Na progu Wielkiego Postu
Dodane przez Administrator dnia 05/03/2017 08:54:55
W tym roku Środa Popielcowa wypadła 1 marca – to dzień, który w Kościele katolickim rozpoczął okres Wielkiego Postu czyli czterdziestodniowej pokuty.
Środa Popielcowa, zwana również Popielcem, to pierwszy dzień Wielkiego Postu. W Środę Popielcową katolików obowiązuje ograniczenie się do spożycia trzech posiłków – jednego do syta, i dwóch skromnych. Niedozwolone jest również spożywanie potraw mięsnych. Choć w czasie uroczystości w świątyni w większości kościołów na świecie kapłan czyni popiołem znak krzyża na czole wiernych, w Polsce przyjął się zwyczaj posypywania głów popiołem. Obrzęd ten, zapoczątkowany już we wczesnym średniowieczu, symbolizuje skruchę oraz gotowość do pokuty, a jednocześnie przypomina o przemijaniu życia doczesnego. Nie wszyscy wiedzą, że popiół pochodzi ze spalonych palm, poświęconych rok wcześniej w Niedzielę Palmową. Co ciekawe, Środa Popielcowa – choć jest świętem ruchomym – jeszcze nigdy nie przypadała w rok przestępny 29 lutego. Pierwszy Popielec tego dnia w historii będzie miał miejsce dopiero w 2096 roku.
* * *
Niektórzy zastanawiają się dlaczego Wielki Post trwa czterdzieści dni? Warto wiedzieć, że liczba czterdzieści w Piśmie Świętym oznaczą pewną dłuższą całość, czas przeznaczony na jakieś konkretne zadanie człowieka lub zbawcze działanie Boga. W Wielkim Poście Kościół odczytuje i przeżywa nie tylko czterdzieści dni spędzonych przez Jezusa na pustyni na modlitwie i poście przed rozpoczęciem Jego publicznej misji, ale i inne wielkie wydarzenia biblijne: czterdzieści dni powszechnego potopu, po których Bóg zawarł przymierze z Noem; czterdzieści lat pielgrzymowania Izraela po pustyni ku ziemi obiecanej; czterdzieści dni przebywania Mojżesza na Górze Synaj, gdzie otrzymał on od Jahwe Tablice Prawa czy wreszcie post Eliasza, który, jak czytamy w Pierwszej Księdze Królewskiej, pościł „czterdzieści dni i czterdzieści nocy [u stóp] Bożej góry Horeb”, gdzie usłyszał „szmer łagodnego powiewu” przechodzącego Pana.
* * *
W swojej znakomitej książce „Rzymskie pielgrzymowanie. Kościoły stacyjne Rzymu” George Weigel napisał: „We wszystkich przypadkach opisanych w Biblii owe czterdzieści dni to wyjście poza zwykły rytm życia, by otworzyć się bardziej na podniety Ducha Bożego i nawrócić się głębiej oraz podążać drogą Boga przez historię. To „wyjście poza” stanowi zasadniczą cechę charakterystyczną Wielkiego Postu i zgodnie z pradawną tradycją Kościoła wyraża się przez jałmużnę, poświęcenie większej ilości czasu na modlitwę i właśnie post. Te trzy praktyki współwystępują ze sobą. Wyrzeczenie się jakichś potraw ze względu na Wielki Post nie różniłoby się niczym szczególnym od zwykłego reżimu odchudzania, gdyby nie towarzyszyło temu głębsze spotkanie z Ojcem, Synem i Duchem Świętym przez modlitwę, lekturę duchową oraz refleksję, a także nowa troska o tych, którzy są w potrzebie. A zatem szczególne praktyki towarzyszące tym Czterdziestu Dniom, podobnie jak liturgia na każdy dzień Wielkiego Postu, bezustannie przyciągają chrześcijan ku pierwotnemu wołaniu Chrystusa: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” (...)”.
Z liturgii znika radosne "Alleluja" i "Chwała na wysokości Bogu", a kolorem szat liturgicznych staje się fiolet. Czas Wielkiego Postu, to czas przygotowanie wspólnoty wiernych do największego święta chrześcijan, jakim jest Wielkanoc.
(f)
Fot. Andrzej Kalinowski