Lata PRL-u nie by³y ³askawe dla austriackiej architektury wojennej. Fort „Kopiec Wandy” w roku 1949 pos³u¿y³ jako noclegowania dla junaków „SP”, a w latach 1968-1970 zosta³ rozebrany. Podobny los spotka³ Fort „Pszona”, który znajdowa³ siê na terenie obecnego Parku Kultury i Wypoczynku ko³o Akademii Wychowania Fizycznego w Czy¿ynach. W latach 50. zosta³ rozebrany w celu pozyskania ceg³y na wznoszone w Nowej Hucie budynki mieszkalne. Nie¼le zachowany jest tylko Fort „Grêba³ów”, który do roku 1972 u¿ytkowany by³ przez Wojsko Polskie, a od 1988 mie¶ci siê tam Ognisko TKKF „Przyjaciel Konika”. Najwiêcej szczê¶cia mia³ Fort „Krzes³awice”. Gruntownie odnowiony w latach 90. ubieg³ego wieku jest siedzib± M³odzie¿owego Domu Kultury.
+ + +
Fort „Mogi³a” nr 49 ½ a - bo tak± oficjaln± nazwê nosi – po³o¿ony jest nieopodal kopca Wandy. Wybudowano go w latach 1895-1896 jako szaniec piechoty. By³ jednym z dwóch fortów rygluj±cych tzw. trakt sandomierski. Budowlê ukryto g³êboko w ziemi i wyposa¿ono w bateriê dzia³ polowych. W czasie II wojny ¶wiatowej Niemcy urz±dzili w nim magazyn s³u¿b buduj±cych lotniska. Po wojnie, krótko s³u¿y³ junakom buduj±cym Now± Hutê, pó¼niej opustosza³. W latach 1960-1979 wokó³ fortu postawiono kilkadziesi±t murowanych i blaszanych gara¿y.
Chocia¿ do dzisiaj zachowa³a siê pancerna brama fortu, a w ¶rodku budowli jest stosunkowo czysto, to fortyfikacja robi przygnêbiaj±ce wra¿enie. Na zewn±trz, od strony zachodniej, sterty ¶mieci: stare opony, akumulatory, butelki, plastik, szmaty… Na dodatek bardzo trudno tam trafiæ. Niewiele pomaga ustawiona przy drodze strza³ka informacyjna, w którym kierunku nale¿y skrêciæ. Kto¶, kto wybra³ siê tam po raz pierwszy, przejedzie nie¶wiadomy obok g³êbokiego parowu, za którym po³o¿one jest niewielkie wzgórze, taki ma³y kopiec. Fort „Mogi³a” ukryty jest w³a¶nie pod t± poros³± traw±, krzewami i drzewami ha³d± ziemi. Wokó³ parowu rosn± zasadzone jeszcze przez Austriaków robinie akacjowe, jako zieleñ maskuj±ca. Ale miejsce nadal ma wiele uroku. Czy Fort „Mogi³a” o¿yje?
+ + +
O rewitalizacji zabytku zaczê³o siê mówiæ kilka lat temu. Powsta³ nawet projekt gruntownego remontu obiektu i przystosowania go na potrzeby schroniska m³odzie¿owego, autorstwa m³odego nowohuckiego architekta Piotra Skuchy. - Fort „Mogi³a” 49 ½ a, to jeden z lepiej zachowanych obiektów tego typu – mówi³ w jednym z wywiadów Piotr Skucha. Nie uleg³ zawilgoceniu, a konstrukcja - zarówno ceglane ¶ciany, jak i betonowo-stalowy strop - jest w bardzo dobrym stanie. Fort ma dro¿n± kanalizacjê i studniê oraz sprawn± wentylacjê - wylicza³ zalety budynku Piotr Skucha. I dodawa³: - Rekonstrukcji wymaga³aby zasypana fosa, mostek nad ni± i wa³ piechoty na prawym skrzydle. Trzeba by te¿ przenie¶æ s±siedni± przepompowniê gazu.
Projekt Piotra Skuchy zak³ada utworzenie na terenie Fortu schroniska dla oko³o 30 osób. W tym celu konieczne by³oby odtworzenie wa³u zapola i umieszczenie w nim dwóch pawilonów. Pierwszy zawiera³by sypialnie, ³azienki, recepcjê i hol, drugi - kuchniê, sto³ówkê i sale konferencyjne.
Z pomys³em rewitalizacji Fortu „Mogi³a” do Wydzia³u Promocji i Turystyki Urzêdu Miasta Krakowa zwróci³ siê najpierw O¶rodek Kultury im. Norwida. Jako jeden z 35 projektów inwestycyjnych by³ rozpatrywany przez radê programow± obchodów 750. rocznicy lokacji miasta. Znalaz³ siê w grupie 13 wstêpnie wybranych, potem odpad³. - Podobnie jak wszystkie pomys³y dotycz±ce Nowej Huty - wspomina nowohucki radny Maciej Twaróg. Uda³o siê dopiero w tym roku. Inwestycja pod nazw±: „Modernizacja Fortu „Mogi³a” 49 ½ a na schronisko m³odzie¿owe” zosta³a wpisana do planów. Koszt remontu, modernizacji i adaptacji fortu wyceniony zosta³ na 9-12 mln z³otych.
Radny Twaróg nie ukrywa zadowolenia. - Stworzony zostanie nowy obiekt hotelowo-gastronomiczno, kulturalny. Bêdzie to nowoczesne miejsce do spêdzania czasu przez nasz± m³odzie¿, przeniesiemy tutaj spory fragment jej aktywno¶ci. Uporz±dkujemy teren fortu, wniesiemy tam infrastrukturê, o¿ywimy otoczenie zarówno fortu jak i Kopca Wandy, który jest ju¿ po moich staraniach o¶wietlony i iluminowany – dodaje radny.
Prace modernizacyjne maj± zostaæ wykonane w latach 2007-2008. Nowej Hucie przybêdzie jeszcze jedno atrakcyjne miejsce. Dal m³odzie¿y, ale nie tylko.
(f)
Piêkna wizja o¿ywienia starego fortu , tak¿e uporz±dkowanie terenu wokó³ - jest dla mieszkanców dawnej wsi Mogi³a bardzo w±tpliwa .Kiedy¶ czyta³em ju¿ na stronie G³osu o tym , ¿e jaki¶ uwa¿ny czytelnik zwraca uwagê pomys³odawcom tego projektu o innej wielkiej inwestycji planowanej tym rejonie . Piszê o tym , poniewa¿ parê dni przed wydrukowaniem tego artyku³u w G³osie - niektórzy mieszkañcy tej czê¶ci miasta mogli zobaczyæ na w³asne oczy plany i mapy wielkiej inwestycji drogowej planowanej u stóp Kopca Wandy a tak¿e w odleg³o¶ci kilkunastu metrów od po³udniowej czê¶ci fortu Mogi³a ...Plany tej ogromnej inwestycji , której rozmiar nie ma porównania z ¿adn± inwestycj± drogow± w tej czê¶ci miasta , prezentowa³ zainteresowanym mieszkañcom - pracownik firmy MOSTY Katowice , które to przedsiêbiorstwo otrzyma³o od w³adz miasta Krakowa zlecenie na wykonanie projektu tej inwestycji .Zlecenie polegaj±ce tak¿e na wykonaniu inwentaryzacji w terenie istniej±cych budynków i porównanie ich z mapami .. Przy okazji sfotografowano domy i inne budynki - bez zgody ich w³a¶cicieli i bez wcze¶niejszego powiadomienia !?..Dla informacji czytaj±cych - podajê , ¿e u stóp kopca ma powstaæ jedno ogromne skrzy¿owanie wielopoziomowe plus estakada (wêze³ Ptaszyckiego - Igo³omska) a w odleg³o¶ci kilkudziesiêciu metrów na po³udnie od granic fortu Mogi³a - drugie kolejne ogromne skrzy¿owanie - wielopoziomowy wêze³ Igo³omska - Trasa S7 (tzw . Trasa Nowohucka ).I jak ju¿ to bêdzie zrealizowane - bed± têdy pêdzi³y sznury samochodów z po³udnia na pó³noc i na po³udnie ... wszystko to ma byæ wci¶niête w w±sk± przestrzeñ u podnó¿a kopca a dalej przetnie Alejê Solidarno¶ci i pod spychacze pójdzie lasek i domki jednorodzinne w Krzes³awicach - poni¿ej Zajezdni Tramwajowej .. No i dalej w kierunku ul.W±wozowej i Zes³awic itd...
I jak , wobec takiej inwestycji ma wygl±daæ doj¶cie do kopca a tak¿e do zmodernizowanego fortu ?Wygl±da na to , ¿e w³adze miasta uchyli³y ustawê o strefie ochronnej w tej czê¶ci miasta po to , aby móc zrealizowaæ tak± w³a¶nie inwestycjê .. By³oby dobrze aby kto¶ odpowiedzialny we w³adzach m.Krakowa za planowanie strategiczne wypowiedzia³ siê publicznie na ³amach G³osu na temat tej inwestycji .. A mo¿e Pan Maciej Twaróg - tak zas³u¿ony dla tej czê¶ci Nowej Huty - mo¿e na forum Rady Miasta spytaæ samego Pana Prezydenta o co w tym wszystkim chodzi ?
Projekty tej inwestycji s± do wgl±du na ulicy Mogilskiej w Krajowym Zarz±dzie Dróg i Autostrad ...I zapewne mo¿na tam tak¿e zobaczyæ - jak naprawdê wygl±da na tym projekcie przysz³e otoczenie Fortu ... Czy wiêc Fort Mogi³a o¿yje ? Czy o¿ywienie to polega³o bêdzie na tym , ¿e tu¿ przed obiektem maj±cego powstaæ schroniska bêd± przemieszcza³y siê sznury aut ...w dzieñ i w nocy ... Mo¿e w³adze miasta odpowiedz± publicznie , dlaczego tak sobie upodoba³y t± okolicê , podczas gdy setki hektarów ziemi le¿± od³ogiem , choæby nawet tu¿ za murem kombinatu ?
A mieszkañcy starej Mogi³y pewnie ucieszyliby siê , gdyby chocia¿ zostali przeproszeni za ponad 25 lat strefy ... Przecie¿ strefê ochronn± kto¶ ustanowi³ ale ustawa nie zosta³a zrealizowana w pe³ni . Po za tym tylko , ¿e na ten czas pozbawiono mieszkanców pe³nego prawa do dysponowania swoj± w³asno¶ci± - ich domy mia³y umrzeæ ¶mierci± techniczn± .I faktycznie pomys³odawcy strefy osi±gnêli cel .Kopiec Wandy i jego okolica robi± przygnêbiaj±ce wra¿enie . I teraz , kiedy niektórzy mieszkañcy tej okolicy pomy¶leli , ¿e skoro nie ju¿ strefy , to bêd± mogli wybudowaæ jakie¶ domy i doczekaæ staro¶ci choæby w cieniu kominów - mamy nowe koncepcje ... Jedna zak³adaj±ca dalsze niszczenie i niwelowanie podnó¿a kopca a druga zak³adaj±ca powoln± odbudowê okolicy - zaczynaj±c od Fortu Mogi³a ...
Która z tych koncepcji zwyciê¿y ? Dlaczego Nowa Huta nie takiej si³y przebicia jak inne dzielnice ? Ja nie s³ysza³em aby podobne inwestycje drogowe mia³y powstaæ u podnó¿y innych krakowskich kopców ... Dlaczego wiêc tutaj ....
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
I jak , wobec takiej inwestycji ma wygl±daæ doj¶cie do kopca a tak¿e do zmodernizowanego fortu ?Wygl±da na to , ¿e w³adze miasta uchyli³y ustawê o strefie ochronnej w tej czê¶ci miasta po to , aby móc zrealizowaæ tak± w³a¶nie inwestycjê .. By³oby dobrze aby kto¶ odpowiedzialny we w³adzach m.Krakowa za planowanie strategiczne wypowiedzia³ siê publicznie na ³amach G³osu na temat tej inwestycji .. A mo¿e Pan Maciej Twaróg - tak zas³u¿ony dla tej czê¶ci Nowej Huty - mo¿e na forum Rady Miasta spytaæ samego Pana Prezydenta o co w tym wszystkim chodzi ?
Projekty tej inwestycji s± do wgl±du na ulicy Mogilskiej w Krajowym Zarz±dzie Dróg i Autostrad ...I zapewne mo¿na tam tak¿e zobaczyæ - jak naprawdê wygl±da na tym projekcie przysz³e otoczenie Fortu ... Czy wiêc Fort Mogi³a o¿yje ? Czy o¿ywienie to polega³o bêdzie na tym , ¿e tu¿ przed obiektem maj±cego powstaæ schroniska bêd± przemieszcza³y siê sznury aut ...w dzieñ i w nocy ... Mo¿e w³adze miasta odpowiedz± publicznie , dlaczego tak sobie upodoba³y t± okolicê , podczas gdy setki hektarów ziemi le¿± od³ogiem , choæby nawet tu¿ za murem kombinatu ?
A mieszkañcy starej Mogi³y pewnie ucieszyliby siê , gdyby chocia¿ zostali przeproszeni za ponad 25 lat strefy ... Przecie¿ strefê ochronn± kto¶ ustanowi³ ale ustawa nie zosta³a zrealizowana w pe³ni . Po za tym tylko , ¿e na ten czas pozbawiono mieszkanców pe³nego prawa do dysponowania swoj± w³asno¶ci± - ich domy mia³y umrzeæ ¶mierci± techniczn± .I faktycznie pomys³odawcy strefy osi±gnêli cel .Kopiec Wandy i jego okolica robi± przygnêbiaj±ce wra¿enie . I teraz , kiedy niektórzy mieszkañcy tej okolicy pomy¶leli , ¿e skoro nie ju¿ strefy , to bêd± mogli wybudowaæ jakie¶ domy i doczekaæ staro¶ci choæby w cieniu kominów - mamy nowe koncepcje ... Jedna zak³adaj±ca dalsze niszczenie i niwelowanie podnó¿a kopca a druga zak³adaj±ca powoln± odbudowê okolicy - zaczynaj±c od Fortu Mogi³a ...
Która z tych koncepcji zwyciê¿y ? Dlaczego Nowa Huta nie takiej si³y przebicia jak inne dzielnice ? Ja nie s³ysza³em aby podobne inwestycje drogowe mia³y powstaæ u podnó¿y innych krakowskich kopców ... Dlaczego wiêc tutaj ....