Min±³ drugi rok dzia³alno¶ci Oddzia³u Muzeum Historycznego Miasta Krakowa na os. S³onecznym 16 „Dzieje Nowej Huty”
Dziêki przychylno¶ci Prezydenta Krakowa, Rady Miasta oraz dzia³alno¶ci nowohuckich radnych ¿yczliwie patrz±cych na rodz±ce siê na terenie dzielnicy inicjatywy spo³eczne, takie jak: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Nowej Huty, Forum dla Nowej Huty oraz programu „Feniks”, w 2004 r. podjêto decyzjê o przyznaniu Muzeum Historycznemu Miasta Krakowa lokalu z zasobu gminnego na os. S³onecznym 16. Lokal ten sta³ siê siedzib± nowego Oddzia³u Muzeum „Dzieje Nowej Huty”.
- Dziêki przyznanym ¶rodkom finansowym, Muzeum powo³a³o Pracowniê dokumentacji dziedzictwa historycznego i kulturowego Nowej Huty, która od podstaw rozpoczê³a pracê nad stworzeniem nowohuckiego Oddzia³u Muzeum. W przyznanym lokalu przeprowadzono generalny remont, przygotowano i wykonano projekt nowoczesnej aran¿acji plastycznej, wyposa¿aj±c go w nowoczesny sprzêt audiowizualny oraz ekspozycyjny – opowiada kierownik i kustosz nowohuckiego oddzia³u Leszek J. Sibila.
Oddzia³ „Dzieje Nowej Huty” zosta³ uroczy¶cie otwarty 26 kwietnia 2005 r. przez prezydenta Miasta Krakowa prof. Jacka Majchrowskiego. Równocze¶nie z pracami adaptacyjnymi przygotowano program dzia³alno¶ci naukowej w formule muzeum rozproszonego dostêpnego w wydawnictwie Nowa Huta, przesz³o¶æ i wizja. Studium muzeum rozproszonego, T. 2 „Biblioteki Krzysztoforskiej” pod red. J. Salwiñskiego i L. Sibili (promocja w czerwcu 2005) oraz program o¶wiatowy i edukacyjny.
Historia i zabytki Nowej Huty
- W Oddziale zrealizowano wystawy czasowe zwi±zane z histori± i zabytkami Nowej Huty: W pe³nym kadrze. Nowa Huta w fotografii Henryka Hermanowicza by³a pierwsz± wystaw± fotograficzn±, wybitnego polskiego fotografa, ukazuj±c± dzieje Nowej Huty od l. 50. do pocz±tku l. 70. XX w. Wystaw± t± zainaugurowano dzia³alno¶æ Oddzia³u (kwiecieñ – sierpieñ 2005). Kolejna wystawa nosz±ca tytu³ Dziedzictwo kulturowe i historyczne Nowej Huty by³a ekspozycj± dzie³ sztuki sakralnej z nowohuckich ¶wi±tyñ w Mistrzejowicach, Ruszczy, Pleszowie i Krzes³awicach. Pokazano j± w ramach Nocy Muzeów (maj 2005). W ubieg³orocznej edycji Nocy Muzeów prezentowano z kolei archiwalne Kroniki z Now± Hut± w tle oraz filmy Jerzego Ridana. Kolejne zrealizowana wystawa U progu wolno¶ci. Nowa Huta w latach 1980 – 1989 zorganizowana zosta³a z okazji 25 rocznicy powstania NSZZ „Solidarno¶æ”. Na wystawie zaprezentowano m. in.: materia³y fotograficzne, dokumenty, pami±tki, obrazy i grafiki zwi±zane z nowohuck± „Solidarno¶ci±”, stanem wojennym i jego tragicznymi ofiarami; pami±tki z pielgrzymek Papie¿a Jana Paw³a II do Nowej Huty (1979, 1983); z dzia³alno¶ci ks. K. Jancarza w Mistrzejowicach oraz po raz pierwszy materia³y operacyjne MO i SB z próby wysadzenia pomnika Lenina w 1979 r. ze zbiorów krakowskiego IPN (wrzesieñ 2005 – styczeñ 2006). I wreszcie wystawa Nowa Huta – architektura i twórcy „miasta idealnego”. Niezrealizowane projekty, na której prezentowane by³y na niej m. in.: fotografie makiet i projektów „miasta idealnego”, fotografie architektów i urbanistów, którzy stworzyli jedn± z najciekawszych i najdojrzalszych koncepcji urbanistycznych l. 50. XX w. w tej czê¶ci Europy. Wystawê uzupe³nia³y materia³y archiwalne, dokumenty dotycz±ce „budowniczych Nowej Huty” oraz socrealistyczne obrazy i grafiki ( luty - maj 2006).
Ka¿dej z wystaw towarzyszy³ bogato ilustrowany katalog – mówi Leszek J. Sybila, który by³ kuratorem i autorem scenariuszy wszystkich wymienionych ekspozycji.
Przypomniane dziedzictwo
Chc±c uciec przed funkcjonuj±cym stereotypem i „zaszufladkowaniem” Nowej Huty jako czo³owej inwestycji polskiego socrealizmu 11 lipca 2006 r. otwarto pierwsz± wystawê z cyklu wystaw historycznych Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty, po¶wiêcon± Ko¶cielnikom, które bêd± prezentowaæ dziedzictwo historyczne i kulturowe miejscowo¶ci w³±czonych do tej dzielnicy Krakowa. Kolejn±, przygotowywan± w tym roku (wrzesieñ b.r.) bêdzie wystawa po¶wiêcona dziejom i historii Pleszowa (kurator mgr Maria Lempart).
Obecnie, od 1 lutego b.r., nowohucki oddzia³ prezentuje wystawê: Nowohucki design. Historia wnêtrz i ich twórcy w latach 1949-1959 po¶wiêcon± historii wnêtrz publicznych i mieszkalnych oraz ich twórcom projektuj±cym najciekawsze nowohuckie wnêtrza m. in.: Centrum Administracyjne huty, Lokale u¿ytkowe na Placu Centralnym i Alei Ró¿, kina „¦wit” i „¦wiatowid”, Teatr Ludowy i in.
Szeroka dzia³alno¶æ o¶wiatowa i edukacyjna jaka prowadzona jest w Oddziale w znacz±cy sposób przyczynia siê do upowszechniania wiedzy o historii i zabytkach tej dzielnicy poprzez organizowane lekcje, prelekcje, akcje o¶wiatowe oraz przygotowane przez Muzeum wydawnictwo multimedialne Nowa Huta – muzeum rozproszone.
W swojej ofercie edukacyjnej Muzeum organizuje ciesz±ce siê du¿± popularno¶ci± warsztaty edukacyjne: piesze i autokarowe, po najciekawszych b±d¼ zapomnianych zak±tkach Nowej Huty. Pracownicy Oddzia³u zasiadaj± w jury konkursów organizowanych przez Radê Miasta Krakowa i nowohuckie placówki kulturalne m. in.: Nowa Huta – na fundamencie Krzy¿a. Historia Ko¶cio³a, parafii i duszpasterzy (zarówno jego ubieg³oroczna jak i tegoroczna edycja zorganizowana zosta³a w siedzibie Oddzia³u) oraz w konkursie Od Wandy do Sendzimira.
- Dostrzegaj±c znaczenie naszego Oddzia³u w dziele ochrony dziedzictwa historycznego i kulturowego tego regionu Krakowa, jako pracownicy Muzeum uczestniczymy w organizowanych sesjach naukowych m.in.: II Ogólnopolskim Forum Koordynatorów Greenways i Ekomuzeów (lipiec 2005), miêdzynarodowej sesji naukowej zorganizowanej wspólnie z Konsulatem Generalnym Republiki Austrii „Nowa Huta a problemy miast przemys³owych” (listopad 2005) – mówi kustosz Sibila.
Zbiorów coraz wiêcej
Nowohuckie muzeum w swojej kolekcji gromadzi fotografie, archiwalia, przedmioty materialne oraz eksponaty zwi±zane z dziejami Nowej Huty. Po blisko rocznej dzia³alno¶ci Oddzia³u jego kolekcja wzbogaci³a siê dziêki zakupom, darom i przekazom o m. in.: 560 fotografii Stanis³awa Gawliñskiego z l. 1958 – 1982, ponad 300 fotografii Wojciecha £oziñskiego z l. 1950 – 1956; archiwum Marty i Janusza Ingardenów; dziesi±tki dokumentów, fotografii, ksi±¿ek, druków ulotnych, plakatów, znaczków i pami±tkowych plakietek zwi±zanych z NSZZ „Solidarno¶æ” z l. 1980 – 1989 oraz przedmiotów materialnych zwi±zanych z dzia³alno¶ci± kombinatu metalurgicznego.
Równie wa¿nym elementem w dzia³alno¶ci Oddzia³u s± prowadzone prace badawcze i dokumentacyjne. Pracownicy Oddzia³u zajmuj± siê m. in.: dziejami i histori± architektury i urbanistyki „starej” czê¶ci Nowej Huty wraz z Placem Centralnym, najstarszymi obiektami (zabytkami techniki) na terenie kombinatu metalurgicznego a tak¿e obiektami i zespo³ami zabytkowymi (sprzed 1949 r.) m.in.: dworami w Krzes³awicach, Branicach, Ruszczy, £uczanowicach; pa³acami w Pleszowie, Ko¶cielnikach; ko¶cio³ami w Mogile, Pleszowie, Ruszczy, Górce Ko¶cielnickiej oraz fortami w Czy¿ynach i Mistrzejowicach.
- O tym, ¿e dzia³alno¶æ wystawiennicza i edukacyjna prowadzona w nowohuckim Oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa cieszy siê uznaniem ¶wiadcz± nie tylko przychylne relacje w mediach, ale te¿ liczba zwiedzaj±cych, która przekroczy³a w 2005 roku 10 tysiêcy, a w roku 2006 siêgnê³a liczby ponad 9 tysiêcy z czego ¼ stanowili coraz liczniej przybywaj±cy tury¶ci zagraniczni. W I kwartale b.r. liczba zwiedzaj±cych przekroczy³a ju¿ 3 tysi±ce – podkre¶la z dum± Leszek J. Sibila.
Jan L. FRANCZYK
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
