25-leciu „Solidarno¶ci” oraz 15-leciu wyborów do odrodzonego samorz±du. Drugi, to okaza³y pomnik ks. Jerzego Popie³uszki. Nie jest przypadkiem, ¿e w³a¶nie tu, w tym miejscu, i przy tym ko¶ciele, usytuowane zosta³y te dwa pomniki pamiêci narodowej.
Tu bowiem, w latach stanu wojennego, zorganizowane zosta³o Duszpasterstwo Hutników, bêd±ce w rzeczywisto¶ci fili± Komisji Robotniczej Hutników, które prowadzi³o bardzo szerok± dzia³alno¶æ na rzecz wiêzionych, represjonowanych i chorych hutników, jak równie¿ innych zak³adów. W ramach akcji charytatywnej organizowano kolonie, obozy, zimowiska, imprezy ¶w. Miko³aja i choinki na Bo¿e Narodzenie. Prowadzone by³y wyk³ady, wy¶wietlano filmy i organizowano imprezy patriotyczne. Na Szklanych Domach by³o g³ówne centrum wspierania strajku w 1988 roku (…). To wszystko sprawia, ¿e jest to miejsce wyj±tkowe i szczególne dla Nowej Huty (…) W konsekwencji powy¿szych faktów nasuwa siê nieodparcie wniosek o potrzebie utworzenia w tym miejscu Centrum Pamiêci Solidarno¶ci (…). Zwracamy siê do Ojca Proboszcza z apelem o rozwa¿enie mo¿liwo¶ci przeznaczenia na ten cel starej kaplicy, w mo¿na by zgromadziæ liczne pami±tki niszczej±ce dot±d w prywatnych zbiorach, umie¶ciæ sztandary z przedsiêbiorstw i zak³adów, które czêsto ju¿ nie istniej± i gdzie równie¿ prowadzono by dzia³alno¶æ edukacyjn± dla m³odzie¿y”.
List otwarty do cz³onków Duszpasterstwa Hutników
O. dr Niward Karsznia odpowiedzia³ bardzo szybko. Tak¿e listem otwarty, który – opatrzony dat± 1 lutego 2007 r. - zamieszczony zosta³ na ³amach parafialnego dodatku do tygodnika „¬ród³o”. O. Niward pisa³ w nim: „Uradowa³ mnie zg³oszony zamys³ utworzenia w dawnej kaplicy Centrum Pamiêci Solidarno¶ci. Jestem pewien, ¿e je¶li pomys³ zyska przychylno¶æ spo³eczno¶ci Nowej Huty, to móg³by tu powstaæ prawdziwy pomnik Solidarno¶ci! Teren przy ¶wi±tyni na os. Szklane Domy jest jak najbardziej godnym miejscem na powstanie takiego Centrum. (…) Jak s³usznie zauwa¿yli hutnicy z Duszpasterstwa Hutników, jest tyle pami±tek tamtych lat, ¿e czas najwy¿szy uratowaæ je przed zaprzepaszczeniem, zapomnieniem, zniszczeniem. Zw³aszcza, ¿e ¶wiadków tamtych lat coraz mniej… A co wa¿niejsze, nale¿y ods³oniæ tajemnicê ich walki. Wielu z nich, skromnych ludzi, do dzisiaj nie ujawnia swoich zas³ug, nie tyle z obawy, co ze skromno¶ci. A wiêc nale¿y siê im taki gest, ho³d, pochylenie czo³a przed ich nazwiskiem, w³a¶nie tutaj, w tej Izbie pamiêci, niech znajdzie siê dla nich miejsce”.
To najlepsze miejsce dla Centrum Pamiêci Solidarno¶ci
- Bardzo nas ucieszy³a postawa Ojca Proboszcza – mówi± Zbigniew Ferczyk i Józef Sroka, jedni z pomys³odawców powstania Centrum Pamiêci Solidarno¶ci. Cieszy nas jego otwarto¶æ na ten pomys³.
- To idealne miejsce na powstanie Izby Pamiêci – dodaje Zbigniew Ferczyk. Przede wszystkim dlatego, ¿e kaplica znajduje siê w centrum starej czê¶ci Nowej Huty. Jest dostêpna dla wszystkich. Co prawda na terenie Mittal Steel Poland S.A. istnieje Izba Pamiêci po¶wiêcona hutniczej „Solidarno¶ci”, ale cz³owiekowi z miasta bardzo trudno tam siê dostaæ. Przecie¿ dzisiaj huta, to teren prywatny. Przed hutniczym biurowcem, gdzie znajduje siê wspomniana Izba Pamiêci, dzia³acze „Solidarno¶ci” postawili w latach dziewiêædziesi±tych pomnik. Odwiedzali go jednak najczê¶ciej tylko hutnicy. Na szczê¶cie, w 25 rocznicê powstania „Solidarno¶ci”, pomnik ten zosta³ przeniesiony na plac Centralny. Teraz ka¿dy mo¿e go zobaczyæ, czy z³o¿yæ pod nim kwiaty. Wydaje mi siê, ¿e podobnie powinno staæ siê z Centrum Pamiêci Solidarno¶ci. Taka placówka, je¶li ma pe³niæ funkcjê edukacyjn±, wychowawcz±, patriotyczn±, to powinna byæ ³atwo dostêpna. Powinna byæ w miejscu, gdzie niepotrzebne s± jakie¶ przepustki czy pozwolenia.
Czy stara kaplica znów zacznie têtniæ ¿yciem?
Pomys³ utworzenia Centrum Pamiêci Solidarno¶ci popar³y w³adze hutniczej „Solidarno¶ci” oraz w³adze Zarz±du Regionu NSZZ „Solidarno¶æ”. Je¶li projekt utworzenia Izby Pamiêci uda siê wprowadziæ w ¿ycie, stara kaplica znów zacznie têtniæ ¿yciem. Mo¿e siê staæ siê wspania³ym miejscem do prowadzenia lekcji z najnowszej historii Polski dla dzieci i m³odzie¿y, miejscem prezentacji dokumentalnych filmów, okoliczno¶ciowych wystaw, otwartych wyk³adów czy spotkañ dyskusyjnych.
- Zlokalizowanie Centrum Pamiêci Solidarno¶ci w dawnej kaplicy ma swoj± dodatkow± wymowê – dodaje nowohucki proboszcz, o. Niward Karsznia. – Pokazuje, ¿e „Solidarno¶æ” zawsze by³a ¶ci¶le zwi±zana z Ko¶cio³em. W ponurych latach stanu wojennego, zwi±zkowcy w Ko¶ciele szukali wsparcia i pomocy. Ko¶cio³y stawa³y siê miejscem tajnych spotkañ, a tak¿e miejscem, gdzie ukrywano zwi±zkowe sztandary.
Jan L. Franczyk
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
