Opowie¶ci wigilijne z Mogi³y – Wigilijna korona... z orzechów
Kto by pomy¶la³, ¿e orzechy laskowe mog± byæ elementem korony? Ale przecie¿ tak wykorzystywano je w Mogile, gdzie przed laty zrobiono tê wigilijn± koronê. Dok³adniej mo¿na siê jej przyjrzeæ, w nowohuckim oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – Dzieje Nowej Huty, na wystawie po¶wiêconej folklorowi mogilskiemu.
Tradycje bo¿onarodzeniowe, to dla nas przede wszystkim choinka. ¦wi±teczne drzewko przywêdrowa³o z Niemiec, ale w polskich wsiach, pocz±tkowo bardziej popularny by³ tzw. powro¼nik, czyli przystrojona jod³owa lub ¶wierkowa ga³±¼, zawieszona u powa³y.
- Korony wigilijne by³y elementem wystroju wiejskiej izby w okresie Bo¿ego Narodzenia. Zawieszano je prawdopodobnie nad sto³em wigilijnym. Potem najprawdopodobniej sta³y siê one elementem ca³orocznym wystroju: stawiano je na komodzie lub skrzyni W latach 20 i 30. XX wieku ten zwyczaj ju¿ zanika³ – t³umaczy Maria Lempart, kustosz wystawy z cyklu „Zapomniane Dziedzictwo Nowej Huty” po¶wiêconej Mogile.
Korona wigilijna zosta³a wypo¿yczona z krakowskiego Muzeum Etnograficznego. Stanowi prawdziwy rarytas ekspozycji i zarazem sama w sobie, jest bardzo piêknym eksponatem choæ to przecie¿ „tylko” zwyk³e orzechy laskowe, po³±czone s³omk± i ukszta³towane na konstrukcji z drutu owiniêtego bibu³±. Kiedy tradycja wykonywania tych piêknych koron zanik³a - trudno powiedzieæ. Byæ mo¿e, korona ta o nie mia³a wy³±cznie podkre¶laæ okresu Bo¿ego Narodzenia. Mo¿e mamy tu do czynienia z przemieszaniem siê tradycji wcze¶niejszych i wspó³czesnych: symbolu obfito¶ci i powodzenia, który mia³ te¿ przywo³ywaæ, (jak owe snopy stawiane w Wigiliê w katach wiejskiej izby), powodzenie w roku nastêpnym, które bêdzie towarzyszyæ domowi, w którym korona jest przechowywana.
W zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakwie zachowa³y siê trzy takie korony. Byæ mo¿e trafi³y, jako eksponat podarowany przez mieszkañców Mogi³y do maj±cego powstaæ w Nowej Hucie skansenu, bo te zbiory trafi³y do Muzeum. Eksponowana w al. Ró¿ korona nie ma jednak dok³adnej metryczki, wiemy tylko ¿e na pewno pochodzi³a z okolic Mogi³y. Warto zobaczyæ... (krys)
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
