[2013.01.03] Biskup niezłomny
Dodane przez Administrator dnia 03/01/2013 15:59:35

---

W minioną sobotę zmarł jeden z najwybitniejszych polskich duchownych, który obok kardynałów Stefana Wyszyńskiego i Karola Wojtyły, był z pewnością najważniejszą postacią polskiego Episkopatu od lat 60-tych, aż po upadek komuny. Był tym biskupem, który budził sumienie Polaków, sprzeciwiał się sowietyzacji, odważnie krytykował komunistyczne władze. Komuniści go nienawidzili, ale nie umieli pokonać ani zastraszyć.
Ignacy Tokarczuk urodził się w małej wiosce pod Zbarażem, jeszcze w czasie I wojny światowej, dziewięć miesięcy przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. W 1937 roku zdał maturę i został klerykiem Seminarium Duchownego we Lwowie, a równocześnie studentem teologii Uniwersytetu Jana Kazimierza. Po wkroczeniu Sowietów, najpierw ukrywał się w rodzinnej wsi, ale później wrócił do Lwowa i w konspiracji kontynuował studia. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1942 roku, już pod okupacją niemiecką, z rąk Eugeniusza Baziaka, biskupa pomocniczego Lwowa.
Jako młody ksiądz pracował w parafii Złotniki koło Podhajec, skąd musiał uciekać w 1944 roku przed wyrokiem, wydanym przez UPA. Był wikariuszem w lwowskim kościele św. Marii Magdaleny, w listopadzie 1945 roku wyjechał do Katowic, gdzie objął wikariat w parafii Chrystusa Króla. Zagrożony aresztowaniem przez komunistów, został skierowany na studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie następnie objął stanowisko asystenta na Wydziale Filozoficznym. Opuścił KUL w proteście przeciwko wprowadzeniu na katolicka uczelnię komunistycznej organizacji młodzieżowej ZMP.
Potem przez 10 lat uczył w Wyższym Seminarium Duchownym w Olsztynie, a w 1962 roku wrócił do pracy na KUL. W 1965 roku papież Paweł VI mianował go biskupem diecezjalnym w Przemyślu. Nie uznawał kompromisów z komunistami, publicznie występował przeciwko narzuconej ateizacji, konsekwentnie usuwał księży, którzy poszli na współpracę z bezpieką, w swojej kurii biskupiej wykrył założoną tam aparaturę podsłuchową i kazał ją zniszczyć. Ustanowił 220 nowych parafii, mimo represji i kar zbudował ponad 400 kościołów, w tym wiele bez oficjalnych pozwoleń. Od 1967 aż do końca swojej służby był członkiem Rady Głównej Episkopatu Polski, a w latach 1967-1989 uczestniczył w rozmowach z komunistami jako członek Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu PRL. Wspierał opozycję, miał kontakty z Komitetem Obrony Robotników i Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela, popierał Komitety Samoobrony Chłopskiej, a od 1980 roku „Solidarność”.
Już w wolnej Polsce w 1991 roku Jan Paweł II nadał mu godność arcybiskupa, a w 1992 roku ustanowił metropolitą przemyskim. Był to już gest uznania na koniec biskupiej posługi, bo w 1993 roku, po ukończeniu 75 lat, arcybiskup Tokarczuk złożył rezygnację. 3 maja 2006 roku prezydent RP Lech Kaczyński udekorował go najwyższym polskim odznaczeniem: Orderem Orła Białego.
W swojej diecezji utrzymywał twardą dyscyplinę. Wśród biskupów bywał nielubiany za swoją nieprzejednaną postawę wobec komunistycznego reżimu, a także za swoją popularność w kraju i za granicą. Wychował wielu kapłanów i biskupów, m.in. biskupa Edwarda Frankowskiego, bliskiego współpracownika Radia Maryja. Zasłużył sobie na wdzięczną pamięć Polaków.
Ryszard Terlecki