[2019.12.27] Ryba św. Piotra, czyli tilapia
Dodane przez Administrator dnia 28/12/2019 17:40:51

---

W ubiegłym tygodniu, z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia napisałem, że wypada tylko życzyć wszystkim smacznej wigilijnej ryby – nieważne, czy będzie to karp, szczupak, lin czy sandacz, a nawet dorsz, łosoś czy tilapia. Ta ostatnia zresztą, może nie każdy to wie, bywa też nazywana rybą św. Piotra, gdyż występuje w wodach na terenie Ziemi Świętej i bardzo prawdopodobne, że właśnie tilapie łowił kiedyś św. Piotr – gdy był jeszcze zwykłym rybakiem.
I zaraz po ukazaniu się świątecznego Głosu, kilku czytelników poprosiło mnie bym napisał trochę więcej o tilapii. Co prawda, niektórzy ją jedli (kupioną na stoisku rybnym w markecie), ale chcieliby się dowiedzieć więcej o tej rybie – na przykład tego, czy jest hodowana w Polsce. Zawsze staram się odpowiadać na pytania i prośby Czytelników, więc tym razem będzie trochę o tilapii – rybie św. Piotra.
Tilapia nilowa (Oreochromis niloticus), bo o niej mowa, to gatunek słodkowodnej ryby z rodziny pielęgnicowatych, który opisywany był pod różnymi nazwami, m.in. nazywany był rybą św. Piotra. Ryba ta występuje we Wschodniej Afryce oraz Izraelu. Zasiedla różne typy zbiorników z wodą słodką.
Tilapie odżywiają się planktonem roślinnym i drobnymi bezkręgowcami, czasem detrytusem. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 5–6 miesięcy. Samiec wyznacza rewir na czas tarła. Tilapia nilowa jest pyszczakiem. Ikra składana jest do wykopanego dołka, a po zapłodnieniu pobierana przez samicę do pyska i tam inkubowana. Tilapia nilowa żyje do 5 lat i może osiągać długość 60 cm (samice do 45 cm) przy masie ciała do 5 kg.
Hodowlę tilapii nilowej prowadzono prawdopodobnie już w starożytnym Egipcie. Począwszy od lat 40. XX w. akwakultury w kolejnych krajach interesowały się sprowadzeniem tego gatunku. Tilapię introdukowano w Japonii, Tajlandii, Filipinach, Brazylii i Chinach, na które obecnie przypada ponad połowa światowej produkcji. W Polsce hodowlę rozpoczął Zakład Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej PAN w Gołyszu w 1990. Hodowla tilapii od kilku lat istnieje także w Bońkach, niedaleko Płońska. Produkuje się tam ok. 1300 ton tego gatunku ryby rocznie.
Tilapię, którą kupić możemy w postaci mrożonych filetów w polskich sklepach zazwyczaj pochodzi z hodowli. Importujemy ją z Wietnamu, Chin, Indonezji, zdarzają się też ryby dostarczane z Hondurasu.
Tilapia charakteryzuje się chudym, białym mięsem, delikatnym w smaku. Ma niewiele ości, a przede wszystkim – jest niedroga. To wszystko sprawia, że Polacy chętnie ją kupują. O ile jednak ryba z polskiej hodowli jest bezpieczna, o tyle takiej pewności nie możemy mieć w stosunku do tych z importu. Morski Instytut Rybacki – Państwowy Instytut Badawczy przeprowadził badania na obecność substancji niepożądanych w rybach morskich i hodowlanych. Jak się okazało, w rybach importowanych z Wietnamu i Chin, właśnie w mięsie tilapii, stwierdzono najwyższe stężenie ołowiu w porównaniu do innych badanych gatunków.
Jakub Kleń