Jak wygl±da kopiec- wiedz± wszyscy, po co i komu s³u¿y³ - ju¿ nie koniecznie. Nad Krakowem króluje ich kilka. Ka¿dy ma swojego „patrona” – Wandê, Ko¶ciuszkê, Pi³sudskiego. Dla mieszkañców Nowej Huty szczególnie bliski jest kopiec Wandy, jeden z najbardziej tajemniczych zabytków, kryj±cy w swym wnêtrzu niezbadane dot±d tajemnice. Jednak w kontek¶cie, nadchodz±cej szybkimi krokami Rêkawki, w centrum uwagi Krakowian znajdzie siê kopiec Krakusa, usytuowany na prawym brzegu Wis³y, w dzielnicy zwanej Podgórzem.
Oba kopce nowohucki i podgórski, pomimo i¿ le¿± w ró¿nych czê¶ciach Krakowa, bardzo wiele ³±czy. Po pierwsze oba zosta³y usypane w podobnym przedziale czasowym, oko³o 800 r. n. e. Drugie podobieñstwo wynika z przypisanego im nazewnictwa. Wedle podania kopiec Krakusa wzniesiono na cze¶æ legendarnego w³adcy Kraka, za¶ kopiec Wandy mia³ upamiêtniaæ jego bohatersk± córkê. A zatem kopce wi±¿± „koligacje rodzinne”. Ponadto bli¼niacze obiekty tworz± pewnego rodzaju obserwatorium. By³y uznawane przez ludzi ¶redniowiecza za swoiste „axis mundi”, czyli centralny punkt obserwacyjny otaczaj±cego ¶wiata. Ulokowane przy silnych o¶rodkach w³adzy, kopce prawdopodobnie nie stanowi± miejsca spoczynku wa¿nych cz³onków spo³eczno¶ci, a jedynie funkcjê symboliczn±, zadaniem której by³a demonstracja potêgi w³adcy.
Na co dzieñ te krakowskie usypiska nie s± szczególnie oblegane przez zwiedzaj±cych. Jednak¿e raz do roku kopiec Krakusa prze¿ywa istny najazd t³umów spiesz±cych na ¶wiêto Rêkawki. Obecnie nazwa Rêkawki jest u¿ywana jako okre¶lenie zwyczajowego odpustu, odbywaj±cego siê w pobli¿u kopca, we wtorek po ¶wiêtach wielkanocnych. Niegdy¶ termin ten wi±zano z kopcem, który lud usypywa³ jakoby nosz±c ziemiê w rêkawach. Wzmianki o takim pochodzeniu znaczenia tego pojêcia, mo¿na znale¼æ w przekazie Piotra Hiacynta Pruszcza, mówi±cym, i¿ „jest tu nie daleko grób Krakusa (…) nazywany Rêkawk±, dla tego i¿ ludzie z nabo¿eñstwa pogañskiego rêkawami nanie¶li ziemiê”.
Pierwotnie ¶wiêto Rêkawki nawi±zywa³o do pogañskich obchodów wiosennych Dziadów i by³o rodzajem pogrzebowej stypy. Wówczas pod kopcem urz±dzano biesiady ku czci zmar³ych, za¶ resztki po¿ywienia rozdawano najubo¿szym. Zwyczaj dzielenia siê z biedot± kultywowany by³ równie¿ po nadej¶ciu chrze¶cijañstwa. Ka¿dego roku krakowscy mieszczanie w czas ¶wi±tecznego odpustu zrzucali ze wzgórza s³odycze, owoce i monety, natomiast staj±cy u podnó¿a ¿acy, dzieci i biedacy, szybko je zbierali. Kres tej tradycji po³o¿y³y w³adze austriackie, które w 1897 roku zakaza³y zrzucania jedzenia z góry i obchodów tego¿ ¶wiêta.
Obecnie Rêkawka przybra³a formê stylizowanego ¶redniowiecznego festynu, któremu towarzysz± ró¿nego rodzaju konkursy, gry i zabawy, a tak¿e pokazy pojedynków rycerskich. Od 2001 roku, kiedy ¶wiêto zosta³o wznowione przez Dom Kultury "Podgórze”, na jego obchodach gromadz± siê przybyli wyj±tkowi go¶cie - ¶redniowieczni woje oraz liczni rzemie¶lnicy. Swój udzia³ w ¶wiêcie ma równie¿ krakowskie Muzeum Archeologiczne. Pracownicy tej placówki pojawi± siê na tegorocznych obchodach Rêkawki. Specjalnie na tê okazjê placówka Muzeum Archeologicznego przygotowa³a szereg rozmaitych atrakcji, zarówno dla najm³odszych, jak i starszych uczestników festynu. Nie pozostaje zatem nic innego, jak tylko zaprosiæ wszystkich czytelników na tegoroczne uroczysto¶ci Rêkawki, które odbêd± siê 10 kwietnia. A zatem przenie¶my siê na ten jeden szczególny dzieñ z kopca Wandy na kopiec Krakusa.
Anna Kolasa
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
