Taki nosi tytu³ ksi±¿ka zredagowana przez Stanis³awa Zawi¶liñskiego. Praca ukaza³a siê w Kolporacji Halart w Krakowie. Ksi±¿kê bêdzie mo¿na nabyæ podczas spotkania z re¿yserem, które odbêdzie siê w Kinie Studyjnym „Sfinks”, w niedzielê 30 maja o godz. 18 00.
KRZYSZTOF ZANUSSI - to ca³a historia polskiego kina. Jest on obok Kie¶lowskiego, Wajdy, najwybitniejszym polskim twórc± filmowym. Zanusssi to typ intelektualisty, filozofa, psychologa kina. O ile wielu jego kinowych kolegów korzysta z napisanych ju¿ scenariuszy, Zanussi zawsze jest i scenarzyst± i re¿yserem jednocze¶nie. Mamy wiêc do czynienia z prawdziw±, pe³n± twórczo¶ci±. Nie ukrywam, ¿e mam swoje ulubione obrazy tego artysty. Jest to Spirala, Góry o zmierzchu i Kontrakt. Góry o zmierzchu s± najstarszym filmem Zanussiego. Opowiadaj± o mi³o¶ci do gór starego profesora, ongi¶ taternika i alpinisty. Zanussi g³ówn± role powierzy³ prof. Jerzemu Kreczmarowi, re¿yserowi, który sam uprawia³ taternictwo. Jest w tym filmie pokazana majestatyczno¶æ gór, w³a¶nie gór o zmierzchu. Spirala to drugi film tak¿e zawieraj±cy elementy tych samych klimatów, które widzimy w Górach o zmierzchu. Choæ zupe³nie inna jest fabu³a, to te¿ w filmie tym wystêpuj± tak ukochane przez re¿ysera - Tatry. Tu znakomit± kreacje stworzy³ Jan Nowicki. Kontrakt, który bêdziemy mogli zobaczyæ po spotkaniu z Zanussim jest ju¿ - jak by¶my powiedzieli - z innej bajki, przez to pozbytym metafizyki, zawi³ej psychologii. Tu wspania³± role stworzy³ Tadeusz £omnicki.
Wielko¶æ Zanussiego jest bezsprzeczna, to mistrz w swojej dziedzinie. W³ochy mia³y - Felliniego, Szwecja - Bergmana, my za¶ Zanussiego. To najlepsze porównanie, jakie przychodzi mi na my¶l. Nie bêdê tu analizowa³ twórczo¶ci Zanussiego. Odsy³am do ksi±¿ki, która omawia kolejno wszystkie filmy tego re¿ysera. Chcia³bym za to przypomnieæ moj± rozmowê z Krzysztofem Zanussim, któr± przeprowadzi³em z okazji 100-lecia kina, obecno¶ci tematyki górskiej w kinie Zanussiego i nie tylko.
GÓRY – W STULECIE KINA Z Z KRZYSZTOFEM ZANUSSIM ROZMAWIA DARIUSZ DOMAÑSKI
+ Wiem, ¿e w czasach studenckich zetkn±³ siê Pan ze wspinaczk±. Jak dzi¶ z perspektywy czasu wspomina pan swoje górskie peregrynacje?
- Trudno dzisiaj o nich mówiæ. Niestety pewne dawne do¶wiadczenia ju¿ siê zmitologizowa³y. Natomiast zrealizowa³em wiele filmów podejmuj±cych tematykê wspinaczkow±, ogólnie mówi±c górsk±. St±d w³a¶nie byæ mo¿e powsta³o takie podejrzenie, ¿e ja sam jestem do¶wiadczonym taternikiem. To nieprawda. By³em wspinaczem do¶æ beznadziejnym i bezradnym,. ale dziêki paru przyjacio³om, którzy ci±gali mnie po górach, wi±zali lin±, brali na swoje sumienie, uda³o mi siê rzeczywi¶cie prze¿yæ w Tatrach kilka momentów strachu. Te pierwsze m³odzieñcze przej¶cia, próby i zagro¿enia w górach zapad³y mi g³êboko w pamiêæ. Kilkoro ludzi, z którymi wtedy siê wspina³em do dzi¶ pozostaje w krêgu moich przyjació³. + Czy do tego krêgu nale¿a³a Wanda Rutkiewicz?
- O tak. Wanda Rutkiewicz by³a wielk± indywidualno¶ci± gór, ale z ludzi osobi¶cie mi bliskich, ze szczególnym wzruszeniem wspominam: aktora i operatora filmowego - Staszka Lata³³ê. Zgin±³ podczas wyprawy kierowanej przez Andrzeja Zawadê. Wróci³em do tej postaci w filmie Constans. + Nie my¶la³ pan o zrealizowaniu filmu dokumentalnego, albo dokumentu fabularyzowanego o alpinistach, na przyk³ad o takiej alpinistce, jak± by³a Rutkiewicz?
- Dokument fabularyzowany to raczej nie. Je¶li podj±³bym taki temat , musia³by to byæ film fabularny. + Jak ocenia pan zatem filmy górskie?
- Ogl±da³em wiele filmów o tej tematyce, by³em nawet w jury festiwali filmów górskich w Trie¶cie, mam pewien niedosyt, raczej sceptycznie patrzê na ten nurt kina. + Czy w którym¶ z nastêpnych scenariuszy zamierza pan powróciæ do tematyki górskiej?
- W moim najbli¿szym scenariuszu wystêpuje motyw górski, nawet zastanawiam siê, czy nie zrealizowaæ go w Tatrach, choæ akcja dzieje siê w Himalajach. + Tatry s± pana ulubionymi górami?
- Niezupe³nie, ale s± dla mnie najbardziej dostêpne. + Odczuwa pan w górach jak±¶ szczególn± metafizykê?
- Góry, w których cz³owiek znajduje siê samotnie na pewnej wysoko¶ci stanowi± zagro¿enie dla komfortu ¿ycia. Góry ujawniaj± od razu, kim siê jest naprawdê, do czego jest siê zdolnym, jak± si³± ducha siê dysponuje. Mnie nie przejmuje tak sama morfologia powiedzmy skali¶cie u³o¿onej ziemi, jak w³asne do¶wiadczenia, to próba samotno¶ci, próba i walka cz³owieka z ¿ywio³em, próba cz³owieka wobec w³asnego losu Mo¿na to oczywi¶cie interpretowaæ w sposób mistyczny. Je¶li zawierzymy wymiarowi losu, to jeste¶my w krêgu, z którego przemawia - mistycyzm. + Gdzie dotar³ pan najwy¿ej?
- W Andach by³em na wysoko¶ci 4000 m Choæ nigdy nie nale¿a³em do Klubu Wysokogórskiego, to zawsze by³em zwi±zany z alpinistami, my¶lê tu o braciach Surdelach, Zawadzie, Paczkowskim, Rutkiewicz, to by³ mój towarzyski kr±g ludzi gór. + Czy lubi pan czytaæ ksi±¿ki o górach?
- Czyta³em jedynie Mieczys³awa Kar³owicza i Tytusa Cha³ubiñskiego. + Filmy górskie przywodz± na my¶l pionierów taternictwa np. Tadeusza Or³owskiego, Wawrzyñca ¯u³awskiego, Jana D³ugosza... S± oni wymarzonymi bohaterami filmowymi. W pana filmowej twórczo¶ci wa¿ne miejsce zajmuj± Góry o zmierzchu?
- Góry o zmierzchu to film skonstruowany na motywach biografii prof. T. Or³owskiego mówi± o nim, s± jemu dedykowane. + Kiedy rozmawia³em z prof. Or³owskim o jego taternickich osi±gniêciach, nie wspomina³, ¿e jest bohaterem Gór o zmierzchu.
- My¶lê, ¿e nie móg³ wspominaæ, bo on sam nie wie, ¿e jest bohaterem tego filmu (u¶miech).
+ + +
My¶lê, ¿e rozmowa ta nie straci³a swojej aktualno¶ci - mimo czasu, który od niej up³yn±³. Rzuca ¶wiat³o na ma³y, ale wa¿ny fragment pracy i pasji Krzysztofa Zanussiego.
D.DOM.
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
