Trafiła do rąk czytelników – Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976-1989, tom 3
Dodane przez Administrator dnia 11/10/2019 20:46:43
Tom 1 Encyklopedii Solidarności, wydawanej przez Instytut Pamięci Narodowej i Stowarzyszenie Pokolenie, ukazał się w roku 2010. Po dwóch latach, w roku 2012 ukazał się jej tom 2. Na tom 3 trzeba było czekać 7 lat. Punktem wyjścia dla zespołu pracującego nad tym tomem był w większości materiał zgromadzony w latach 2008-2010 i zebrany pod kierunkiem pełnomocników Encyklopedii w poszczególnych regionach NSZZ „Solidarność”.
Powstało dzieło monumentalne. 720 stron formatu zbliżonego do A4. 1111 biogramów i 408 haseł rzeczowych opracowanych przez zespół ponad 200 autorów. Prawdziwa kopalnia wiedzy o ludziach, którzy w latach 1976-1989 czynnie przeciwstawiali się panującemu w Polsce państwu totalitarnemu, walcząc o prawa człowieka i wolną Polskę. Niektórzy w tej walce stracili życie, jak młody nowohucki robotnik Bogdan Włosik (w Encyklopedii znajdziemy hasło: Włosika Bogdana śmierć), czy zaszczuty przez SB Jacek Żaba. Prawie wszyscy z ujętych w 3. tomie Encyklopedii za swoją postawę zapłacili więzieniem lub internowaniem.
Przeglądając opasły tom znajdziemy w nim wiele osób związanych z Nową Hutą. Niektórzy z nich już nie żyją: ks. Kazimierz Jancarz, Kazimierz Fugiel czy dr Janusz Kutyba. Innym przybyło lat. To Jan Polkowski, Jerzy Kuczera, Edward E. Nowak, Piotr Fugiel czy Jan L. Franczyk.
W słowie wstępnym do 3. tomu Encyklopedii Solidarności prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek napisał: „Czyż odwaga i determinacja, którą wykazał świat pracy w 1980 r., nie była przede wszystkim świadectwem niezłomności ducha i przywiązania do tego, co polskie? Czyż nie była wyrażaniem przez cały naród tego tego wszystkiego, co usłyszały miliony Polaków w czerwcu 1979 r. podczas pielgrzymki Jana Pawła II do ojczyzny? To świadectwo powinno być żywe we współczesnych Polakach. Nie wolno nam odcinać się od tych wartości, które leżą u podstaw wspólnoty, jaką stanowimy. Bez zrozumienia tej prawdy nie można pojąć Solidarności.
Szczególnym zapisem i świadectwem tego etosu jest Encyklopedia Solidarności. To przede wszystkim pozycja o charakterze naukowym i dokumentacyjnym, konkretne narzędzie badawcze i zbiór biogramów opracowanych przez historyków. Jest ona także wyrazem wdzięczności, przez którą Instytut Pamięci Narodowej pragnie wnieść swój wkład w realizację postulatów Sierpnia, a zarazem formą upamiętnienia dorobku Solidarności. Każdy z zawartych w niniejszym tomie życiorysów jest dowodem na to, jak wiele zawdzięczamy ludziom Solidarności”.
Jak we Wstępie do 3 tomu Encyklopedii Solidarności piszą jej redaktorzy naukowi, opublikowane w nim biogramy i hasła odzwierciedlają obecny stan wiedzy, na podstawie dostępnych materiałów źródłowych. Jednak, jak podkreślają, „nie zawsze udało się ustalić wszystkie elementy biogramu lub hasła. Zwłaszcza w przypadku osób nieżyjących lub pozostających na emigracji mogą one zawierać pewne braki informacji, najczęściej dotyczące przebiegu ścieżki zawodowej lub ukończonej szkoły. Duże rozproszenie i niedostępność niektórych źródeł sprawia, że precyzyjne ich ustalenie jest dziś bardzo trudne. Redakcja zdecydowała jednak o ich zamieszczeniu w niniejszym tomie w sytuacji, gdy dobrze został udokumentowany przebieg działalności opozycyjnej. Mamy nadzieję, że z czasem, wraz z dostępnością nowych źródeł, braki te uda się uzupełnić w wersji internetowej Encyklopedii Solidarności i w kolejnych wydaniach papierowych” - piszą autorzy i dodają, że oddając do rąk czytelników 3 tom, pragną wyrazić przekonanie, że jest on „kolejnym istotnym krokiem na drodze poznania i upowszechnienia wiedzy o fenomenie, jaki stanowiła „Solidarność” i cały, zróżnicowany wewnętrznie, ruch opozycji demokratycznej lat 1976-1989”.
(sh)
