Artystka niezłomna, arcygwiazda, wielka osobowość teatru, artystka słowa… DANUTA MICHAŁOWSKA
Dodane przez Administrator dnia 25/09/2008 13:23:14

---

Po wakacyjnej przerwie, Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida (os. Górali 5) wraz z Towarzystwem Ratowania Kultury w Nowej Hucie, zaprasza 29 września (w poniedziałek) o godz. 18.00 na kolejne spotkanie z cyklu Portrety ludzi teatru, filmu, estrady.
Tym razem gościem będzie prof. Danuta Michałowska, wybitna aktorka, pedagog, reżyser, czołowy twórca Teatru Jednego Aktora w Polsce. Autorka m.in. takich publikacji jak: Trzeba dać świadectwo (swoisty przyczynek do historii rapsodyków), Karol Wotyła – Artysta – Kapłan, Pamięć nie zawsze święta, czy Podstaw polskiej wymowy scenicznej.
Gdy myślę o Danucie Michałowskiej przypominam sobie moje spotkania z Artystką z okazji różnych obchodzonych w Krakowie jubileuszy teatralnych. W roku 1981Kraków świętował nie tylko 200-lecie istnienia Sceny Narodowej, ale także 40-lecie powstania Teatru Rapsodycznego - teatru, którego Michałowska była niekwestionowaną gwiazdą, teatru, z którym była związana od początku, czyli od roku 1941. Na tej scenie poznała Karola Wojtyłę. Tu stworzyła niezapomniane role m.in. Tatiany w Eugeniuszu Onieginie Puszkina czy Telimeny w Panu Tadeuszu Mickiewicza a także Muzę Wschodnią w Beniowskim Słowackiego. Była Michałowska obok Mieczysława Kotlarczyka (dyrektora tej sceny i głównego reżysera) najbardziej zasłużoną artystką Teatru Rapsodycznego. Nie raz występowała w jego obronie, gdy teatr nie podobał się władzom komunistycznym.
Szukałem związków Danuty Michałowskiej z Nową Hutą z tamtych mrocznych lat rządów komunistów. Michałowska, gdy straciła prace w teatrze otrzymała propozycje od Janusza Kurczaba, kierownika Teatru Nurt mieszczącego się w pokaźnym baraku w Nowej Hucie. Miała zająć się kształceniem w zakresie mowy scenicznej. Niestety, komuniści zabronili Michałowskiej wykonywania tej pracy, a Jerzy Pański nazwał ją …wrogim antysocjalistycznym, elementem… Michałowska była bowiem strażniczką pieczęci prawdy i wolności w teatrze. Trudno było w okresie rządów durnia (określenie prof. B. Korzeniewskiego) tworzyć wolną, niezależną sztukę. Praca artystyczna Michałowskiej przypadła przecież najpierw na czas okupacji hitlerowskiej, potem zaś na czas zniewolenia sowieckiego. A gdy dodamy, że i w stanie wojennym, w Polsce Ludowej też przyszło się jej zmagać z cenzurą i prymitywizmem władz (była wtedy rektorem krakowskiej PWST) to możemy stwierdzić, że jest Michałowska artystką walczącą, występującą zawsze w obronie ludzkiej godnośći i wolności.
Prawy charakter, wiarę w prawdę i umiłowanie polskiej literatury romantycznej wyniosła nie tylko z domu rodzinnego, ale też ze studiów polonistycznych na tajnych kompletach UJ. Wpisała się w historię polskiego teatru jako jedna z największych osobowości. W roku 1961 stworzyła Teatr Jednego Aktora (opracowywała własne scenariusze, przygotowała 13 prapremier monodramów m.in. Bramy raju J. Andrzejewskiego, Pana Tadeusza Mickiewicza, Teatr pana Sienkiewicza). W roku 1978 - znamienne to zdarzenie w polskim teatrze, w tym roku dokonano przecież wyboru Karola Wojtyły na papieża - stworzyła teatr religijny, występując głównie w kościołach w całej Polsce (w tym także i w Nowej Hucie). W swojej karierze wiele występowała za granicą, m. in. w Anglii, Szkocji, Izraelu, Włoszech (Rzym), w Szwecji, a nawet w Australii i Nowej Zelandii. Ale jednak Kraków ukochała najbardziej. Miasto wszystkich Polaków, miasto - KAROLA WOTYŁY. I dlatego Rada Miasta Krakowa w sposób szczególny uhonorowała ją za poświęcenie dla sztuki i teatru, umiejętne przekazywanie piękna słowa i pobudzanie wyobraźni… Jest bowiem jedyną aktorką, która po 1990 otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Krakowa.
Mimo sędziwego wieku jest nadal aktywna. Niebawem ukaże się jej kolejna książka: Gołębica w rozpadlinach skalnych. Nie wykluczone, że po raz pierwszy artystka zaprezentuje tę prace podczas spotkania w Ośrodku Kultury im. Norwida, poety, którego zna, jak mało kto w polskim teatrze. To trzeba słyszeć, jak interpretuje Promethidiona. Trzeba usłyszeć jej dykcję i jej melodyjność głosu. Michałowska przywodzi mi na myśl trzy wielkie tragiczki teatru dwudziestowiecznego: Stanisławę Wysocką, Irenę Eichlerówną i Halinę Mikołajską, ale właściwie jest nieporównywalną do nikogo aktorką słowa. Tadeusz Szybowski jej sceniczny partner powiedział kiedyś, że Danuta Michałowska nie jest gwiazdą, ale arcygwiazdą. Bo była i nadal jest dla wielu aktorów przykładem sztuki perfekcyjnej, jest prawdziwym autorytetem moralnym i artystycznym.
DARIUSZ DOMAŃSKI


Na zdjęciu: Danuta Michałowska w Pieśni nad Pieśniami, Teatr Jednego Aktora (Stara Bożnica w Krakowie)
Fot. Z. Poprawski