Z księgarskiej półki: Etyka i psychologia
Dodane przez Administrator dnia 28/08/2024 20:01:58
Nakładem Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie wydana została książka Jana L. Franczyka „Etyczne aspekty pracy psychologa”. Praca uzyskała pozytywne opinie recenzentów. Dr hab. Ewa Gurba, profesor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w swojej recenzji napisała: „W czasie toczącej się w naszym kraju debaty nad zawodem psychologa i koniecznością wprowadzenia w życie Ustawy o zawodzie psychologa recenzowana monografia autorstwa Jan L. Franczyka pt.” Etyczne aspekty pracy psychologa” stanowi wartościową pozycję zarówno dla środowiska aktywnych zawodowo psychologów jak i studentów psychologii, przygotowujących się do wykonywania tego zawodu zaufania społecznego. Zawarty w pracy przegląd filozoficznych stanowisk dotyczących etyki i moralności tworzy cenny kontekst dla prezentacji w dalszej części monografii wymogów, norm i nakazów obowiązujących psychologów w ich zawodowej aktywności”. Z kolei dr hab. Janusz Mizera, em. profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego napisał: „Książka “Etyczne aspekty pracy psychologa” stanowi ambitne przedsięwzięcie zarówno naukowo-badawcze, jak i dydaktyczne. Wydawać by się mogło, że literatury na tytułowy temat jest sporo i że co pewien czas pojawiają się kolejne publikacje. Tak niestety nie jest. Literatury jest niewiele, a ta, która istnieje, nie jest już nowa. Dlatego książka Jana L. Franczyka wypełnia dotkliwą lukę w literaturze psychologicznej”.
Praca „Etyczne aspekty pracy psychologa” składa się z dwóch części. Część pierwsza, „Etyka jako nauka o moralności” wprowadza Czytelnika w problematykę głównych zagadnień etyki od czasów greckiego antyku po współczesność. W poszczególnych rozdziałach omówione zostały kluczowe dla tej dziedziny zagadnienia, takie jak: pojęcie i rozumienie dobra i zła, które traktowane są jako podstawowe kategorie etyczne. Kolejnym zaprezentowanym zagadnieniem jest kwestia czynu, przez który rozumiany jest taki rodzaj ludzkiej aktywności, której źródłem jest podmiot obdarzony świadomością i wolnością. Wartość moralna kreowana jest poprzez ludzkie czyny. I one stanowią przedmiot materialny etyki. W kolejnym rozdziale poddano analizie kluczową dla rozważań etycznych problematykę decyzji, która stanowi zarówno początek jak i rdzeń ludzkiego czynu. Etyk chce wiedzieć, które czyny i dlaczego, są moralnie dobre, a które są złe. W etyce pytamy o normę moralności, rozumiejąc przez nią źródło i kryterium wartości moralnej czynu. Tej kwestii poświęcony jest kolejny rozdział części pierwszej, w którym omówiono zagadnienie normy moralności jako źródła i kryterium powinności moralnej.
W części drugiej, „Etyka w zawodzie psychologa” przedstawiona została aktualna sytuacja prawna psychologów jako osób wykonujących zawód zaufania publicznego. Sytuacja ta od strony formalnoprawnej nie jest, niestety, uregulowana. Do dzisiaj nie został także powołany samorząd zawodowy psychologów. Polscy psychologowie zrzeszają się natomiast w licznych stowarzyszeniach o charakterze zawodowym, do których jednak przynależność nie jest obowiązkowa i nie wiąże się z prawem wykonywania zawodu. Jednak to, że nie istnieją określone regulacje prawne, takie jak w przypadku lekarzy czy adwokatów, nie zwalnia psychologów od kierowania się etyką w swoim postępowaniu, nie zwalnia ich od odpowiedzialności – także moralnej – za własne postępowanie. Dlatego w kształceniu psychologów sprawą nie mniej istotną od przekazywanej im wiedzy jest kwestia kształtowania ich właściwego sumienia – niezależnie od tego, jak to sumienie będziemy rozumieć. Bo ono ostatecznie jest weryfikatorem naszego postępowania. I temu problemowi poświęcone jest zakończenie, czyli kilka refleksji o sumieniu psychologa.
(sh)
Jan L. Franczyk, Etyczne aspekty pracy psychologa, Wydawnictwo Naukowe UKEN Kraków 2024, oprawa miękka, stron 150.