Ukaza³ siê kolejny, szósty ju¿, cysterski rocznik naukowy „Cistercium Mater Nostra. Tradycja – Historia – Kultura”. Wydawane przez opactwo w Mogile naukowe czasopismo interesuje nie tylko zawodowych historyków, architektów, archeologów, historyków sztuki czy historyków Ko¶cio³a, ale stanowi nie lada gratkê dla wszystkich mi³o¶ników przesz³o¶ci ziem, na których wybudowano Now± Hutê. I trudno siê temu dziwiæ, wszak mogilski klasztor stanowi jeden z najwa¿niejszych elementów to¿samo¶ci tych terenów.
W¶ród wielu artyku³ów pomieszczonych w najnowszym tomie, znale¼æ mo¿na i takie, które zainteresuj± nie tylko specjalistów. Nale¿y do nich na pewno tekst Jadwigi Odrobiny po¶wiêcony gotyckiemu tryptykowi ze Szczodrowa, a znajduj±cemu siê w mogilskim opactwie. Ta bezcenna nadstawa o³tarzowa z Matk± Bo¿± i ze ¶wiêtymi biskupami datowana jest na rok 1491, a w mogilskim klasztorze znalaz³a siê w roku 1954, do którego trafi³a ze zbiorów Muzeum Archidiecezjalnego we Wroc³awiu. Pierwotnie tryptyk ten stanowi³ element wyposa¿enia ko¶cio³a parafialnego pw. Nawiedzenia Naj¶wiêtszej Marii Panny i ¶w. Andrzeja w dolno¶l±skim Szczodrowie (niem. Schollendorf). Jak zauwa¿y³a autorka, pomimo tego, ¿e zabytek ten od blisko sze¶ædziesiêciu lat znajduje siê w murach mogilskiego klasztoru, z ró¿nych wzglêdów pozostaje dot±d prawie zupe³nie nierozpoznany.
Kolejnym artyku³em, który mo¿e zainteresowaæ nowohuckich czytelników jest tekst pracowników Instytutu Historii Architektury i Konserwacji Zabytków Politechniki Krakowskiej Anny Bojê¶-Bia³asik i Jacka Czechowicza: „Dom opacki w Mogile. Nowe Badania”. Autorzy, opisuj±c ten zabytek zauwa¿aj± jednocze¶nie, ¿e „klasztor mogilski jest jedynym – do tej pory rozpoznanym – obiektem cysterskim w Ma³opolsce, w którym prawdopodobnie od schy³ku XIII w. – a byæ mo¿e od samego pocz±tku klasztoru – istnia³a niezale¿na, wydzielona ze ¶cis³ej zabudowy claustrum siedziba opata”. W tek¶cie wiele ciekawych informacji na temat architektury domu opackiego.
Interesuj±cym, chocia¿ z innych wzglêdów (przede wszystkim spo³eczno-historycznych) jest równie¿ artyku³ pracownika naukowego Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie Mateusza Wy¿gi, zatytu³owany „W s±siedztwie. Ludzie z Mogi³y w parafii Raciborowice w XVII-XVIII wieku”. Przyjmuje siê, ¿e parafia raciborowicka istnieje co najmniej od roku 1273, gdy ksi±¿ê Boles³aw Wstydliwy wyda³ dokument, w którym zawar³ informacjê, ¿e wiele lat wcze¶niej dziedzic Racibor Raciborowic darowa³ tê wie¶ kapitule katedralnej krakowskiej. Parafia przez stulecia le¿a³a w s±siedztwie dwóch parafii krakowskich (Ducha ¦wiêtego i ¶w. Miko³aja za murami) oraz z parafiami wiejskimi: Zielonkami, Wiêc³awicami, Luborzyc± i Mogi³±. 23 pa¼dziernika 1777 roku, za zgod± udzielon± przez oficja³a s±du biskupiego, mogilskim cysters, o. Niward Dygasiewicz udzieli³ ¶lubu szlachcicowi Wincentemu ¦cis³owskiemu z Miechowa i pannie Agnieszce ¦liwiñskiej z Zes³awic. ¦wiadkami tej uroczysto¶ci byli Antoni £ojowski, administrator folwarku w Bieñczycach i Józef Darski, pisarz z Miechowa. Uroczysto¶æ za¶lubin, z zgod± plebana raciborowickiego, odby³a siê w Mogile. Prawdopodobnie dlatego, ¿e krewny panny m³odej (zapewne jej ojciec) by³ administratorem nale¿±cej do cystersów osady Zes³awice. Swój tekst autor koñczy wnioskiem: „Mimo stosunków feudalnych osady podmiejskie, w tym parafie Raciborowice i Mogi³a, pozostaj±ce w zasiêgu aglomeracji krakowskiej, mia³y charakter otwarty. Ludno¶æ utrzymywa³a za¿y³e wzajemne kontakty i wykazywa³a znaczn± ruchliwo¶æ. Znamienne jest tak¿e rosn±ce zaanga¿owanie zewnêtrzne zakonników mogilskich w drugiej po³owie XVIII w., bêd±ce jednym z elementów postêpuj±cej w epoce nowo¿ytnej zmiany w modelu funkcjonowania klasztorów mniszych”.
(f)
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
