[2009.03.05] Film o wolności
Dodane przez Administrator dnia 05/03/2009 18:23:07

---

W zeszłym tygodniu odbyła się w Krakowie premiera filmu poświęconego księdzu Jerzemu Popiełuszce, urządzono też specjalny pokaz w kościele w Mistrzejowicach. Film doczekał się już licznych recenzji; trzeba przyznać, że bardzo różnych: od entuzjastycznych po skrajnie krytyczne.
Autorzy filmu postawili przed sobą trudne zadanie. Postanowili możliwie jak najwierniej odtworzyć historyczne wydarzenia, a równocześnie nadać im formę na tyle atrakcyjną, aby zachęcić do jego oglądania nie tylko osoby pamiętające opisywane fakty lub interesujące się najnowszą historią, ale także szerokie rzesze zwykłych kinomanów, poszukujących atrakcyjnej i ciekawie pokazanej filmowej opowieści.
Film o księdzu Popiełuszce zaskakuje tym, co zwykle jest słabą stroną polskich produkcji: dbałością o szczegóły stroju, scenografii, języka. Aktorzy zostali dobrani tak, że przypominają autentyczne postacie. Ksiądz Jerzy, gdy kilkakrotnie pojawia się na dokumentalnych przebitkach, jest łudząco podobny do aktora, odtwarzającego główną postać. Grzegorza Przemyka, zamordowanego przez milicjantów maturzystę – a jest to jedna z najbardziej poruszających scen – przedstawiono dokładnie tak, jak na fotografiach, nawet filmowy Piotrowski, morderca księdza, wygląda jak na sądowej rozprawie w 1985 roku. To samo dotyczy aktorów odtwarzających Lecha Wałęsę czy księży Jancarza i Jankowskiego. W roli prymasa Józefa Glempa występuje… sam prymas Glemp, podobnie zresztą jest z aktorami, którzy w tym filmie grają samych siebie, wśród nich Maja Komorowska czy Kazimierz Kaczor. Drobiazgowo odtworzono akcje ZOMO podczas ulicznych manifestacji, atmosferę Mszy świętych odprawianych przez ks. Jerzego, sceny rozgrywające się w sądzie czy podczas esbeckich przesłuchań. Kto zechce przypomnieć sobie czasy PRL-u, albo poznać realia tamtej epoki, ten z pewnością zostanie usatysfakcjonowany. Również dowie się wiele o przedstawianych wydarzeniach, pozna ich tło, przyczyny i chronologię. Twórcy filmu całkowicie zrezygnowali z tak modnego obecnie pseudoartystycznego bełkotu, którym niestety zaśmiecanych jest wiele współczesnych polskich filmów.
Obok wierności historycznej prawdzie ważny jest emocjonalny przekaz o polskim męczenniku, który dobrowolnie przyjmuje swój krzyż i który – często wbrew swoim kościelnym przełożonym – decyduje się do końca służyć prawdzie oraz prowadzić ku wewnętrznej wolności otaczających go ludzi. Chociaż mnożą się znaki, zapowiadające śmierć, zaczajoną w śledzących księdza samochodach bezpieki, bohater filmu nie pozwala sobie na słabość, strach czy zmęczenie. Odrzuca pokusę ucieczki czy choćby tylko ograniczenia ryzyka i bez wahania wyrusza w swoją ostatnią drogę.
Jest jeszcze za wcześnie, aby ocenić jak młodzi ludzie przyjmą film o Popiełuszce. Na planie roi się od młodzieży: nastoletnich demonstrantów, licealistów i studentów, buntowników słusznej sprawy. Czy młodzi widzowie odnajdą jakąś więź z pokoleniem ich rodziców? Czy może, naśladując wpływowe media, wybiorą kpinę i bezmyślny cynizm? W każdym razie twórcy filmu podjęli ważną próbę: zmierzenia się z oferowaną nam i narzucaną ideową pustką. Już samo podjęcie takiego wysiłku zasługuje na uznanie.
Ryszard Terlecki