Zamieszczone dzi¶ zdjêcie przedstawia rodzinê Kotów z Luboczy. Fotografia pochodzi z ok. 1890 r. i jest w³asno¶ci± Stanis³awa Walczaka, który udostêpni³ j± w ramach akcji Adama Gryczyñskiego: “Czas zatrzymany”. To jego pradziadowie, którzy patrz±c wprost w obiektyw przekazuj± nam, wspó³czesnym, osobliwe przes³anie, który ka¿dy mo¿e odczytaæ na swój sposób. Tê fotografiê zobaczymy na wystawie przygotowanej w Foto-Galerii NCK, na której zgromadzono ponad 300 zdjêæ z lat 1890 – 1949, z terenów na których powsta³a Nowa Huta i kombinat metalurgiczny.
Wystawa jest plonem akcji og³oszonej w styczniu br.. Dziêki niej zreprodukowanych zosta³o ponad 1500 zdjêæ z rodzinnych albumów. Najwiêcej zdjêæ uda³o siê zgromadziæ z nastêpuj±cych terenów: Luboczy, Bieñczyc, Czy¿yn, Pleszowa, Mogi³y, Grêba³owa, Cha³upek, Wolicy, Wadowa, Luborzycy i Dojazdowa. Pierwsze zdjêcia na wystawê nap³ynê³y 3 lutego br. podczas spotkania zorganizowanego przez Franciszka Nowaka w klubie “Dukat” z mieszkañcami Grêba³owa, ostatnie – 18 czerwca br. w Dojazdowie u Emilii Suber. Trudno zreszt± by³oby wymieniæ wszystkich, którzy otwarli przed nami swoje domowe archiwa – to ponad sto rodzin - ale pragniemy im za okazane wsparcie i zaufanie gor±co podziêkowaæ!
Fotograficzne zbiory z up³ywem czasu bêd± nabiera³y coraz wiêkszej warto¶ci dokumentalnej. S± przejmuj±c± ilustracj± losów pokolenia, które zosta³o wystawione w PRL- u na bolesn± próbê i eksperyment na ¿ywym organizmie spo³eczeñstwa. W tym kontek¶cie sentencja Zbigniewa Herberta: “Naród, który traci pamiêæ, traci sumienie” nabiera szczególnego wyrazu i znaczenia. Dzi¶, gdy Nowa Huta staje siê coraz bardziej modna, nie mo¿na zapomnieæ, ¿e wielu Polaków przyp³aci³o za nadej¶cie “nowego” bardzo wysok± cenê. Wielu pozbawionych swojej ojcowizny musia³o rozpoczynaæ ¿ycie od nowa. Byli jednak przesi±kniêci mi³o¶ci± do ojczyzny, kultywowali tradycje narodowe, obywatelskie, religijne, rodzinne i ludowe. Stanowili k³opotliw± zaporê dla systemu i dlatego system ich niszczy³. Dokonano na nich zamachu, ale nikt dot±d nie odda³ im sprawiedliwo¶ci. Chcemy pokazaæ, ¿e zanim zbudowano Now± Hutê, na tutejszych terenach kwit³o bogate ¿ycie kulturalne, religijne i spo³eczne, ¿e ¿yli tutaj ciekawi ludzie. Mo¿e dziêki wystawie damy im, a tak¿e ich rodzinom, choæ odrobinê satysfakcji. Bo oni byli tu wcze¶niej.
Ta pionierska wystawa fotograficzna ilustruje wycinek historii tych ziem od schy³ku XIX wieku, a zatrzymuje siê w lipcu 1949 r., kiedy to nieopodal prastarego opactwa mogilskiego rozbito namioty junaków 52 Brygady SP. Pokazanych zostanie kilka s³ynnych panoram Stanis³awa Senissona z 1949 r. z Mogi³y oraz setki zdjêæ, które w wiêkszo¶ci nigdy wcze¶niej nie by³y publikowane. Po¶ród nich zobaczymy seriê zdjêæ z listopada 1945 r. ukazuj±c± ekshumacjê i pochówek ofiar zbrodni hitlerowskich na Wzgórzach Krzes³awickich, zobaczymy te¿ zdjêcia robione z nara¿eniem ¿ycia ukrytym aparatem w Wolicy w 1943 r. w czasie obowi±zkowego spêdu krów z rozkazu Niemców. Zdjêcia wcze¶niejsze poka¿± nieistniej±ce ju¿ zbytki architektury drewnianej oraz pracê w latach 20. i 30. ubieg³ego wieku w maj±tkach rolnych Mogi³y, Bieñczyc, Czy¿yn i Pleszowa.
Ale przede wszystkim bohaterami wystawy bêd± ludzie, którzy wcze¶niej ¿yli na tych terenach: portrety indywidualne i grupowe robione na wsiach przez wêdrownych fotografów, z okazji odpustów w Mogile, chrzcin, wesel i pogrzebów. Bêd± te¿ zdjêcia zupe³nie wyj±tkowe, o niemal magicznej aurze, jak to z 1916 roku z Pleszowa wykonane przez nieznanego fotografa w pasiece Piotra Gajocha, który stoi tam wraz ze swym synkiem Stasiem, czy zdjêcie z 4 stycznia 1934 r. zrobione pod kopcem Wandy w drodze do Krzes³awic na wesele Marii i Andrzeja Ra¼nych, pokazuj±ce ci±g dalszy rodzinnej historii “Giocondy” z Grêba³owa zmar³ej w 1989 roku. Zobaczymy te¿ zdjêcia najsilniejszego cz³owieka z tych okolic – Jana Florkowskiego i przedwojenne dzie³a znakomitego cie¶li, stolarza a zarazem skrzypka Jakuba Bêbna - tak¿e z Grêba³owa oraz Macieja Ziêby z Bieñczyc – wspominanego jako dobrego, lubianego przez dzieci wujka nazywanego “Fonta¶”, który po powrocie z Krakowa czêstowa³ ich cukierkami. Jako szczególn± atrakcjê wernisa¿u poka¿emy - dziêki uprzejmo¶ci El¿biety i Mariana Dzikowskich - oryginalny obraz i reprodukcje kart pocztowych Józefa Krasnowolskiego – malarza, który w podkrakowskich Bieñczycach pozna³ sw± przysz³± ¿onê – piêkn± wiejsk± dziewczynê, Salomeê Wiktoriê Turbas. Po ¶lubie Józef Krasnowolski zamieszka³ – do r. 1914 – w ch³opskiej chacie w Bieñczycach. Mamy nadziejê, ¿e wystawa dostarczy wielu wzruszaj±cych chwil i wspomnieñ minionego czasu, który odchodzi powoli w zapomnienie. My chcemy go ocaliæ. Spotkajmy siê zatem w Foto-Galerii NCK 26 czerwca (poniedzia³ek) o godz. 18.00. Zapraszamy!
Wystawa czynna bêdzie przez dwa miesi±ce.
(f)
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".