Styczeń w tradycji polskiej to miesiąc kolędowania
Kolęda (od łacińskiej nazwy pierwszego dnia każdego miesiąca "calendae") to religijna pieśń bożonarodzeniowa W liturgii Kościoła katolickiego kolędy wykonuje się od Mszy o północy w Święto Bożego Narodzenia (tzw. Pasterka w nocy z 24 na 25 grudnia) do święta Chrztu Pańskiego (niedziela po 6 stycznia). W polskiej tradycji dopuszcza się śpiewanie kolęd aż do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego).Odmiana kolędy o wątkach zaczerpniętych z życia codziennego nazywana jest pastorałką, która w odróżnieniu od kolędy nie jest wykorzystywana w nabożeństwach religijnych ze względu na swój świecki charakter.
Według legendy, autorem pierwszej kolędy był św. Franciszek z Asyżu i była ona śpiewana w zorganizowanej przez niego szopce. Najsłynniejszą kolędą jest powstała w Austrii w roku 1818 „Cicha noc”, którą przetłumaczono na ponad 300 języków. Jej autorami byli ks. Józef Mohr oraz organista Franz Gruber.
Najstarsza polska kolęda pochodzi z1424 r. i nosi tytuł "Bądź zdrów, Królu Anielski". Także z XV wieku jest bardzo popularna kolęda „Anioł pasterzom mówił”. Kolędy początkowo wywodzące się z tradycji ludowej, w późniejszym okresie pisane były przez wielu wybitnych kompozytorów. Wzrost popularności gatunku nastąpił na przełomie XVII i XVIII wieku, wtedy ustalił się sam termin kolęda w znaczeniu pieśni bożonarodzeniowej. Powstała wówczas jedna z najważniejszych polskich kolęd "W żłobie leży" przypisywana Piotrowi Skardze - do melodii poloneza koronacyjnego króla Władysława IV. Inną ważną kolędę "Bóg się rodzi", także do melodii w rytmie poloneza, napisał Franciszek Karpiński. Twórcami kolęd byli także między innymi Mikołaj Sęp Szarzyński i Andrzej Morsztyn, a w XIX w Feliks Nowowiejski i Zygmunt Noskowski. Kolędę „Lulajże, Jezuniu” Fryderyk Chopin zacytował w środkowej części Scherza h-moll op.20. Ze współczesnych kompozytorów kolędy komponował Witold Lutosławski.
Polska jest ewenementem na skalę światową pod względem liczby zachowanych kolęd. W naszym dorobku znajduje się ponad 200 kolęd oraz ponad 400 pastorałek. Nic więc dziwnego, że w okresie bożonarodzeniowym utwory te śpiewane są chętnie nie tylko w kościołach. W sobotnie popołudnie 12 stycznia do Klubu „Kuźnia” na os. Złotego Wieku na zaproszenie organizatorki, Wiktorii Federowicz przybyło ponad sześćdziesięciu miłośników kolęd. Spotkanie zatytułowane „Śpiewajmy Dzieciątku” uświetnił występ zespołu „Seniorinki” pod kierunkiem Haliny Mikuły oraz duet wokalno- instrumentalny w składzie: Katarzyna Słota-Marciniec (mezzosopran) i Emilia Bernadzka- Głowala (fortepian). Współorganizatorem wspólnego kolędowania była Elżbieta Pyka z Koła Seniorów nr 12. Była okazja do posłuchania mniej znanych pieśni bożonarodzeniowych i pastorałek oraz wspólnego wykonania tych najbardziej znanych i lubianych. W blasku choinki, przy szopce – płynęły kolęda za kolędą przeplatane uroczą gawędą śpiewaczki Katarzyny Słoty-Marciniec o zwyczajach bożonarodzeniowych oraz wykonywanych utworach. A potem przyszła kolej na skoczne i niezwykle wesołe pastorałki - ludowe, wesołe teksty oraz ludowa muzyka ze śladami oberka czy mazura. Kto potrafił – śpiewał, kto nie to nucił… Niezwykle ciepłe i radosne było to spotkanie.
(bw)
„Seniorinki” w trakcie wieczoru kolęd i pastorałek w Klubie „Kuźnia”.
Ten serwis używa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowią tylko część materiałów, które w całości znaleźć można w wersji drukowanej "Głosu - Tygodnika Nowohuckiego".
