[2009.08.11] O pamięci raz jeszcze
Dodane przez Administrator dnia 11/08/2009 13:23:04

---

Po publikacji mojego ubiegłotygodniowego felietonu przypominającego 65. rocznicę Powstania Warszawskiego zadzwonił do mnie jeden z czytelników, pytając czy aby się nie pomyliłem pisząc o 10 tysiącach polskich ofiar powstania, bo przecież tych ofiar było o wiele więcej? Otóż nie pomyliłem się, a ofiar powstania rzeczywiście było więcej. Już wyjaśniam jak to możliwe. Otóż napisałem, że Powstanie Warszawskie było największą chyba bitwą stoczoną przez wojsko polskie w czasie II wojny światowej, i że zginęło w niej ok. 10 tysięcy powstańców, a kolejne 7 tysięcy zaginęło. Takie były straty wojskowe. Ale były też olbrzymie straty cywilne. Do 2 października 1944 roku, czyli do czasu kapitulacji powstania, zginęło około 150 tysięcy ludności cywilnej, większość Warszawy została zrujnowana, a po ogłoszeniu kapitulacji specjalne ekipy niemieckie niszczyły ocalałe w walkach budynki. To nie koniec powstańczego dramatu. 17 tysięcy powstańców dostało się do niewoli, a około 520 tysięcy mieszkańców zostało wypędzonych z miasta (niektórzy wysiedleńcy dotarli do Mogiły, Ruszczy i innych wsi, na terenie których po wojnie zbudowano Nową Hutę i kombinat). Dramat przeżyło też wiele oddziałów partyzanckich, które z terenów wschodnich próbowały przedrzeć się do walczącej stolicy. Poza oddziałem AK z Nowogródka, któremu udało się dotrzeć pod Warszawę i wziąć udział w walkach o Kampinos, wszystkie inne zostały zatrzymane przez wojska sowieckie, rozbrojone i wysłane transportami na sowiecki Wschód. Większość z tych żołnierzy trafiła do łagrów. Niektórzy już nigdy nie powrócili do kraju. Leżą w bezimiennych najczęściej grobach w syberyjskiej tajdze.
Jan L. FRANCZYK