[2010.01.29] SZCZUPAK DBA O WODĘ
Dodane przez Administrator dnia 29/01/2010 02:56:26
Na początku stycznia spotkałem kolegę, który pokazał mi zdjęcia ze złowionym przez siebie we wrześniu szczupakiem. Fotografie skłoniły mnie do refleksji nad tym, najbardziej chyba znanym drapieżnikiem naszych wód. Jego charakterystyczny kształt rozpoznaje nawet początkujący wędkarz. Do zalet tej ryby trzeba zaliczyć i to, że szczupak należy do gatunków o ogromnej tolerancji siedliskowej. Co prawda, najbardziej lubi wody nizinne, o bogatej szacie roślinnej, ale spotkać go można również w rzekach pstrągowych, a nawet w zasolonych wodach Bałtyku.
W rzekach i jeziorach szczupak pełni rolę głównego regulatora ryb karpiowatych: płoci, krąpi, uklei, leszczy i innych. I chociaż nie gardzi żabami czy drobnymi gryzoniami, to należy do zdecydowanych rybożerców. Szczególnie cenny jest w przełowionych jeziorach, w których karłowata płoć i leszcze jak żyletki, stanowią niemal 90 proc. rybiej populacji. Tam, gdzie bytuje szczupak, panuje zwykle podwodna równowaga – płocie są piękne, leszcze wyrośnięte, a liny pękate. Szczupaki skutecznie ograniczają gatunki o silnej zdolności rozrodczej. Eliminują przy tym ryby chore i słabe. A zjadając drobne karpiowate przyczyniają się do rozwoju zooplanktonu – ten zaś niszczy fitoplankton powodujący zakwity. W ten sposób szczupaki wpływają na jakość wody w zbiornikach.
Szczupak to ryba rosnąca stosunkowo szybko. Przy dostatecznej ilości pożywienia (na przykład w stawach hodowlanych), potrafi w ciągu jednego (!) roku osiągnąć wymiar ochronny. Ryba ta potrafi naprawdę dużo zjeść. Tzw. współczynnik pokarmowy dla młodych szczupaków wynosi cztery, tzn. aby ciało szczupaka zwiększyło masę o jeden kilogram, ryba musi zjeść cztery kilogramy swoich ofiar. Dla ryb starszych, ważących kilka kilogramów, współczynnik ten może wynosić nawet szesnaście, czy dwadzieścia. To powoduje, że w stawach i jeziorach hodowlanych rybacy wyławiają wielkie sztuki. Ale druga strona prawdy jest taka, że szczupaki rosną najszybciej i są najbardziej żarłoczne, gdy są młode i ważą do jednego kilograma. Gdy są zdecydowanie większe, wtedy preferują raczej większe ofiary, a młody narybek innych gatunków pozostawiają w spokoju..
Tak czy inaczej, szczupak, czyli Esox lucius, jest rybą wyjątkowo korzystną dla naszych wód. Co więcej, nie jest rybą introdukowaną, ale w naszych wodach występuje od stuleci. Można wręcz powiedzieć, że to typowo polska ryba.
Jakub Kleń