W rocznicę wprowadzenia stanu wojennego - 13 grudnia 1981 DESPERACKA OBRONA SYSTEMU
Z szyfrogramu wysłanego 12 XII 1981 r. ze sztabu MSW do Komendantów Wojewódzkich Milicji Obywatelskiej:
1. Zapadły odpowiednie decyzje. Ogłoszenie nastąpi 13.12.81 o godzinie 6.00 przez radio w Programie Pierwszym.
2. Polecam podjąć przygotowania i realizację operacji kryptonim "Azalia" (blokada komunikacji i telekomunikacji) w dniu 12.12.81 o godzinie 23.30, a o godzinie 24, to jest godzinę później, akcję kryptonim "Jodła" (internowania) i następnie "Klon" (rozmowy ostrzegawcze).
3. Tam, gdzie są warunki, akcją "Jodła" objąć siedziby Regionów (NSZZ "S"), przejmując dokumenty i unieruchamiając urządzenia poligraficzne - bez niszczenia.
4. Operację w stosunku do obiektów radiowo-telewizyjnych wykonać o godzinie 24.00 w dniu 12.12.81 zgodnie z planem.
5. Przypominam o zachowaniu bezwzględnej tajemnicy.
Około godziny 1.00 w nocy z 12/13 grudnia 1981 r zbiera się pod przewodnictwem prof. Henryka Jabłońskiego Rada Państwa. Zatwierdza dekret o wprowadzeniu stanu wojennego. Jako jedyny nie podpisuje dekretu Ryszard Reiff.
Dekret o stanie wojennym zawiesza działalność NSZZ 'Solidarność" oraz innych związków zawodowych, organizacji i stowarzyszeń, zakazuje przeprowadzania strajków i akcji protestacyjnych (kara od 5 do 10 lat wiezienia), zwoływania zgromadzeń i manifestacji. Dekret wprowadza cenzurę korespondencji, blokadę połączeń telefonicznych, godzinę milicyjną (zakaz poruszania się w godz. 22.00 - 6.00), zakaz przebywania poza miejscem zamieszkania bez wymaganego zezwolenia. Wyjazdy obywateli polskich za granicę zostają wstrzymane. Rezerwiści otrzymują powołania do czynnej służby wojskowej. Nauka w szkołach i na wyższych uczelniach zostaje przerwana. Nie ukazują się gazety z wyjątkiem "Trybuny Ludu" i "Żołnierza Wolności" oraz niektórych regionalnych dzienników partyjnych. Zakłady pracy zostają zmilitaryzowane.
Każdy, na swój sposób, zachował pamięć o tym szczególnym dniu. A jednak, pomimo wielu opracowań wiedza o stanie wojennym wciąż jest niepełna. Przez lata dominująca w przekazie medialnym była teza "mniejszego zła". gen. W. Jaruzelskiego. Nie było w niej miejsca na świadectwo prawdy drugiej strony. Stąd też głos tych, przeciw którym stan wojenny był wymierzony, jest mało znany. Przykładem jest chociażby Nowa Huta, strajk, ogłoszony w noc z 12/13 grudnia, w którym udział wzięło 11 tys. osób nie bacząc na konsekwencje wynikające z surowych przepisów dekretu o stanie wojennym. Strajkujący hutnicy i wszyscy ci, którzy do huty dotarli, byli prawdziwymi bohaterami. W obronie ideałów stanęli naprzeciw uzbrojonym jednostkom, które gen. W. Jaruzelski na nich wysłał. Swoją postawą dawali świadectwo solidarności. Dopiero teraz wydarzenia związane z wprowadzeniem stanu wojennego są upowszechniane za sprawą nowohuckiego oddziału Muzeum m. Krakowa oraz Muzeum PRL oraz IPN-u.
Z oczywistych względów twórcy stanu wojennego nie szczycili się "kuchnią" operacji skierowanej przeciwko "Solidarności". Oto oryginalny zapis bezpośrednich przygotowań i pierwszy dzień stanu wojennego w Krakowie i Nowej Hucie.
Poniżej prezentujemy wybrane fragmenty z Dziennika Ewidencji Decyzji - poleceń Kierownictwa Sztabu Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Krakowie. Druk z adnotacją: tajne specjalnego znaczenia. Pisownia oryginalna.
12.XII.1981r
godz.18.00 - przekazano polecenia ppłk. Józefowi Kaimowi objęcia obserwacją pomieszczeń KRH i ZR "Małopolska" oraz konsulatów USA i Francji
godz.18.01 - wprowadzono w stan pełnej gotowości ZOMO
godz.18.20 - polecono Naczelnikom stosownych wydziałów przystąpić do organizowania zespołów do internowania
godz.20.42 -wzmocniono posterunki MO wokół budynku KW MO, KK PZPR i Urzędu Prezydenta
godz.20.45 - polecono ppłk. Opialowi wydanie określonym funkcjonariuszom stosownej ilości łomów
godz.23.30 - grupy operacyjne udały się do wyznaczonych miejsc celem dokonania zatrzymań - internowania
godz. 0.31 - otrzymano informacje, że łączność miejska i międzymiastowa przestała działać od godziny
godz. 0.55 - ppłk. Kaim melduje o zabezpieczeniu pomieszczeń ZR "Małopolska" i dodaje, że w KRH nie ma nikogo
godz. 1.12 - ppłk. Biel informuje płk. Działowskiego, że 10 funkcjonariuszy mundurowych i 5 funkcjonariuszy SB jest gotowych do wejścia do ZR "Małopolska"
godz.1.15 - płk. Działowski wydaje polecenie ppłk. Szafarskiemu, aby delegował grupę operacyjną do Zarządu Regionu wraz z fotografem
godz.1.16 - płk. Działowski wydaje polecenie ppłk. Kaimowi, aby "nie dopuścił do wejścia osób do KRH"
godz..1.28 - Kraków pozbawiony wszelkiej łączności
godz. 1.27 - płk. Trzybiński melduje gen. dyw. Boguslawowi Stachurze i przedstawia sytuację (...) Kończy słowami: "Kraków wyciszony, wojsko jest"
godz.1.30 - płk. Działowski otrzymuje telefon, że u Gila lokatorzy zatarasowali drogę i grupa operacyjna nie weszła - czeka na posiłki. Bezzwłocznie udają się dodatkowe siły osobowe
godz.1.47 - ppłk. Kaim melduje płk. Działowskiemu, że pluton ZOMO wyjechał do Gila
godz. 1.50 - płk. Działowski konsultuje z płk. Trzybińskim sprawy funkcjonariuszy, którzy złożyli broń i nie udali się do służby. Zadecydowano, że kadrowiec odbierze im legitymacje i ściągnie ich na rozmowy
godz.2.32 - ppłk. Kaim melduje płk. Działowskiemu, że w KRH spokój
godz.2.35 - telefon, że Gil ma zamiar skakać z balkonu z III piętra
godz.2.40 - konsultacja płk. Działoński - ppłk. Jurczak. Postanowiono, aby z dachu weszli nasi funkcjonariusze z plutonu taterników i żeby sprawę tę skonsultował płk. Junak z Komendantem Straży Pożarnej płk. Feliksem
godz.2.55 - dyrektor Razowski informuje płk. Trzybińskiego o zbieraniu ludzi pod HiL którzy nawołują do strajku gdyż zatrzymano działaczy KRH
godz.3.00 - płk. Trzybiński otrzymuje telefonicznie meldunek, że Gil i Ciastoń wiszą na balkonie
godz. 3.05 - płk. Trzybiński, płk. Działoński, ppłk. Jurczak podejmują decyzję odnośnie Gila i Ciastonia, którą przekazują ppłk. Jurczakowi i dodają, aby płk. Feliks wysłał swoich strażaków
godz. 3.09 - mjr Nogieć melduje, że Gil i Ciastoń zeszli z balkonu do mieszkania i konferują przez drzwi z funkcjonariuszami
godz.5.23 - płk. Trzybiński łączy się z Gajewiczem i postuluje w rozmowie, aby ostrzegł konsula Francji i USA o nieporuszaniu się, gdyż może grozić im niebezpieczeństwo
godz. 5.42 - płk. Działowski otrzymuje telefon, że Krakowska Telewizja zabezpieczona jest przez wojsko
godz. 6.00 - wysłuchano przemówienia Premiera (oficjalne rozpoczęcie stanu wojennego)
godz.6.50 - płk. Działowski melduje Sztabowi MSW i podaje, że zatrzymano 70 osób
godz.7.00 - z KK PZPR przybył płk. Trzybiński i zapytał płk. Działowskiego o siły osobowe, (...) wyjaśnienie, dlaczego Gil nie został zatrzymany
godz.7.30 - ppłk. Szafarski melduje płk. Działowskiemu, że część załogi HiL pracuje, a część zaczyna strajkować
godz.7.35 - płk. Trzybinski pyta Dyrektora Pustówkę o sytuację w HiL. Między innymi Pustówka podaje, że załoga nie wysłuchała przemówienia Premiera gdyż radiowęzeł uszkodzony
godz.8.42 - płk. Działowski otrzymuje informację, że HiL nie przyjęła pociągów, kolej pracuje normalnie
godz.8.43 - płk. Trzybiński oświadcza płk. Działowskiemu, że jeżeli któryś z funkcjonariuszy zatrzyma Gila, otrzyma nagrodę w wysokości 7.000 tys. zł
godz. 10.15 - płk. Działowski informuje Sztab MSW, że HiL i MPK stoją
godz. 10.45 - płk. Działowski rozmawia z gen. Sulimą na temat rozważenia koncepcji blokowania autobusów dowożących ludzi do HiL - decyzję o blokowaniu podejmuje generał Sulima
godz.11.00 - płk. Działowski melduje gen. Stachurze o sytuacji i wynikach akcji: - 72 osoby zatrzymano na 147 planowanych, - 40 osób wytypowanych do internowania przebywa poza Krakowem, - tramwaje o godz. 9.00 zjechały do zajezdni i załoga strajkuje, - w Kombinacie HiL zmiana nocna została, a ta, która przyszła też strajkuje, łącznie ok. 8.000 ludzi bierze udział w strajku. Cały Kombinat stoi, tylko wielkie piece są podgrzewane. Pod hutę podjeżdżają grupy młodzieży (...)
godz.12.00 - mjr Podolski informuje, że z wypowiedzi Krawczyka wynika, że studenci AGH mają wkrótce udać się pod Kombinat HiL
godz.11.37 - płk. Działowski poleca ostrym wytykiem ppłk. Szafarskiemu pogłębienie rozeznania w HiL i MPK. Strajkuje już ok. 11.000 ludzi i z sygnałów napływających do Sztabu wynika, że załogi innych zakładów pracy mają w niedługim czasie dobić do HiL.
godz. 11.56 - b. ostre uwagi miał płk. Działowski do mjr Nogiecia i ppłk. Szafarskiego co do ich operatywności i rezultatów w pracy. Nie ma wniosków, koncepcji, nie wykorzystują w działaniach kamer filmowych, a gdyby ich użyto przed budynkiem HiL, na pewno nie zbierałyby się grupy ludzi, bo kto chciałby być utrwalony w stanie wojny
godz. 12.24 - płk. Trzybiński polecił ppłk. Jurczakowi włączenie ZOMO "aby blokowało docieranie młodzieży i innych osób do HiL, blokowanie wejść"
godz.13.09 - płk. Trzybiński rozmawia ze Sztabem MSW (...) i zapytuje, czy można ludzi udających się do pracy na II zmianę wpuścić - uzyskuje odpowiedź, że tak
godz. 13.14 - - płk. Trzybinski otrzymuje informację, ze pod HiL podjechały 3 autobusy z młodzieżą
godz. 18.30 - gen. dyw. B. Stachura przekazał n-ce polecenia: - dokonać analizy osób internowanych, czy wśród nich nie znajdują się znani i liczący się literaci, naukowcy i twórcy (...), - utrzymać działaniami operacyjnymi i prewencyjnymi atmosferę strachu jaka występuje wśród społeczeństwa i tym samym paraliżować możliwość poczynań przeciwnika, - należy dokonać szczegółowej analizy materiałów zakwestionowanych w Zarządach Regionów i WKZ i podczas przeszukań. Chodzi o wyselekcjonowanie takich dokumentów, które kompromitują "Solidarność" i wykazują, że dążyła ona do przejęcia władzy. Z chwilą uzyskania takich materiałów należy je pilnie przekazać do Biura Sztabu MSW, - (...) działaniami represyjnymi i aresztowaniami objąć także elementy spekulacyjne i byłych prominentów, by podkreślić zasadę, że prawo jest jednakowe dla wszystkich. Wykorzystać takie fakty propagandowo, - (...) ukazywać "Solidarność" od złej strony.
godz.19.55 - ppłk. Szafarski poinformował, że Komitet Strajkowy KRH podjął uchwałę o kontynuowaniu strajku i zwrócił się z apelem do Komisji Zakładowych "Solidarności", aby przekształciły się w Komitety Strajkowe. Komitet Strajkowy HiL przejął funkcję Zarządu Regionu Małopolska jako zakład wiodący
godz. 19.40 - ppłk. Biel poinformował gen. dyw. Stachurę, że wśród zatrzymanych jest literat Julian Kornhauser, gen. Stachura powiedział, że nie jest to znaczący twórca (...)
godz.20.45 - odprawa Naczelników (płk. Trzbinski, ppłk. Biel). (...) kpt. Filipek zreferował wyniki przeszukania kasy w Zarządzie Regionu Małopolska (znaleziono 1000 $), - płk. Szafarski: na posiedzeniu KRH były kontrowersje (różnice zdań) odnośnie uchwały. Brak jednomyślności odnośnie strajku, - płk. Trzybinski: zabezpieczyć HiL i nie dopuścić, by studenci byli łącznikami wynoszącymi materiały z HiL, - kpt.Hryniewicz: do HiL 2 autobusami przywiezionych zostało kilkuset studentów (...)Oprócz studentów są osoby z innych zakładów pracy. W przypadku wejścia oddziałów zwartych robotnicy stawiają bierny opór, nie wykonując żadnych obowiązków (...) mają małe zapasy żywności (2-3 dni).
Pacyfikacja huty miała miejsce w nocy z 15/16 grudnia.
Ten serwis używa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowią tylko część materiałów, które w całości znaleźć można w wersji drukowanej "Głosu - Tygodnika Nowohuckiego".
