Zabytki archeologiczne z Branickiego Lamusa
Dodane przez Administrator dnia 25/04/2013 20:48:08
W nowohuckim Oddziale Muzeum Archeologicznego w dniu 30 czerwca 2001 roku, otwarta została pierwsza cześć stałej wystawy „Garncarstwo prahistoryczne”, natomiast 29 czerwca 2002 roku otwarto drugą jej część. Ekspozycja znalazła swe miejsce w zabytkowej, późnorenesansowej rezydencji należącej niegdyś do magnackiej rodziny Branickich. Zwiedzając wystawę podziwiać można zabytki archeologiczne znalezione podczas prac wykopaliskowych na terenie Nowej Huty. W gronie licznych artefaktów znajdują się naczynia gliniane lepione ręcznie bądź toczone na kole garncarskim, fragmenty glinianych figurek, części szkieletu kobiecego oraz kości mamuta.
Fot. Iwona Krzysztonek
Treść rozszerzona
Najstarsze ceramiczne naczynia, jakie można zobaczyć, są związane z ludem, który przybył na nasze ziemie z terenów naddunajskich w okresie zwanym neolitem (młodsza epoka kamienia). Lud ten, reprezentujący kulturę ceramiki wstęgowej rytej (5300 p.n.e.), jako pierwszy ręcznie lepił naczynia. Przypisuje się mu również tytuł pierwszych rolników i hodowców zwierząt.
W jednej z gablot jako wyznacznik specyficznego ułożenia ceramiki przyjęto ich chronologię. Naczynia zostały poukładane wedle tego klucza począwszy od okresu lateńskiego (ok. 300 p. n. e) aż do późnego średniowiecza (XV w.). Taki nie inny sposób zestawienia poszczególnych zabytków sprawia, iż zwiedzający mają możliwość porównania stylu zdobnictwa, metod wykonania oraz materiału z jakiego postały owe ceramiczne znaleziska.
Na wystawie zobaczyć można także grupę naczyń odróżniających się od innych swoją wielkością tzw. zasobowych przeznaczonych do magazynowania żywności głównie ziaren zbóż czy też smukłych amfor przeznaczonych do przechowywania wody, oliwy czy wina. Ciekawym przedstawieniem są fragmenty glinianych figurek o cechach antropomorficznych wykopane w Branicach, datowane na okres neolitu.
Spore zainteresowanie zwiedzających budzą zabytki związane z obrządkiem pogrzebowym - do nich należy zaliczyć popielnice, w których gromadzono szczątki spalonych na stosie ciał. Był to obrządek, jaki upowszechnił się od środkowej epoki brązu wraz z pojawieniem się kultury łużyckiej. Do tej grupy eksponatów należy również szkielet kobiety, znaleziony na stanowisku w Branicach. Szkielet ten ułożony w pozycji skurczonej na prawym boku, z głową spoczywającą na fragmencie kamienia żarnowego, wyposażony w trzy gliniane naczynia, datuje się na okres neolitu (kultura malicka ok.4500 p.n.e.)
Najstarszymi zabytkami są kości (m.in.: ciosy mamuta), wykopane na stanowisku Mogiła 64 i datowane są na epokę kamienia a dokładnie na górny paleolit (około 20 tys. lat temu).
Wśród ekspozycji znajduje się model dwukomorowego pieca garncarskiego oraz fragment koła garncarskiego a także barwniki i inne dodatki, dosypywane do gliny czy narzędzia stosowane do zdobienia naczyń.
Zwiedzając wystawę można również dostrzec naczynia o różnych kształtach np. kubki ostrodenne, misy czy talerze i porównać je do współczesnych oraz ocenić jak na przestrzeni wieków zmieniła się technika wykonywania a także surowiec, z jakiego powstawały naczynia.
Wystawa eksponowana jest w zabytkowym wnętrzu z kominkiem wykonanym z wapienia pińczowskiego oraz portalem wejściowym datowanym na 1603 rok rzeźbionych, w warsztacie cenionego wówczas Santi Gucciego.
Zatem jeśli ktoś z Państwa zechciałby cofnąć się w odległą przeszłość i poznać jej historie serdecznie zapraszam do Nowohuckiego Oddziału Muzeum Archeologicznego znajdującego się na os. Branice, ul. Sasanek 2A od poniedziałku do piątku w godzinach od 10-14 a od maja do października również w soboty i niedziele w godzinach od 14-18.
Iwona Krzysztonek