Zacz±³ siê czas polowania na wodne drapie¿niki, a w¶ród drapie¿ników do najbardziej typowych nale¿y szczupak. Ryba ta od dawna budzi³a zainteresowanie w¶ród s³odkowodnych rybaków i wêdkarzy. Znana by³a od wieków. Wiele te¿ naros³o wokó³ niej mitów - mo¿e nie tak dziwacznych, jak wokó³ suma, ale i tak dzisiaj budz±cych u¶miech niedowierzania. W wydanym pod koniec XVIII wieku tomie „O gadzie i rybach” autorstwa ks. Jana Krzysztofa Kluka, znale¼æ mo¿na taki oto fragment po¶wiêcony szczupakowi: „Jest to ryba bardzo ¿ar³oczna i drapie¿na, s³usznie zas³uguj±ca na imiê wodnego wilka. Czêstokroæ siê trafia, ¿e ³owi ptactwo na wodzie p³ywaj±ce, czego osobliwie m³ode kaczêta doznaj±. Wiadoma jest rzecz, ¿e szczupak pochwyci³ lisa wodê pij±cego. S± upewnienia, ¿e osobliwie znaczne i ludziom w wodzie nie przepuszcza³y”.
Tekst ten przytoczy³ Andrzej Zawisza w wydanej w roku 1989 ma³ej broszurce „Szczupak”, która ukaza³a siê w ramach Biblioteczki „Wiadomo¶ci Wêdkarskich”. B³êdnie tylko napisa³, ¿e „w XIX wieku ksi±dz Krzysztof Kluk, przyrodnik, pisa³ o szczupaku (...)”. Otó¿ ks. Kluk ¿y³ w XVIII wieku i by³ jednym z pierwszych polskich przyrodników, którzy tworzyli w zakresie przyrodoznawstwa zrêby polskiej terminologii naukowej i polskiego nazewnictwa. Ubóstwo terminologii botanicznej otrzymane w spadku po autorach XVI i XVII w. spowodowa³o, ¿e Kluk zmuszony by³ tworzyæ wiele nowych terminów. Do chwili obecnej w polskiej terminologii botanicznej obowi±zuj± stworzone przez niego terminy, choæby takie jak: w±sy, ciernie, kolce, szypu³ka, kwiatostan, kielich, korona, s³upek i wiele innych. W systematyce obowi±zuj± do dzi¶ terminy, których autorem jest Kluk: gromada, rodzaj, gatunek i odmiana. W Dykcjonarzu ro¶linnym ks. K Kluka znajdujemy opis 1536 gatunków ro¶lin krajowych i obcych, u³o¿onych w alfabetycznym porz±dku nazw ³aciñskich, którym zosta³y przyporz±dkowane nazwy polskie: Zaledwie ok. 18% nazw polskich wprowadzonych przez Kluka uleg³o pó¼niej zmianie, a reszta wesz³a na sta³e do polskiej botaniki. A pomy³ka Andrzeja Zawiszy wziê³a siê zapewne st±d, ¿e w roku 1816 ukaza³o siê naj³atwiej dzisiaj dostêpne wydanie tomu po¶wiêconego m.in. rybom. By³ to trzeci tom dzie³a „Zwierz±t domowych i dzikich, osobliwie krajowych, historii naturalnej pocz±tki i gospodarstwo. Potrzebnych i po¿ytecznych domowych chowanie, rozmno¿enie, chorób leczenie, dzikich ³owienie, oswojenie, za¿ycie, szkodliwych za¶ wygubienie” nosz±cy tytu³: „ O gadzie i rybach” ((pierwsze wydanie tego tomu mia³o jednak miejsce w roku 1780). Dla porz±dku przypomnê tylko, ¿e ks. Jan Krzysztof Kluk urodzi³ siê 13 wrze¶nia 1739 w Ciechanowcu i w Ciechanowcu zmar³ 2 lipca 1796. Niew±tpliwie ¿y³ wiêc w wieku XVIII.
To mo¿e tyle dywagacji historycznych wokó³ szczupaka, a o samym szczupaku bêdzie wiêcej za tydzieñ.
Jakub Kleñ
· Napisane przez Administrator
dnia September 18 2020
858 czytañ ·
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
