CRACOVIAE MERENTI DLA KRH
Dodane przez Administrator dnia 26/09/2013 18:33:19
W trakcie uroczystej sesji Rady Miasta Krakowa, odbytej 19 września, Komisja Robotnicza Hutników NSZZ Solidarność otrzymała Srebrny Medal Cracoviae Merenti. Odznaczenie wręczyli laureatom prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski oraz przewodniczący Rady Miasta Krakowa Bogusław Kośmider.
W imieniu Komisji Robotniczej Hutników NSZZ „Solidarność” Srebrny Medal „Cracoviae Merenti” odebrali: Mieczysław Gil - pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność”, Maciej Mach - przywódca struktur podziemnych i Władysław Kielian – aktualny przewodniczący Komisji Robotniczej Hutników NSZZ „Solidarność”.
- W Nowej Hucie, która miała być symbolem socjalistycznego państwa, zrodził się ruch, który odegrał decydującą rolę w ostatecznym obaleniu niesprawiedliwego systemu i którego przedstawiciele wzięli udział w budowaniu demokratycznej Polski. Dziś dziękujemy wszystkim, którzy doprowadzili do tego historycznego momentu swoją odwagą, determinacją, poświęceniem. Dziękujemy za demokratyczną Polskę, dziękujemy za samorządny Kraków – powiedział podczas uroczystej sesji prezydent Jacek Majchrowski.
- Bohaterom nowohuckiej Solidarności zawdzięczamy nie tylko wygraną walkę o wolność, ale również zręby naszego państwa. Nie poprzestali na działalności związkowej. Ich nazwiska znaleźć można w samorządach gminnych i zawodowych, w organizacjach społecznych i charytatywnych, w rozmaitych sferach życia publicznego – podkreślił podczas uroczystej sesji przewodniczący Rady Miasta Krakowa Bogusław Kośmider. Historia tworzenia Komisji Robotniczej Hutników NSZZ Solidarność sięga początku lat 80. XX w. W sierpniu 1980 roku w wydziałach Huty im. Lenina wybuchła fala strajków ekonomicznych i solidarnościowych. We wrześniu delegaci 16 komitetów strajkowych stworzyli Komitet Robotniczy Hutników. Na terenie Huty im. Lenina powstał Międzyzakładowy Komitet Robotniczy Hutników obejmujący 60 zakładów pracy z Krakowa. W tym samym czasie na spotkaniu w Gdańsku delegaci komitetów założycielskich nadali nowemu związkowi nazwę NSZZ „Solidarność”. W grudniu 1980 roku Komitet Robotniczy Hutników zrzeszał już ponad 34 tysiące pracowników.
W marcu 1981 roku odbyło się I Walne Zebranie Delegatów KRH NSZZ „Solidarność”, podczas którego dokonano wyboru władz oraz przyjęto program. W styczniu 1982 roku powstała Regionalna Komisja Wykonawcza Solidarności Małopolskiej. W kwietniu na szczeblu krajowym powstała Tymczasowa Komisja Koordynacyjna Solidarności. W sierpniu w drugą rocznicę powstania solidarności pod hasłem „nie oddamy sierpnia” w pochodach i walkach ulicznych w Nowej Hucie uczestniczyło 20 tysięcy osób. We wrześniu na terenie Huty im. Lenina utworzyła się Tajna Komisja Robotnicza Hutników NSZZ „Solidarność”. W październiku władze komunistyczne rozwiązały NSZZ „Solidarność”. Spod bram Huty im. Lenina ruszył pochód 3 tysięcy hutników skandujących solidarnościowe hasła. W efekcie starć zginął, zastrzelony przez funkcjonariusza SB, młody robotnik Huty im. Lenina Bogdan Włosik. Do kolejnych manifestacji oraz walk ulicznych doszło listopadzie.
W grudniu Rada Państwa PRL zawiesiła stan wojenny z dniem 31 grudnia 1982 roku. Minister Spraw Wewnętrznych zwolnił wszystkich internowanych jednocześnie nakazując aresztowanie kilku liderów Komisji Krakowskiej Solidarności. W Hucie im. Lenina powstała w inicjatywy Tajnej Komisji Robotniczej Hutników „Społeczny Fundusz Pomocy Pracowniczej”, samopomocowa organizacja działająca niejawnie i obejmująca 7 tysięcy pracowników nowohuckich zakładów.
W sierpniu 1983 roku powstało duszpasterstwo hutników w kościele na os. Szklane Domy, a w grudniu 1984 roku w kościele w Mistrzejowicach ks. Kazimierz Janczar utworzył Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy. Rok później walkami ulicznymi, represjami oraz aresztowaniami zakończył się pochód 1-majowy. Kolejny raz hutnicy strajkowali w październiku. We wrześniu 1986 roku z inicjatywy Lecha Wałęsy powstała Jawna Tymczasowa Rada Solidarności. W październiku działacze „Solidarności” Huty im. Lenina reaktywowali Jawną Komisję Robotniczą Hutników. Rok 1987 przyniósł kolejne fale demonstracji. W całej Polsce strajkowało 200 tysięcy osób.
Nowohuckie akcje protestacyjne z 1988 roku dały początek demokratycznym przemianom w Polsce. Przyspieszyły decyzje o okrągłym stole, którego uczestnicy uzyskali kompromis w zakresie m.in. legalizacji NSZZ „Solidarność”, powołania urzędu Prezydenta, przeprowadzenia wolnych wyborów do senatu. W wyniku wyborów do parlamentu w czerwcu 1989 roku w Sejmie „kontraktowym” mandat zdobyło 161 posłów rekomendowanych przez „Solidarność” i 99 senatorów w 100 osobowym Senacie. W sierpniu 1989 roku Sejm na stanowisko Premiera RP powołał Tadeusza Mazowieckiego – kandydata „Solidarności”. Czas ten oznaczał koniec ustroju komunistycznego w Polsce.
Determinacja hutników w czasie kształtowania się zmian ustrojowych oraz w latach poprzedzających wydarzenia 1989 roku podobna była do determinacji stoczniowców. Krakowscy hutnicy licznie uczestniczyli w manifestacjach oraz starciach ulicznych, dając wyraz dezaprobaty dla sytuacji polityczno-ekonomicznej. Determinacja ta kierowana przez Komisję Robotniczą Hutników NSZZ „Solidarność” miała także ogromny wpływ na demokratyczne przemiany dokonujące się w Krakowie.
(f)
