Historiê kraju lub regionu mo¿na sobie wyobraziæ ró¿nie, np. jako grub± ksiêgê. Na jej poszczególnych kartkach zapisywane s± najwa¿niejsze wydarzenia, panuj±cy w³adcy oraz obowi±zuj±ce prawa. Ka¿dy, kto chcia³by poznaæ interesuj±cy go fragment dziejów, otwiera³by ksiêgê na okre¶lonej stronie i czyta³by zawarte tam informacje. Jednak co by siê sta³o gdyby wyrwano losowo trochê kartek? Nowi czytelnicy nie mogliby poznaæ fragmentów historii. Wyobra¼my sobie dzieje kraju jako mur stawiany z wielu cegie³. Ka¿de zdarzenie jest kolejn± cegie³k± dodawan± przez pokolenie. Takich cegie³ek jest wiele, jedne wiêksze, drugie mniejsze, czasami radosne, innym razem bolesne.
Historia Polski te¿ zbudowana jest z takich elementów. O naszym kraju mo¿emy wiele dowiedzieæ siê czytaj±c stare kroniki czy pamiêtniki. Jednak ¼ród³a pisane s± niepe³ne oraz nieliczne i szczególnie pocz±tek polskiej pañstwowo¶ci kryje wiele tajemnic. A co zrobiæ z dziejami jakiego¶ rejonu, gdy nie mo¿na nic wyczytaæ w starych ksiêgach. W tym miejscu wkracza archeologia czyli nauka zajmuj±ca siê pradziejami, okresem historii pozbawionym ¼róde³ pisanych.
Nowa Huta od pocz±tku swego istnienia by³a rajem dla archeologów. Olbrzymie inwestycje spowodowa³y, ¿e pracuj±cy na nich specjali¶ci, m.in archeolodzy gromadz±c ogromne ilo¶ci zabytków spod ziemi, uzupe³nili swoj± wiedzê o prahistorii, nie tylko tego podkrakowskiego regionu, ale i Polski. Z czasem inwestycje zanik³y a razem z nimi ¶rodki finansowe na du¿e wykopaliska. Od czasu do czasu prowadzi siê niewielkie badania ratownicze w celu pozyskania wiedzy o danym miejscu np. w czasie budowy domu lub hipermarketu. Wykonuje siê te¿ prace sonda¿owe, które maj± wyja¶niæ czy le¿±cy na powierzchni materia³ zabytkowy jest wynikiem niszczenia jakich¶ podziemnych budowli.
W roku 2012 badania sonda¿owe rozpoczêto w Branicach na stanowisku 81. W artykule Nowa Huta nadal pod ziemi±” pisali¶my o odkryciu pieca o nieznanym przeznaczeniu, licznych innych palenisk i jam zasobowych czyli pradziejowych spi¿arni. Prace jednak przerwa³a d³uga zima. Archeolodzy z nowohuckiego Oddzia³u Muzeum Archeologicznego w Krakowie po przerwie wrócili na wykop i zakoñczyli je w bie¿±ce upalne lato. Piec zosta³ dok³adnie przebadany i okaza³o siê, ¿e zawiera³ interesuj±c± ceramikê z okresu wczesnego ¶redniowiecza, m.in. ze znakiem garncarskim (symbol wytwórcy) na jednym z naczyñ. Pobrano te¿ z niego próby do dalszych analiz. W zasypisku domniemanej ziemianki czyli budynku mieszkalnego, oprócz du¿ej ilo¶ci fragmentów ceramiki znaleziono kolejne metalowe przedmioty. Pod jednym z palenisk, którego wiek okre¶lono na ok. 2000 lat, czyli na okres gdy na coraz wiêkszych regionach Europy maszerowali rzymscy legioni¶ci, znaleziono pochówek psa. Dosz³y te¿ nowoodkryte pradziejowe spi¿arnie. Wszystkie te odkrycia da³y nowy obraz tej czê¶ci Branic po³o¿onej na skraju terasy wi¶lanej. Dowiedzieli¶my siê, ¿e na pewno zamieszkiwany by³ on w tzw. okresie wp³ywów rzymskich (oddzia³ywania handlowego imperium rzymskiego), prawdopodobnie przez ludno¶æ kultury przeworskiej. Istniej± te¿ podstawy do okre¶lenia tego miejsca po³o¿onego obecnie w zespole dworsko-parkowym w Branicach, jako osady lub terenu przemys³owego w pocz±tkach istnienia pañstwa polskiego. Pozosta³e materia³y zabytkowe zostan± poddane kolejnym analizom, które pozwol± na dok³adniejsze ich datowanie.
Archeolodzy nowohuccy pracuj±c na niewielkim obszarze i dysponuj±c skromnymi ¶rodkami finansowymi, do³o¿yli kolejne cegie³ki do tego ci±gle powstaj±cego muru, który jest histori± naszego pañstwa i skromnych Branic.
Janusz Bober
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
