Plenerowy konkurs plastyczny
NOWOHUCKIE PEJZA¯E M³odzie¿owy Dom Kultury im. Andrzeja Bursy i XXI Liceum Ogólnokszta³c±ce
im. Witkacego serdecznie zapraszaj± dzieci, m³odzie¿ i doros³ych do udzia³u w plenerowym konkursie plastycznym NOWOHUCKIE PEJZA¯E, organizowanym z okazji 60–lecia Nowej Huty.
30 maja i 6 czerwca (dwie kolejne soboty), w godzinach 10.30 – 13.30 na Placu Centralnym i alei Ró¿ (odcinek od placu Centralnego do alei Przyja¼ni) malujemy otaczaj±ce plac obiekty i perspektywy wychodz±cych z placu ulic. Sztalugi, papier, materia³y (farby akrylowe) i narzêdzia (zestawy pêdzli, palety) zapewniaj± organizatorzy. Na uczestników czekaj± liczne i atrakcyjne nagrody. Jako imprezê towarzysz±ca zaplanowano konkurs na fotoreporta¿ dokumentuj±cy przebieg pleneru. Udzia³ w nim mo¿e wzi±æ ka¿dy, kto dysponuje fotograficznym aparatem cyfrowym i do 9 czerwca dostarczy na adres organizatora (M³odzie¿owy Dom Kultury im. Andrzeja Bursy, os. Tysi±clecia 15) p³ytê CD z cyfrowym zapisem zdjêæ. Drugi dzieñ pleneru urozmaicaæ bêd± wystêpy estradowe, konkursy, quizy i bloki zabaw dla publiczno¶ci.
Pierwsza poplenerowa wystawa zostanie otwarta 15 czerwca w galerii M³odzie¿owego Dom Kultury im. Andrzeja Bursy. W czasie uroczystego wernisa¿u, po³±czonego z pokazem nagrodzonych reporta¿y fotograficznych, uczestnikom zostan± wrêczone nagrody i pami±tkowe dyplomy.
Zainteresowani udzia³em w plenerze mog± wcze¶niej zg³aszaæ swój akces do organizatora (tel. 012-648-49-95, e- mail mdk@mdk.krakow .pl) lub osobi¶cie w dniach pleneru od godz. 10.00 na placu Centralnym im. Ronalda Regana.
(f)
Nowa Huta: miasto – spo³eczeñstwo – transformacje. 60 lat historii
Interdyscyplinarna konferencja naukowa
W przysz³y czwartek i pi±tek (4 i 5 czerwca br.) odbêdzie siê interdyscyplinarna konferencja naukowa po¶wiêcona historii Nowej Huty zorganizowana przez Papiesk± Akademiê Teologiczn± przy wspó³pracy Rady Miasta Krakowa. Konferencja nosi tytu³: Nowa Huta: miasto – spo³eczeñstwo – transformacje. 60 lat historii. Poni¿ej publikujemy jej program. Organizatorzy zapraszaj± wszystkich zainteresowanych przesz³o¶ci± Nowej Huty. Wstêp jest wolny.
Czwartek, 4 czerwca - Sala obrad Rady Miasta Krakowa im. Stanis³awa Wyspiañskiego
+ godz. 10.00 - Uroczysta inauguracja z udzia³em Metropolity Krakowskiego Kardyna³a Stanis³awa Dziwisza, Przewodnicz±cej Rady Miasta Krakowa Ma³gorzaty Radwan-Ballady, Prezydenta Miasta Krakowa prof. Jacka Majchrowskiego i Rektora Papieskiej Akademii Teologicznej ks. prof. Jana Macieja Dyducha.
+ godz. 10.30-12.00 – referaty:
dr hab. Leszek Szaruga (UW), Jak budowa³a siê Nowa Huta
dr Barbara Klich-Kluczewska (UJ), Droga do Nowej Huty. Studium porównawcze do¶wiadczeñ
mgr Maciej Miezian (Muzeum Nowej Huty), Królewna Wanda i Stefan ¯eromski w walce o ideologiczne oblicze Nowej Huty
Czwartek, 4 czerwca - Opactwo Cystersów w Mogile
+ godz. 14.00-15.40 – referaty:
dr Jan Franczyk (UP im. KEN) Nowa Huta - triumf i upadek komunistycznej utopii
ks. dr hab. Jan Szczepaniak (PAT), O socjalistyczn± duszê mieszkañca Nowej Huty. Starania w³adz pañstwowych i partyjnych o laicyzacjê przestrzeni duchowej dzielnicy
ks dr hab. Józef Marecki (PAT), Aparat bezpieczeñstwa wobec opactwa mogilskiego
dr Marek Ha³aburda (PAT), Józef Gorzelany - ikona duchowieñstwa nowohuckiego
Dyskusja
+ godz. 16.00-17.15 – referaty:
dr Józef Szymon Wroñski (PAT), Architektura sakralna Nowej Huty 1949-1989
mgr Leszek Sibila, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Nowohucki design. Architektura wnêtrz i twórcy w l. 1949-1959
dr Katarzyna Jarkiewicz (WSFP „Ignatianum”), Design religijny w mieszkalnictwie Nowej Huty. Uwarunkowania mentalne
Dyskusja
+ godz. 17.30-18.45 – referaty:
mgr Wojciech Paduchowski (UP im. KEN), Nowohucianie o polityce miêdzynarodowej w ¶wietle donosów do Urzêdu Bezpieczeñstwa w NH
mgr Pawe³ Mazur, (UP im. KEN), Komitet Fabryczny PZPR Huty im. Lenina w latach 1956-1970
mgr Szczepan Leszek ¦wi±tek, (Archiwum Pañstwowe w Krakowie) Przewodnik po zespo³ach i zbiorach archiwalnych do dziejów Nowej Huty (1949-1989)
Dyskusja
Pi±tek, 5 czerwca - Nowohuckie Centrum Kultury
+ godz. 9.30-11.10 – referaty:
dr Monika Golonka-Czajkowska (UJ), Nowohuckie kosmogonie - dwie historie o tworzeniu Nowego ¦wiata?
dr Jakub Sadowski (PAT/UW), Nowa Huta z perspektywy semiotyki przestrzeni totalitarnej
prof. dr hab. Ryszard Terlecki (WSFP „Ignatianum”), Nowa Huta w polityce historycznej
dr Maria Stinia (UJ), Mit Nowej Huty w szkolnych podrêcznikach do historii
Dyskusja
+ godz. 11.30-12.50 – referaty:
dr Zuzanna Grêbecka (UW), O Nowej to Hucie piosenka – mit budowy i odbudowy w piosence socjalistycznej (Nowa Huta i Warszawa)
prof. dr hab. Jerzy Smulski (UMK), Odwil¿owe "reporta¿e dla doros³ych" (Ryszard Kapusciñski, Micha³ Radgowski i Barbara Seidler o Nowej Hucie)
mgr Karolina Sa³decka (UMK), Próba stworzenia jêzykowego obrazu przestrzeni w powie¶ci Mariana Brandysa „Pocz±tek opowie¶ci”.
Dyskusja
+ godz. 14.30-16.10 – referaty:
dr hab. Piotr Zwierzchowski (UKW), Ludzie (z) Nowej Huty. O dwóch filmach Kazimierza Karabasza
mgr Joanna Szczutkowska (UKW), Filmowy obraz Nowej Huty na tle zasad polityki w³adz PRL wobec kinematografii
dr Anna Pachowicz (PWSZ w Tarnowie), Nowa Huta w prasie ma³opolskiej (lata 50., 60. i 70.)
dr Ma³gorzata Pachowicz (PWSZ w Tarnowie), Oblicza Nowej Huty w jêzyku tekstów prasowych czasów PRL
Dyskusja
+ godz. 16.30-18.30 - referaty:
dr Katherine Lebow (University of Virginia), Stalinowska codzienno¶æ, stalinowskie przemiany: spo³eczeñstwo Nowej Huty na tle Europy powojennej
mgr Karol Janas (UJ), To¿samo¶æ terytorialna mieszkañców Nowej Huty w kontek¶cie dziedzictwa miasta socjalistycznego
mgr Jacek Pawe³ Dargiewicz (Klub Kombinator), "Dobrze, ¿e s± kamery" - zaufanie spo³eczne w przestrzeniach postsocjalizmu na przyk³adzie Nowej Huty
mgr Jakub Myszkorowski (UW), Hutnik Kraków wobec krakowskiej tradycji pi³karskiej, czyli ideologia z Suchych Stawów
mgr Maksymilian Ku¶ka (PAT), Rola komunikacji szynowej w ¿yciu Nowej Huty
Dyskusja (f)
Inicjatywa MDK im. A. Bursy i XXI LO SK¡D PRZYSZLI¦MY
Jedn± z propozycji uczczenia 60-ciu lat Nowej Huty jest przedsiêwziêcie „Sk±d przyszli¶my”, polegaj±ce na zebraniu maksymalnej ilo¶ci informacji dotycz±cych miejscowo¶ci, z których pochodz± rodzice i dziadkowie pokoleñ urodzonych w Nowej Hucie. Finalnym produktem przedsiêwziêcia ma byæ Index miejscowo¶ci – sk±d przyszli¶my; wspólne dzie³o dzieci, m³odzie¿y i pedagogów z naszej dzielnicy.
Uczniowie nowohuckich szkó³ wype³niali ankiety zwi±zane z miejscami swoich urodzin i przodków. Czêsto wype³nianie ich przyjmowa³o formê „rodzinnego zadania domowego”, bo wielu musia³o siêgaæ po informacje o pradziadkach, by dotrzeæ do korzeni w³asnego drzewa genealogicznego. Zebrany zosta³ poka¼ny materia³, którego niejeden badacz móg³by pozazdro¶ciæ, niemniej by zwiêkszyæ grupê reprezentacyjn±, serdecznie zapraszamy do w³±czenia siê w nasze quasi naukowe badania równie¿ czytelników „G³osu”.
30 maja i 6 czerwca (dwie kolejne soboty), w godzinach 10.30 – 13.30 na placu Centralnym w czasie pleneru malarskiego, bêd± ustawione stoiska przy których mo¿na bêdzie wype³niæ „genealogiczn±” ankietê. Ankiety s± anonimowe. Chêtni do otrzymania okoliczno¶ciowych certyfikatów i wziêcia udzia³u w zaplanowanym losowaniu nagród dla przedstawicieli najstarszych nowohuckich rodów, opatruj± ankiety god³em i do³±czaj± zaklejon± kopertê oznaczon± tym god³em ze swoimi danymi identyfikacyjnymi (imiê, nazwisko, adres; kontakt telefoniczny lub e- mail).
Materia³ z zebranych ankiet, pod kierunkiem pedagogów, wstêpnie bêdzie opracowywa³a m³odzie¿ z M³odzie¿owego Domu Kultury im. Andrzeja Bursy i XXI Liceum Ogólnokszta³c±cego im. S. I. Witkiewicza Witkacego.
(f)
Od lewej: Jerzy Ridan, Adam Gryczyñski i red. naczelny „G³osu-Tygodnika Nowohuckie” Jan L. Franczyk
Adam Gryczyñski i Jerzy Ridan laureatami presti¿owego tytu³u
NOWOHUCIANIE ROKU
26 kwietnia br., w jednej z najstarszych kawiarni nowohuckich „Stylowej” odby³o siê wrêczenie tytu³ów Nowohucianina Roku. Kapitu³a Tytu³u przyzna³a to honorowe wyró¿nienie za rok 2008 dwóm laureatom Adamowi Gryczyñskiemu i Jerzemu Ridanowi. W roku Jubileuszu 60-lecia Nowej Huty czekali¶my z wrêczeniem Medali do chwili rozpoczêcia uroczysto¶ci jubileuszowych. Ponadto Kapitu³a przyzna³a w roku jubileuszowym wyj±tkowo dwa tytu³y, chocia¿ z regu³y przyznaje tylko jeden na rok. Okoliczno¶ciowe Medale i adresy wrêczy³ red. naczelny „G³osu Tygodnika Nowohuckiego” Jan L. Franczyk. Wieczór wrêczenia tytu³ów u¶wietni³ wystêp gitarowy Jana Oberbeka.
Od 1998 roku laureatami tego presti¿owego tytu³u zosta³o 13 osób. Jako pierwszy otrzyma³ go organizator Wigili dla samotnych znany restaurator oraz dzia³acz PZPN w latach dziewiêædziesi±tych i wspó³twórca najwiêkszych sukcesów pi³karzy „Hutnika” – Stanis³aw Kmita. Pó¼niej otrzymywali go w kolejno¶ci Jerzy Kujawski, Piotr Janeczek, o. Niward Karsznia, Ferdynand Nawratil, Stanis³awa Urbaniak, Eugeniusz Hajto, Ireneusz Ra¶ i Maciej Twaróg w roku jubileuszowym 55-lecia „G³osu”, Czes³aw £otarewicz, ks. pra³at Jan Bielañski. Zatem dwunasty i trzynasty tytu³ Nowohucianina Roku otrzymali Adam Gryczyñski i Jerzy Ridan. Nie by³ to przypadkowy wybór. Obaj laureaci s± wybitnymi twórcami i od lat odgrywaj± istotn± rolê w dokumentowaniu historii oraz ¿ycia Nowej Huty. Adam Gryczyñski jako znakomity fotografik od lat zwi±zany z Nowohuckim Centrum Kultury zorganizowa³ dziesi±tki wystaw. Jego ostatnie dokonania w tej dziedzinie spotka³y siê z szerokim odd¼wiêkiem. Wystawa fotograficzna „Czas zatrzymany” w ub. roku wystawiona na pl. Centralnym by³a jednym z donio¶lejszych wydarzeñ kulturalnych na przestrzeni wielu lat. Przygotowane przez niego albumy „Czas zatrzymany” zawieraj± niepowtarzalne fotografie i wspomnienia nowohucian, s± znakomitym udokumentowaniem historii czasów poprzedzaj±cych powstanie Nowej Huty. Jak powiedzia³ Jan L. Franczyk, Adam Gryczyñski zmieni³ optykê spojrzenia na te tereny. Przez lata mówiono, ¿e Kombinat Metalurgiczny powsta³ w jakiej¶ mierze na pustynnych terenach, teraz wiemy, ¿e istnia³y tutaj wsie z bogatym ¿yciem kulturalnym.
Jerzy Ridan to znany re¿yser filmowy, twórca m.in. filmów dokumentalnych. Jego film „Na rogu Marksa i Obroñców Krzy¿a” o obronie Krzy¿a Nowohuckiego na pewno przejdzie do historii. Podkre¶li³a to uczestniczka tych wydarzeñ Janina Dr±g dziêkuj±c Jerzemu Ridanowi za dobro uczynione w walce o krzy¿. Tytu³ Nowohucianina Roku przyznano mu za dokonania ostatnich lat. Jerzy Ridan by³ wspó³organizatorem Filmowego Maratonu Nowohuckiego, a obecnie od kilku lat dokumentuje ¿ycie nowohuckiej aglomeracji w Nowohuckiej Kronice Filmowej, która jest wy¶wietlana w kinie „Sfinks” przed seansami filmowymi oraz w 3 Programie OTV w Krakowie.
Na uroczysto¶æ wrêczenia tytu³ów do „Stylowej” przyby³o liczne grono zaproszonych go¶ci oraz rodziny laureatów i ich Przyjaciele. Gratulacje laureatom z³o¿yli minister Piotr Boroñ, podkre¶laj±c rolê tego tytu³u, kwituj±c, jak± „G³os” odgrywa istotn± rolê w nowohuckiej spo³eczno¶ci. Nowohucianin Roku w poprzednim roku ks. pra³at Jan Bielañski nietypowo pogratulowa³ obecnym laureatom. Jako góral z pochodzenia za¶piewa³ na góralska nutê przygotowan± przez siebie przy¶piewkê, z której wynika³o, aby „twórczo¶ci± obu laureatów Polska siê szczyci³a”. Jerzy Kujawski drugi w kolejno¶ci laureat Tytu³u Nowohucianina Roku z roku 1999, wybrany przez Czytelników (w drodze zbierania kuponów) przygotowa³ jak zwykle wypalone przez siebie drewniane akcesoria, a tak¿e zaprosi³ do przygotowanych smako³yków w postaci smalcu i prawdziwego kindziuka. Piêkny bochen chleba na tê okazjê upiek³a piekarnia Alicji Pêgiel z Mogi³y z napisem „Adam” i „Jerzy”. Gratulacje z³o¿y³ tak¿e prezes Towarzystwa Przyjació³ Sztuk Wszelkich Antoni Kawa³ko oraz Barbara Brzeziñska i Barbara Matuszczyk z tego Towarzystwa. Roman Kamecki z Cukierni „Dorotka” w os. Teatralnym pogratulowa³ Nowohucianom Roku i zaprosi³ do degustacji ko³aczy przygotowanych na tê okazjê. Obaj laureaci zabieraj±c g³os, przypomnieli swoje wiêzi z Now± Hut± oraz skierowali podziêkowania do tych wszystkich dziêki którym mogli zaistnieæ twórczo. Na cze¶æ laureatów, zebrani na uroczysto¶ci, od¶piewali tradycyjne „Sto lat”. Szerzej sylwetki Nowohucian Roku 2008 przybli¿ymy w najbli¿szych numerach „G³osu”.
Od 15 maja br. przed Nowohuckim Centrum Kultury ogl±daæ mo¿na plenerow± wystawê fotograficzn±:
NOWA HUTA – NAJM£ODSZA SIOSTRA KRAKOWA.
O wystawie z jej kuratorem Adamem Gryczyñskim rozmawia Jan L. Franczyk.
+ Mogi³a, Bieñczyce, Czy¿yny, Pleszów, Grêba³ów, Krzes³awice, Lubocza – te miejscowo¶ci znik³y z mapy Ma³opolski, a wydziedziczeni mieszkañcy – gospodarze tych ziem – musieli znale¼æ sobie nowe miejsce w ¿yciu. Po 1949 roku powsta³o tu nowe “socjalistyczne”, jak chcia³a ówczesna w³adza, miasto. Ale na wystawie jest zaledwie kilka zdjêæ pokazuj±cych tê przesz³o¶æ.
Adam Gryczyñski: Tak, bo wystawa po¶wiêcona jest Nowej Hucie, która od 31 marca 1951 roku jest dzielnic± Krakowa. Ma 60 lat, licz±c od daty rozpoczêcia budowy. W porównaniu z prastarym Krakowem, to zaledwie u³amek historii, a jednak jest swoistym fenomenem nawet w europejskiej skali. Ma w sobie co¶, co nieustannie intryguje kolejne pokolenia historyków, socjologów, demografów, pisarzy, dziennikarzy i artystów próbuj±cych zmierzyæ siê z tym osobliwym tematem. W ci±gu kilku zaledwie dziesiêcioleci ukszta³towa³a siê tu “ma³a ojczyzna”, dokona³a siê integracja mieszkañców. To nie znaczy, ¿e nie pamiêtamy o wsiach, na których zbudowano nowe miasto. Tej przesz³o¶ci po¶wiêci³em swoje albumy „Czas zatrzymany”. Na czerwcowe uroczysto¶ci uka¿e siê zreszt± wznowienie pierwszej czê¶ci „Czasu zatrzymanego”, który dzisiaj jest ju¿ nieosi±galny w ksiêgarniach. We wrze¶niu zostanie zreszt± otwarta w nowohuckim oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa na os. S³onecznym wystawa „Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty – Ruszcza i Branice”. My¶lê, ¿e prze³amali¶my lata milczenia o Mogile, Czy¿ynach, Ruszczy, Pleszowie i innych wsiach w tej okolicy, które têtni³y przecie¿ kiedy¶ wyj±tkowo bogatym ¿yciem. Ale „Nowa Huta – najm³odsza siostra Krakowa” po¶wiêcona jest historii Nowej Huty, a wiêc fotografie z historii tej dzielnicy s± na niej elementem dominuj±cym. + Nowa Huta by³a niew±tpliwie wytworem politycznym, jak twierdz± niektórzy, mia³a neutralizowaæ mieszczañski, zachowawczy Kraków. Jak pokaza³a historia, Nowa Huta tego zachowawczego Krakowa nie zneutralizowa³a, a nawet sama sta³a siê symbolem walki o wolno¶æ. Dzi¶ jest okrzep³ym i nadal rozbudowuj±cym siê organizmem spo³ecznym. Na jej terenie funkcjonuj± prê¿nie dzia³aj±ce obiekty kultury, salony wystawowe, teatry, szko³y, obiekty sportowe. W dziejach Nowej Huty zogniskowa³y siê zarówno blaski jak i cienie ca³ej powojennej historii Polski: potê¿ne zrywy ku niepodleg³o¶ci, ale i fala wyw³aszczeñ w latach 50. XX w., prze¶ladowania, ideologiczna indoktrynacja…
- No w³a¶nie. Ta walka o w³asn± to¿samo¶æ, wolno¶æ i w obronie wiary zosta³a dobitnie wyra¿ona w kwietniu 1960 r. obron± nowohuckiego krzy¿a. Co te¿ zosta³o pokazane na wystawie. Dokona³ siê wtedy radykalny zwrot w spo³ecznej ¶wiadomo¶ci, co tak¿e skutkowa³o zmian± wizerunku robotniczej dzielnicy Krakowa. W 1977 roku wybudowano tu pierwszy ko¶ció³ – Arkê Pana w Bieñczycach. Papie¿ Jan Pawe³ II w homilii wyg³oszonej w czasie mszy ¶w. odprawionej 9 czerwca 1979 roku przed opactwem OO. Cystersów w Mogile przypomnia³, ¿e gdy budowano Nowa Hutê “mo¿e nie u¶wiadamiano sobie, ¿e powstaje ona przy tym Krzy¿u, przy tej relikwii, któr± wraz z prastarym opactwem cysterskim odziedziczyli¶my po czasach piastowskich”. W latach 80. Now± Hutê, bastion “Solidarno¶ci” ogarnê³a potê¿na fala strajków, demonstracji. Od kuli funkcjonariusza SB zgin±³ Bogdan W³osik, a jego pogrzeb by³ wielka manifestacj± na rzecz wolno¶ci.
Ale pierwszymi ofiarami komunizmu byli mieszkañcy tutejszych wsi. O nich niemal zupe³nie zapomniano, a przecie¿ ponie¶li wielkie ofiary, utracili ¿yzn± ziemiê i dobrze zorganizowane gospodarstwa – dorobek ¿ycia wielu pokoleñ; za tzw. odszkodowania – je¿eli je podjêli – mogli sobie kupiæ garnitur, radio lub zegarek na rêkê. Ludzie ci byli przepojeni mi³o¶ci± do Boga i Ojczyzny, kultywowali tradycje narodowe, ludowe i rodzinne. Latem 1949 roku nie pozwolono im nawet zebraæ z pól dojrzewaj±cego zbo¿a. Zgromadzeni wówczas na wzgórzu pod kopcem Wandy patrzyli bezsilnie na te ³any, pomstowali. Wioski uleg³y zburzeniu, ch³opi rozproszeniu, a ludzkich krzywd nigdy nie wyrównano. + “Naród, który traci pamiêæ, traci sumienie” – pisa³ Zbigniew Herbert. Nierzadkie uczucie niechêci i obojêtno¶ci w stosunku do Nowej Huty obecnie zamienia siê w ciekawo¶æ i sympatiê, co mo¿na zaobserwowaæ daleko poza granicami naszego miasta, a nawet kraju.
- Dla jednych budowa nowego miasta i kombinatu metalurgicznego na zawsze pozostanie przekleñstwem systemu komunistycznego usi³uj±cego zdegradowaæ Kraków jako o¶rodek kultury i my¶li politycznej, a szczególnie jako sanktuarium narodowe. Dla innych za¶ by³a i jest szans± na lepszy start ¿yciowy, za³o¿enie rodziny i awans spo³eczny. Nie ma ju¿ pomnika W³odzimierz Lenina, a huta – kiedy¶ jego imienia - jest dzisiaj w³asno¶ci± prywatnego kapita³u zagranicznego. + Nowa Huta chêtnie przyjmowa³a przybyszów ze wszystkich niemal stron kraju. Wielu z nich uleg³o asymilacji, inni zachowali odmienno¶æ wzbogacaj±c miasto o swoj± tradycjê, kulturê, sztukê, obyczaj, rzemios³o... Wywarli wp³yw na zmianê struktury spo³ecznej Krakowa, choæ – paradoksalnie – niekoniecznie w zgodzie z intencjami w³adzy komunistycznej. Sami równie¿ zyskali staj±c siê krakowianami. Nie mo¿na pomin±æ tak¿e motywów gospodarczych i ekonomicznych ca³ego przedsiêwziêcia.
- Oczywi¶cie, i organizatorzy wystawy staraj± siê przywo³aæ ogólny klimat tych czasów, ukazaæ dynamikê i zakres przemian, które nast±pi³y po II Wojnie ¦wiatowej. Od posadowienia Nowej Huty dzieli nas ju¿ ponad pól wieku, mo¿na wiêc bez emocji i z szerszej perspektywy dziejowej oceniæ okoliczno¶ci, które wp³ynê³y na decyzjê o jej budowie. Sprzyja temu tak¿e klimat spo³eczny i polityczny wolnego kraju. Dziêki zachowanym zdjêciom i towarzysz±cym im wspomnieniom w tym dyskursie nie brakuje g³osów mieszkañców kilkunastu wiosek, m.in. Mogi³y, Bieñczyc, Czy¿yn, Pleszowa, Grêba³owa, Krzes³awic i Luboczy. Tutaj – powtórzê to raz jeszcze - nie by³o biedy, ja³owych ugorów, czy zacofania. Ukazanie zapominanej powoli prawdy sprzed niespe³na 60 lat traktujemy jako swoisty obowi±zek tak¿e wobec potomków ówczesnych gospodarzy. Pamiêtaj± oni, ¿e to ich ojcowizna, z której zostali usuniêci dziadkowie, rodzice. Fotografia dokumentalna uwzglêdniaj±c kontekst historyczny mo¿e ³agodziæ dawne krzywdy, spowodowaæ realn± zmianê w postrzeganiu Nowej Huty i jej wspó³czesnego oblicza.
Stare zdjêcia uwieczni³y miejsca, których w Nowej Hucie przewa¿nie ju¿ nie ma, choæ przecie¿ s± to te same tereny. Opracowana i zaprojektowana przez generalnego projektanta Tadeusza Ptaszyckiego koncepcja zagospodarowania terenu do dzi¶ wyznacza zasadniczy kszta³t miasta, czêsto jest traktowana przez specjalistów jako wybitna kreacja urbanistyczna. Nowa Huta wzniesiona w swej pierwotnej czê¶ci (dzi¶ g³ównie obszar XVIII Dzielnicy) wed³ug regu³ realizmu socjalistycznego ma walory dostrzegane dopiero teraz, gdy opadaj± emocje, gdy wyros³y kolejne pokolenia pionierów, którzy przed dziesi±tkami lat wznosi³y te domy i osiedla. Jej architektura, po³o¿enie, zielone tereny z ³±kami i inne walory mo¿na oceniæ nie tylko spaceruj±c i je¿d¿±c szerokimi ulicami. Z lotu ptaka widaæ, ¿e to miejsce jest wyj±tkowe, zharmonizowane. To wszystko powsta³o wskutek zaanga¿owania i wysi³ku m³odych ludzi, którym czêsto obca by³a ideologia, którzy szukali miejsca dla siebie i zaznali awansu spo³ecznego. Nowohuckie osiedla by³y zasiedlane przez dziesi±tki tysiêcy czêsto niewykwalifikowanych robotników przyby³ych z ró¿nych stron, w tym z biednej Ma³opolski. Po¶ród nich byli repatrianci zza Buga i ci, którzy szczê¶liwie wracali z ZSRR, ludzie z ziem odzyskanych, ¿o³nierze AK, górale, ¦l±zacy, Cyganie, Ukraiñcy, Grecy... Niektórzy w³a¶nie tu ukryli siê przed stalinowskimi represjami. Byli te¿ rosyjscy specjali¶ci zatrudnieni przy budowie miasta i kombinatu metalurgicznego. + Czy pamiêæ indywidualna i zbiorowa oraz lepsza znajomo¶æ historycznych ju¿ realiów pomo¿e nam w ¶wiadomym kszta³towaniu przysz³o¶ci, czy te¿ oka¿e siê ci±¿±cym i nieporêcznym baga¿em?
- Sami oceñmy, gdy¿ jest to sprawa subiektywna. Wydaje siê, ¿e stare fotografie mog± siê okazaæ po¿yteczne szczególnie dla m³odszego pokolenia, które chce siê dowiedzieæ czego¶ wiêcej o swojej ma³ej ojczy¼nie. Wiedza, wra¿liwo¶æ oraz osobiste do¶wiadczenie okre¶l± ich stosunek do tematu wystawy. Autentyzm zarejestrowanych na papierze fotograficznym ludzi, sytuacji i miejsc mo¿e u³atwiæ ocenê nieodleg³ej przesz³o¶ci. + Dziêkujê za rozmowê, a tak¿e za Twoje zdjêcia, które od czasu do czasu wykorzystujemy w „G³osie-Tygodniku Nowohuckim”, jak chocia¿by to z wnêtrza bazyliki w Mogile, które w ubieg³ym tygodniu ukaza³o siê na pierwszej stronie, a którego – spiesz±c siê jak zwykle - zapomnieli¶my podpisaæ Twoim nazwiskiem. Mam nadziejê, ¿e nam wybaczy³e¶ tê niezrêczno¶æ?
- Jako¶ to prze¿y³em (¶miech). A tak powa¿nie, to serdecznie zapraszam wszystkich mieszkañców do obejrzenia wystawy przed Nowohuckim Centrum Kultury. Naprawdê warto.
Fina³ ¯onkilowych Pól Nadziei Rodzinny festyn pod NCK
Koñczy siê 12 edycja ¯onkilowych Pól Nadziei, tegoroczna przebiega³a pod has³em „Kochaj±c do koñca”. Organizatorzy akcji zapraszaj± wszystkich Nowohucian, na festyn który odbêdzie siê w najbli¿sz± sobotê (23 maja) przed Nowohuckim Centrum Kultury.
Tegoroczna akcja ¯onkilowych Pól Nadziei zainaugurowana zosta³a 12 marca w Urzêdzie Miasta Krakowa. Jej fina³, którym bêdzie wielki rodzinny festyn, odbêdzie siê 23 maja w plenerze przed NCK. Organizowana od 12 lat akcja ma na celu nie tylko pozyskanie funduszy na rzecz nieuleczalnie chorych jej celem jest równie¿ edukacja i uwra¿liwianie spo³eczeñstwa, a przede wszystkim jego najm³odszej czê¶ci, na los osób umieraj±cych. Dlatego na rodzinny festyn organizatorzy zapraszaj± szczególnie dzieci z rodzicami, zorganizowane grupy przedszkole i szkolne oraz wszystkich którzy w³±czyli siê w tegoroczn± akcjê. Zabawa rozpocznie siê o godz. 14.00 i potrwa a¿ do godz.18.00.
W programie festynu m.in. :
-koncert zespo³ów artystycznych Nowohuckiego Centrum Kultury
-rozstrzygniêcie konkursu dla szkó³ na „¯onkilowy sztandar”
-wystêp Zespo³u Pie¶ni i Tañca „Ma³e S³owianki”
-go¶cie specjalni– Mi¶ i Margolcia – bohaterowie telewizyjnego programu dla dzieci „Bajeczki Jedyneczki”
Poniewa¿ tradycyjnie ju¿ fina³ ¯onkilowych Pól Nadziei skierowany jest do najm³odszych mieszkañców Krakowa dlatego specjalnie nie nich:
-gry i zabawy twórcze oraz konkursy prowadzone przez aktorów Teatru Lalki, Maski i Aktora GROTESKA
-Szpital Pluszowego Misia
-k±cik malowania twarzy
-zamek zje¿d¿alnia oraz basen z pi³eczkami
Jak powiedzia³a obecna na inauguracji tej edycji Pól Nadziei zastêpca prezydenta Krakowa, El¿bieta Lêcznarowicz: dwa lata temu ¿onkil zaprzyja¼ni³ siê z miastem Krakowem. Dzi¶ nie wyobra¿amy sobie, ¿eby ten symbol nadziei nie mia³ nam towarzyszyæ, ka¿dej wiosny. Rzeczywi¶cie nasze miasto a zw³aszcza nasza dzielnica bez ¿onkila nie by³aby ju¿ taka sama. Pamiêtajmy, ¿e ³atwiej jest wspólnie dzia³aæ na rzecz chorych kiedy znamy tych z którymi wspó³dzia³amy. Dlatego przyjd¼my w sobotê na Nowohucki Festyn Rodzinny, ¿eby nie tylko dobrze siê bawiæ ale i lepiej poznaæ.
A£
Rada i Zarz±d Dzielnicy XIV Czy¿yny, O¶rodek Kultury Kraków-Nowa Huta oraz Muzeum Lotnictwa Polskiego zapraszaj± do udzia³u w festynie rodzinnym ¦wiêto Czy¿yn - Dzielnica Czy¿yny Dzieciom. Impreza odbêdzie siê w niedzielê, 24 maja 2009 r. na terenie Muzeum Lotnictwa Polskiego (al. Jana Paw³a II 39). Pocz±tek o godzinie 15.00.
Na uczestników festynu czekaæ bêdzie wiele atrakcji. Prowadz±cy imprezê bawiæ bêdzie go¶ci i zachêcaæ do udzia³u w konkursach z atrakcyjnymi nagrodami. O godzinie 18.45 rozpocznie siê koncert Pauliny Bisztygi z zespo³em. Poprzedzi go koncert zespo³u Freshbeck, który wykona dla publiczno¶ci sk³adankê znanych i lubianych przebojów.
- W czasie trwania festynu, ka¿dy bêdzie móg³ znale¼æ dla siebie co¶ interesuj±cego. Na scenie zobaczymy wystêpy dzieci i m³odzie¿y z czy¿yñskich szkó³. Grupa Happenerska Nowa Huta z Klubu 303 O¶rodka Kultury Kraków – Nowa Huta zaprezentuje pokaz umiejêtno¶ci cyrkowo – kuglarskich: ¿onglowania, je¿d¿enia na monocyklach, krêcenia poi, diabolo i talerzami oraz chodzenia na szczud³ach. Muzeum Lotnictwa zapewni mo¿liwo¶æ zwiedzania ekspozycji a Liga Obrony Kraju oraz Zwi±zek Strzelców „Strzelec” udostêpni± go¶ciom stanowiska na strzelnicy (broñ pneumatyczna oraz ASG). Pracownicy O¶rodka Kultury Kraków-Nowa Huta prowadziæ bêd± gry i zabawy dla dzieci: malowanie twarzy i zabawy plastyczne z licznymi nagrodami – powiedzia³ nam przewodnicz±cy Rady i Zarz±du Dzielnicy XIV Czy¿yny Jerzy Wo¼niakiewicz.
Organizatorzy festynu du¿± wagê przy³o¿yli do bloku tematycznego zwi±zanego z zagadnieniami bezpieczeñstwa. Policjanci z VIII Komisariatu zaprezentuj± elementy umundurowania, wyposa¿enia oraz broñ. Dzieci bêd± mog³y tak¿e zwiedziæ radiowóz i wzi±æ udzia³ w quizach zwi±zanych z tematyk± bezpieczeñstwa. Konkursy i quizy poprowadz± równie¿ stra¿nicy miejscy. Funkcjonariusze Stra¿y Miejskiej przeprowadz± tak¿e pokaz technik interwencji oraz bêd± uczyæ bezpiecznego poruszania siê rowerem. Z kolei pod fachowym okiem ratowników PCK bêdzie mo¿na poæwiczyæ na fantomie podstawy pierwszej pomocy. Chêtni, którzy nie boj± siê wysoko¶ci bêd± mogli zobaczyæ ca³y festyn z góry - z wysoko¶ci drabiny na samochodzie bojowym Stra¿y Po¿arnej.
Najm³odszych uczestników festynu na pewno zainteresuj± stanowiska zabawowe dla dzieci – dmuchane zje¿d¿alnie i zamki, kolejka oraz przeja¿d¿ki na konikach huculskich. Warto podkre¶liæ, ¿e na festynie „czternastki” wiêksza czê¶æ tych atrakcji dostêpna bêdzie bezp³atnie. Strudzeni udzia³em w konkursach i innych atrakcjach mieszkañcy zapewne z przyjemno¶ci± posil± siê przy stanowiskach gastronomicznych (grill, lody, s³odycze, wata cukrowa, popcorn) lub zwiedz± kramy handlowe (zabawki, s³odycze odpustowe).
W dniu festynu wstêp na teren Muzeum od godz. 14.30 bêdzie bezp³atny. Z powodu utrudnieñ zwi±zanych z budow± na terenie Muzeum zachêcamy do korzystania z dojazdu od strony ul. Bora-Komorowskiego (brama naprzeciwko stacji paliw). Zakoñczenie imprezy przewidywane jest na godz. 20.00. Wówczas odbêdzie siê pokaz fire show w wykonaniu Grupy GHNH.
(f)
Jak ju¿ informowali¶my, trwaj± przygotowania, które maj± doprowadziæ do postawienia pomnika pu³kownika Kukliñskiego. Pomnik ma stan±æ na zielonym terenie pomiêdzy Nowohuckim Centrum Kultury a os. Centrum E. Projekt budowy uzyska³ pozytywn± opiniê Komisji Robotniczej Hutników NSZZ „Solidarno¶æ” i Rady Dzielnicy XVIII.
W ubieg³ym tygodniu Zarz±d Stowarzyszenia im. Pu³kownika Ryszarda Kukliñskiego z³o¿y³ wniosek do przewodnicz±cej Rady Miasta Krakowa Ma³gorzaty Radwan-Ballady i prezydenta Miasta prof. Jacka Majchrowskiego o wyra¿enie zgody na wzniesienie w Krakowie pomnika Pu³kownika i jednocze¶nie nadanie terenowi zielonemu wokó³ monumentu nazwy „Skwer Wolnej Polski”. Uzasadniaj±c swój wniosek wnioskodawcy podkre¶lili, ¿e „Pu³kownik Ryszard Kukliñski jest Honorowym Obywatelem Miasta Krakowa”, a „Rada Miasta Krakowa uzna³a dzie³o samotnej misji p³k. Kukliñskiego za postêpowanie godne wielkiego patrioty, za dzia³anie w imiê najlepiej pojêtej racji stanu, za dzia³anie z pobudek ideowych, wbrew woli jego wojskowych prze³o¿onych ca³kowicie podporz±dkowanych obcemu mocarstwu, jakim by³ Zwi±zek Sowiecki”.
W ubieg³y czwartek Zarz±d Stowarzyszenia im. Pu³kownika Ryszarda Kukliñskiego spotka³ siê równie¿ z konsul generaln± Stanów Zjednoczonych w Krakowie Anne Hall, któr± zapoznano z dzia³aniami Stowarzyszenia i ide± budowy pomnika. Anne Hall obieca³a wszelk± mo¿liw± pomoc w realizacji przedsiêwziêcia, podkre¶laj±c, ¿e pu³kownik Ryszard Kukliñski by³ równocze¶nie obywatelem USA i pu³kownikiem armii Stanów Zjednoczonych.
(z)
W konsulacie USA w Krakowie. Od lewej: prezes Zarz±du Stowarzyszenia im. Pu³kownika Ryszarda Kukliñskiego Henryk A. Pach, konsul generalna Anne Hall, red. Jan L. Franczyk i Józef Lassota.
Pracownia Animacji Ekologicznej O¶rodka Kultury im. C. K. Norwida zaprasza do udzia³u w konkursach „Ogrody s±siedzkie” i „Pn±cza dla Krakowa”.
Kryteria oceny: dla ogrodów – s±siedzki charakter ogrodu, stopieñ uspo³ecznienia w dostêpno¶ci i pielêgnacji, funkcjonalno¶æ i dostosowanie do najbli¿szego otoczenia, pomys³owo¶æ, uk³ad kompozycyjny, w³a¶ciwy dobór ro¶lin i ogólny wyraz artystyczny; dla pn±czy – spójno¶æ pn±czy z otoczeniem, w³a¶ciwy dobór ro¶lin na okre¶lonym stanowisku, wizja twórcza autorów, nietypowe zastosowanie podpór, staranne prowadzenie i pielêgnacja ro¶lin oraz ogólne wra¿enie estetyczne.
Zg³oszeni do konkursu przyjmowane s± do 6 czerwca br. przez Pracowniê Animacji Ekologicznej O¶rodka Kultury im. Norwida, tel 0-12 644-27-65 wewn. 18, e-mail: animacja@okn.edu.pl
Do 19 czerwca br. odbêd± siê komisyjne przegl±dy i ocena zg³oszonych ogrodów oraz stanowisk pn±czy wraz z realizacj± dokumentacji fotograficznej. Uczestnicy konkursu zostan± telefoniczne powiadomieni o dok³adnym terminie wizyty. Pó¼niej nast±pi otwarcie wystawy fotograficznej w O¶rodku Kultury im. C. K. Norwida oraz w hollu Urzêdu Miasta Krakowa. O wynikach konkursu informowaæ bêdziemy równie¿ w „G³osie”. Poka¿emy te¿ nagrodzone projekty.
Patronat medialny nad konkursem: Dziennik Polski i G³os-Tygodnik Nowohucki.
(f)
Lekcja historii i patriotyzmu dla najm³odszych mieszkañców Nowej Huty.
„Nowa Huta to moja ma³a Ojczyzna. Mieszkam tu od urodzenia , muszê to przyznaæ. Zalew, dworek, las mogilski, s± to miejsca dla mnie bliskie. Tam ³abêdzie karmiæ mo¿esz i historii poznaæ troszkê. Wiêc zapraszam wszystkich Was, kto odwiedziæ zechce nas.” To wiersz napisany przez sze¶cioletni± Gabrysiê. Jej utwór, jak wiele innych, zosta³ nagrodzony i zaprezentowany podczas fina³u III Nowohuckiego Przegl±du Twórczo¶ci Artystycznej Dzieci Przedszkolnych, który mia³ miejsce 9 maja br. w Nowohuckim Centrum Kultury. Festiwal zosta³ zorganizowany w ramach obchodów 60 rocznicy powstania Nowej Huty pod honorowym patronatem Ma³opolskiego Kuratora O¶wiaty, któremu przewodniczy³a wizytator Ma³gorzata Grze¶kiewicz g³ówny organizator i inicjator ju¿ trzeciego przegl±du we wspó³pracy z zespo³em dyrektorów nowohuckich placówek: dyrektor Przedszkola nr 46 – Zofia Ciê¿ad³o, dyrektor Przedszkola nr 93- Anna Trela, dyrektor Przedszkola nr 96- Maria B³aszczyk-Sobejko, dyrektor Przedszkola nr 99 – Iwona Aleksandrowska-Wojtas, dyrektor Przedszkola nr 104 – Celina Piwowarczyk, dyrektor Przedszkola nr 113 – Beata Kiczorowska, dyrektor Przedszkola nr 115 – Krystyna Litwin, dyrektor Przedszkola nr 117 – Agnieszka Knapik, dyrektor Przedszkola nr 125 – Ewa Cabak, dyrektor Przedszkola nr 131 – Aneta Dziewoñska, dyrektor Przedszkola nr 151 – Ewa Wilamska, dyrektor Przedszkola nr 152 – Maria Hersztek, dyrektor Przedszkola nr 177 – El¿bieta Piwowarczyk, dyrektor Przedszkola nr 182 – Ma³gorzata Kapliñska, dyrektor Przedszkola nr 187 – Ewa Zaj±czkowska oraz prowadz±cy przegl±d Waldemar Wojtas.
Podczas przegl±du przybyli go¶cie: przedstawiciel Wydzia³u Edukacji Urzêdu Miasta Krakowa inspektor Anna Salwiñska-Skiba, w imieniu Ma³opolskiego Kuratora O¶wiaty st. wizytator Marcin Mi³kowski, prezes wydawnictwa Bli¿ej Przedszkola Robert Halik, przewodnicz±cy Dzielnicy XVIII Edward Porêbski, przewodnicz±cy Dzielnicy XVI. S³awomir Góra, radny Dzielnicy XV Eugeniusz Budzyñski, kierownik NCK Maria Grochot oraz przedstawiciel ZEO Kraków-Wschód Jan Szkaradek podziwiali i nagradzali gromkimi brawami wystêpy ma³ych artystów. Pomys³ i realizacja III Przegl±du Artystycznego Dzieci Przedszkolnych pod has³em obchodów 60 rocznicy powstania Nowej Huty, to wspania³a lekcja historii i patriotyzmu dla najm³odszych jej mieszkañców. To równie¿ kszta³towanie spo³ecznych postaw i rozbudzanie wiêzi emocjonalnych z miejscem w³asnego pochodzenia „ nasz± ma³± Ojczyzn±”- Now± Hut±.
Urszula Rzepecka, nauczycielka Przedszkola 104
Organizatorzy i zaproszeni go¶cie III Nowohuckiego Przegl±du Twórczo¶ci Artystycznej Dzieci Przedszkolnych
W najbli¿sz± sobotê, 23 maja br. o godz. 17.00 w parku Zielony Jar na Wzgórzach Krzes³awickich rozpocznie siê koncert muzyki latynoskiej „Latynoska Fiesta w Zielonym Jarze". Wyst±pi± Anna Kukawska i Sebastian Dylnicki. Impreza odbêdzie siê w ramach 60-lecia Nowej Huty. Wstêp wolny.
(f)
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
