Premiera drugiego numeru "Zgniatacza"
Dodane przez Administrator dnia 21/02/2025 19:59:14
W środę 12 lutego w Ośrodku Kultury Norwida na os. Górali 5 odbyła się premiera drugiego numeru czasopisma „Zgniatacz – nowohuckie studia naukowe”. Spotkanie, które zgromadziło liczną publiczność miało charakter szczególny, gdyż rozpoczęto je wręczeniem przez wiceprezydenta Krakowa Łukasza Sęka odznaczeń Honoris Gratia dla dwóch nowohucian: Antoniego Łapajerskiego i Wojciecha Paduchowskiego.
Antoni Łapajerski to nowohucki fotograf i dokumentalista, w szczególności zabytkowych kapliczek i dawnej drewnianej zabudowy mieszkaniowej na terenie Nowej Huty (danych wsi Mogiła, Bieńczyce czy Krzesławice). Wojciech Paduchowski, to autor artykułów naukowych i popularnonaukowych z zakresu historii Polski i powszechnej XIX i XX w. Wojciech Paduchowski jest członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego, Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa oraz prezesem Stowarzyszenia Filmowego „Trzeci Tor”. Opublikował m.in. książkę "Nowa Huta nieznana i tajna. Obraz miasta w materiałach Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i Milicji Obywatelskiej (1949–1956)". Jest także redaktorem naczelnym nowohuckich studiów naukowych, czyli "Zgniatacza".
- Panowie Antoni Łapajerski i dr Wojciech Paduchowski to niezwykli popularyzatorzy historii Nowej Huty oraz strażnicy jej dziedzictwa. Dlatego bardzo się cieszę, że mogłem wręczyć im w imieniu prezydenta Aleksandra Miszalskiego odznaczenia Honoris Gratia. Dziękujemy za Wasze działania! – powiedział wiceprezydent Krakowa Łukasz Sęk
Po uroczystości wręczenia prezydenckich odznaczeń rozpoczęła się druga część spotkania, czyli prezentacja nowego numeru „Zgniatacza”. Pierwsze, zeszłoroczne wydanie było refleksją nad Nową Hutą jako Pomnikiem Historii. Drugi numer poświęcony został tematowi dziedzictwa przemysłowego. Tym razem periodyk opisuje zarówno materialne, jak i niematerialne aspekty przemysłowego dziedzictwa tej unikalnej dzielnicy. I tego właśnie dotyczyła dyskusja, w której udział wzięli: dr Jarosław Klaś, dyrektor Ośrodka Kultury Norwida oraz autorzy publikacji w "Zgniataczu": dr inż. arch. kraj. Agata Walczak, urbanistka, dr Agnieszka Konior i filozof Oskar Lange.
Drugi numer „Zgniatacza” otwiera wprowadzenie dr. Artur Paszko, który wyjaśnia zawiłości terminologiczne dotyczące pojęcia dziedzictwa przemysłowego. W recenzowanej części numeru, zawierającej artykuły i rozprawy, znaleźć można cztery teksty. Oskar Lange na gruncie filozoficznym opisuje dzieje Nowej Huty wychodząc od jej początków aż do współczesności przy pomocy kategorii budowania. Agata Walczak charakteryzuje architekturę i urbanistykę przemysłową nowohuckiego kombinatu. Propozycję zarządzania dziedzictwem Nowej Huty za pomocą Nowohuckiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego prezentuje Agnieszka Konior, która przywołuje także koncepcje innych szlaków dziedzictwa przemysłowego. Z kolei Weronika Pokojska przedstawia przypadek Wolfsburga - niemieckiego miasta, które czerpie ze swojego dziedzictwa przemysłowego.
Numer zamyka Pro memoria autorstwa Adam Gliksman poświęcone o. Korneliuszowi Jackiewiczowi OCist - nietuzinkowej postaci, budowniczemu Nowej Huty, junakowi i mogilskiemu mnichowi, który zmarł w 2023 r.
- W biografii czytelnicy znajdą kilka nieznanych do tej pory wątków życia tego wybitnego cystersa. Miałem przyjemność przez wiele lat cieszyć się przyjaźnią z o. Korneliuszem, więc dziękuję Redakcji, że miałem możliwość tym tekstem go pożegnać – powiedział nam Adam Gliksman.
W numerze znaleźć można także bibliografię nowohucką zestawiająca 67 publikacji naukowych poświęconych Nowej Hucie opublikowanych w 2023 r.
Wydawcą „Zgniatacza” jest Ośrodek Kultury Norwida, a partnerami czasopisma Dzielnica XVIII Nowa Huta oraz Kraków – Nowa Huta Przyszłości SA.
(f)
Fot. Jadwiga Bryś