[2015.03.27] Darowizna po śmierci mocodawcy
Dodane przez Administrator dnia 27/03/2015 10:34:18
Moi rodzice byli posiadaczami działki, którą postanowili podzielić na trzy równe części, dając po 1/ 3 każdemu z trojga rodzeństwa. Dwóm moim siostrom uczynili to osobiście w formie notarialnej, a mnie postanowili dokonać darowizny za pośrednictwem jednej z dwóch moich sióstr, czyniąc ją swoim pełnomocnikiem do zawarcia umowy darowizny, na mocy której oni – jako rodzice – darują mi, jako synowi 1/ 3 działki. W 1996 roku zmarł nasz ojciec. W 1998 roku moja siostra sporządziła przed notariuszem umowę darowizny, oświadczając, że rodzice na zasadach współwłasności ustawowej są właścicielami działki, a ona – jako ich pełnomocnik – zgodnie z ich wolą czyni mnie obdarowanym. W 2003 roku umiera matka, a ja postanawiam sprzedać moją działkę. W tym momencie moja siostra pełnomocniczka żąda ode mnie połowy zysku ze sprzedaży, twierdząc, że z chwilą śmierci ojca darowizna straciła moc prawną. W pełnomocnictwie rodziców dla siostry z 1993 roku nie jest zaznaczone, iż obowiązuje ono także po śmierci któregoś z nich. Druga z sióstr jest przekonana, że darowizna dla mnie została dokonana zgodnie z prawem. Jak rozwiązać ten problem?
W opisanym stanie faktycznym żądanie zgłoszone przez Pana siostrę nie ma żadnych podstaw prawnych, natomiast odrębną kwestią jest to, czy po śmierci ojca miała ona umocowanie do dokonania na Pana rzecz darowizny. Zgodnie z treścią art. 101 § 2 Kodeksu cywilnego, „umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa”. Wedle treści art. 105 k.c., „jeżeli pełnomocnik po wygaśnięciu umocowania dokona w imieniu mocodawcy czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania, czynność prawna jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć”. W tym miejscu należy przytoczyć jeden z wyroków Sądu Najwyższego (z dnia 15 maja 2002 r., sygn. II CKN 723/00), wedle którego brak znajomości prawa co do przyczyn wygaśnięcia umocowania nie stanowi okoliczności wyłączającej przyjęcie, że strona mogła z łatwością dowiedzieć się o śmierci mocodawcy. Jeśli zatem w dacie zawierania umowy darowizny wiedział Pan o śmierci ojca, to dokonana przez siostrę po śmierci ojca darowizna z majątku wspólnego rodziców jest nieważna.
(sp)