Szósta i ostatnia niedziela Wielkiego Postu nazywana jest Niedziel± Palmow±. Pierwsze znane zapisy dotycz±ce tego ¶wiêta pochodz± z dziennika p±tniczki Egerii, a datowane s± na lata osiemdziesi±te IV wieku. Zosta³o ono ustanowione na pami±tkê przybycia Chrystusa do Jerozolimy. Niedziela Palmowa, zwana te¿ Niedziel± Mêki Pañskiej, rozpoczyna Wielki Tydzieñ - czas szczególnego przygotowania duchowego do ¶wi±t, czas wyciszenia, skupienia i prze¿ywania mêki Chrystusa.
W swoim dzienniku Egeria pisze o uroczystej procesji z Betanii do Jerozolimy. Wed³ug jej wspomnieñ jerozolimski patriarcha wsiada³ na o¶licê i wje¿d¿a³ do ¦wiêtego Miasta, za¶ zgromadzeni wierni, witaj±c go w rado¶ci, ¶cielili przed nim swoje p³aszcze i palmy. Nastêpnie wszyscy udawali siê do bazyliki Anastasis (Zmartwychwstania), gdzie sprawowano uroczyst± liturgiê.
Z Jerozolimy procesja Niedzieli Palmowej rozprzestrzeni³a siê na kraje chrze¶cijañskiego Wschodu. Pó¼niej zwyczaj przyj±³ siê równie¿ w Ko¶ciele zachodnim. Pierwsz± udokumentowan± wzmiankê o procesji w Niedzielê Palmow± w Ko¶ciele ³aciñskim przekazuje nam Teodulf z Orleanu (+ 821). Z kolei w Polsce procesja Niedzieli Palmowej obchodzona jest od ¶redniowiecza.
W Krakowie od XVI wieku urz±dzano uroczyst± centraln± procesjê do ko¶cio³a Mariackiego z figurk± Pana Jezusa przymocowan± do osio³ka. Tak pisa³ o tym wydarzeniu Miko³aj Rey: "W Kwietni± (tak równie¿ nazywana bywa³a Niedziela Palmowa – przyp. red.) kto bagni±tka (bazi) nie po³kn±³, a bêdowego (dêbowego) Chrystusa do miasta nie doprowadzi³, to ju¿ dusznego zbawienia nie otrzyma³ (...). Uderzano siê tak¿e ga³±zkami palmowymi (wierzbowymi), by rozkwitaj±ca, pulsuj±ca ¿yciem wiosny witka udzieli³a mocy, si³y i nowej m³odo¶ci".
Odnowiona liturgia posoborowa zaleca, aby wierni w Niedzielê Mêki Pañskiej zgromadzili siê przed ko¶cio³em, gdzie powinno odbyæ siê po¶wiêcenie palm, odczytanie perykopy ewangelicznej o wje¼dzie Pana Jezusa do Jerozolimy i uroczysta procesja do ko¶cio³a. Podczas ka¿dej Mszy ¶w., zgodnie z wielowiekow± tradycj± czyta siê opis Mêki Pañskiej (wed³ug relacji Mateusza, Marka lub £ukasza - Ewangeliê ¶w. Jana odczytuje siê w Wielki Pi±tek). W Polsce istnia³ kiedy¶ zwyczaj, ¿e kap³an id±cy na czele procesji trzykrotnie puka³ do zamkniêtych drzwi ko¶cio³a, a¿ mu otworzono. Mia³o to symbolizowaæ, i¿ Mêka Zbawiciela na krzy¿u otwar³a nam bramy nieba.
Wykonywanie palm wielkanocnych ma w Polsce bogate tradycje. Szczególnie zwyczaj ten zachowa³ siê na Kurpiach oraz w Ma³opolsce w Lipnicy Murowanej i w Limanowej gdzie odbywaj± siê coroczne konkursy na najd³u¿sz± i najpiêkniej wykonan± palmê. Palmy osi±gaj± wysoko¶æ kilkudziesiêciu metrów i musz± samodzielnie staæ. Zrobione z wikliny, nie mog± zawieraæ ¿adnych metalowych czê¶ci. Zdobione s± baziami i kwiatami z bibu³y. Poza Polsk± zwyczaj ten przetrwa³ tak¿e w po³udniowych Niemczech oraz Austrii.
A ludowa m±dro¶æ g³osi: Gdy w Palmow± Niedzielê s³oñce ¶wieci, bêd± pe³ne stodo³y, beczki i sieci.
(f)
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
